Phát biểu với Interfax hôm 21.10, ông Mikhail Gorbachev mô tả quyết định của Tổng thống Donald Trump "có ý định rút Mỹ" khỏi Hiệp ước tên lửa hạt nhân tầm trung (INF) là một "sai lầm" và cảnh báo nó sẽ làm xói mòn các nỗ lực giải giáp vũ khí.
Hiệp ước này cấm triển khai và thử toàn bộ các loại tên lửa tầm trung phóng từ trên mặt đất, với tầm bắn từ 500 đến 5.500km.
Việc từ bỏ INF - vốn do Tổng thống Ronald Reagan và nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev đàm phán hồi 1987 - là bước thụt lùi lớn trong vấn đề kiểm soát vũ khí, các nhà phân tích nói.
TASS dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov nói: "Đây sẽ là một bước đi rất nguy hiểm mà tôi tin là sẽ không chỉ được cộng đồng quốc tế nhận thấy mà nó sẽ còn dẫn đến những lời lên án nghiêm khắc."
Nga coi tuyên bố của Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi INF là hành động tiếp tục tống tiền.
“Tôi nhớ rằng Điều 15 Hiệp ước INF quy định việc đơn phương rút khỏi Hiệp ước với điều kiện phải trong hoàn cảnh đặc biệt, và phải chứng minh trong vòng 6 tháng. Cho đến nay, không có bước đi chính thức nào được đưa ra, cho thấy cơ sở để xem xét tuyên bố của Tổng thống Donald Trump là hành động tiếp tục tống tiền hơn là thực thi pháp luật” - TASS dẫn lời ông Konstantin Kosachev, Chủ tịch Uỷ ban các vấn đề quốc tế, Thượng viện Nga viết trên Facebook.
Ông Kosachev cảnh báo, việc huỷ bỏ Hiệp ước INF có thể gây ra một cuộc chiến tranh, đồng thời kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thảo luận về tình hình “cấp bách” này.
“Các cuộc thảo luận cần được tổ chức giữa 4 cường quốc hạt nhân (không có Mỹ) và cần có cuộc thảo luận khẩn cấp tại Hội nghị Giải trừ vũ khí ở Geneva cùng một cuộc thảo luận của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Tình hình đang rất nguy cấp, đe doạ đến hoà bình thế giới” - ông Kosachev viết.
“Hiện giờ các đồng minh phương Tây của Mỹ cần phải lựa chọn: Hoặc lựa chọn con đường tương tự có thể dẫn đến một cuộc chiến mới, hoặc chọn con đường tự bảo tồn. Điều đó là bởi không ai có thể sống sót trong một cuộc xung đột hạt nhân sau quyết định đơn phương của Mỹ rút khỏi Hiệp ước INF” - ông Kosachev nói.
Thượng nghị sĩ Nga bổ sung, việc huỷ bỏ Hiệp ước INF trong trường hợp Mỹ rút sẽ làm tiêu tan mọi triển vọng gia hạn Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (New START) - sắp hết hạn vào năm 2021.
Ông Kosachev cho hay, những cáo buộc của Mỹ rằng Nga vi phạm INF là mơ hồ, trong khi các cáo buộc của Nga rất cụ thể, chẳng hạn như các lá chắn tên lửa ở Ba Lan và Romania, tên lửa được sử dụng làm mục tiêu huấn luyện, và máy bay không người lái hạng nặng.
Cùng lúc, Chủ tịch Uỷ ban Chính sách thông tin liên lạc Thượng viện Nga Alexey Pushkov viết trên Twitter, việc Mỹ rút khỏi INF sẽ là một đòn giáng thứ 2 vào sự ổn định chiến lược toàn cầu sau khi Washington đã ra khỏi Hiệp ước chống tên lửa đạn đạo ABM.
“Trong trường hợp Mỹ rút khỏi INF, một đòn nữa sẽ giáng xuống toàn bộ hệ thống ổn định chiến lược trên thế giới. Cú giáng đầu tiên là khi Mỹ rút khỏi Hiệp ước AMB vào năm 2001. Một lần nữa Mỹ khởi xướng rút khỏi các hiệp ước” - ông Pushkov viết.