Trong bài phát biểu tại Singapore, bên lề diễn đàn an ninh khu vực Châu Á Shangri-La 2016, Thượng Nghị sĩ John McCain - Chủ tịch Uỷ ban Quân vụ Thượng viện Mỹ cho biết, việc thực thi phán quyết của Tòa Trọng tài Quốc tế The Hague sẽ là phép thử cho khu vực này.
Philippines đã kiện Trung Quốc lên Tòa trọng tài quốc tế của Liên Hợp quốc vì tuyên bố “đường lưỡi bò” trên Biển Đông.
Dự kiến, tháng 6 này, Tòa sẽ ra phán quyết cuối cùng. Song, nhiều khả năng, Trung Quốc sẽ “bỏ lơ”, không thực thi.
Do đó, tại Singapore, ông McCain kêu gọi Trung Quốc hãy thay đổi thái độ từ ép buộc và đe dọa láng giềng sang hợp tác.
Khi phán quyết được đưa ra, có hai phương án: “Trung Quốc có thể không tuân thủ phán quyết của tòa án.
Hoặc, họ có thể chọn trở thành đối tác quan trọng của các nước trong khu vực để tiếp tục duy trì quan hệ với các nước bạn” – ông McCain nói thêm.
Lựa chọn là ở Trung Quốc nhưng ông McCain e ngại hậu quả sẽ khó lường nếu Trung Quốc chọn phương án thứ nhất.
Từ đó, có thể Bắc Kinh sẽ gây áp lực lên khu vực buộc các nước phải hợp tác hơn nữa về kinh tế và quân sự.
Vì vậy, Thượng nghị sĩ kêu gọi Đông Nam Á hãy cùng nhau ủng hộ buộc Trung Quốc thực thi phán quyết của Tòa trọng tài.
“Mỹ và thế giới trông đợi vào các nước trong khu vực Đông Nam Á nhằm tái khẳng định quyền lực khu vực cũng như duy trì hệ thống mà sự thịnh vượng, an ninh chung của chúng ta đang phụ thuộc” – ông McCain nói.
Đặc biệt, ông McCain cảnh báo, Trung Quốc “sẽ đối mặt với sự chỉ trích mạnh mẽ từ thế giới nếu họ chọn phớt lờ phán quyết của The Hague”.
Dự kiến, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Ash Carter, sẽ kêu gọi tương tự trong bài phát biểu tại Shangri-La.
Trước đó, ông Carter từng nhận định: “Những hành động của Trung Quốc (cải tạo, bồi đắp trái phép trên Biển Đông và tấn công mạng các công ty của Mỹ) chẳng khác nào đang tự xây Vạn lý trường thành tự cô lập mình”.