Cơ quan Giám sát Bầu cử Philippines cho biết ngày 14.5, dựa trên 94% số phiếu đã kiểm, Tổng thống Duterte và liên minh đảng Dân chủ Philippines - Quyền lực Nhân dân cầm quyền của ông đã giành được 9 trong tổng số 12 ghế tại thượng viện. 3 ghế còn lại thuộc về các ứng viên độc lập.
Trong cuộc bầu cử giữa kỳ hôm 13.5, cử tri Philippines chọn ra hơn 18.000 vị trí từ khoảng 43.000 ứng viên cho các ghế nghị sĩ thượng viện, hạ viện, tỉnh trưởng, phó tỉnh trưởng, thành viên hội đồng nhân dân, thị trưởng và các phó thị trường.
Phần quan trọng nhất của cuộc bầu cử giữa kỳ là 12 ghế thượng nghị sĩ trong tổng số 24 ghế thượng viện. Một lãnh đạo đối lập đã nói “thành công hay thất bại phụ thuộc vào bầu cử thượng viện”, bởi cho đến nay hạ viện chủ yếu gồm những đồng minh của Tổng thống Duterte.
Giành được đa số ở thượng viện sẽ là thắng lợi đối với ông Duterte, làm giảm cơ hội thượng viện chống lại chính phủ và khiến ông Duterte dễ dàng hơn trong việc thúc đẩy các dự luật quan trọng cho chương trình cải cách đầy tham vọng của mình.
Trước đó, thượng viện Philippines đã nhiều lần bác bỏ các chính sách của tổng thống, trong đó có việc xem xét lại hiến pháp để dỡ bỏ giới hạn nhiệm kỳ.
“Tỉ lệ ủng hộ Tổng thống Duterte là chưa từng có tiền lệ, bất chấp những tranh cãi. Thông thường có thể 2 hoặc 3 ứng viên của phe đối lập giành chiến thắng, nhưng lần này thì không” - Reuters dẫn lời nhà phân tích chính trị Edmund Tayao nói.
Các ứng viên đang dẫn đầu cuộc đua vào thượng viện bao gồm trợ lý thân cận nhất của tổng thống, con gái nhà độc tài quá cố Ferdinand Marcos, vợ của người đàn ông giàu nhất Philippines, một chính trị gia và một tướng cảnh sát đứng đầu cuộc chiến chống ma tuý.
12 thượng nghị sĩ mới sẽ gia nhập cùng 12 thượng nghị sĩ đương nhiệm ở thượng viện - trong đó chỉ có 4 người thuộc phe đối lập, bao gồm thượng nghị sĩ Leila de Lima - người chỉ trích mạnh nhất cuộc chiến chống ma tuý của ông Duterte và đã bị giam giữ từ năm 2017 vì các cáo buộc liên quan đến ma tuý.
Kết quả bầu cử giữa kỳ khiến phe đối lập Philippines bị xáo trộn, dẫn đến những thay đổi đáng kể trong thượng viện mà theo truyền thống là một bên giám sát quan trọng đối với quyền lực của chính phủ. Ông Duterte dự kiến cũng sẽ giành quyền kiểm soát hạ viện.
Trong khi đó, phe đối lập tuyên bố sẽ không nhượng bộ. “Chúng tôi hành động không phải vì sự chắc chắn của chiến thắng, mà vì sự chắc chắn của niềm tin. Cuộc chiến vì công lý, chủ quyền và một tương lai tiến bộ hơn cho người dân sẽ tiếp tục” - thượng nghị sĩ đương nhiệm Francis Pangilinan nói.
Cuộc bầu cử giữa kỳ diễn ra vào thời điểm Tổng thống Rodrigo Duterte, 74 tuổi, đang nhận được tỉ lệ ủng hộ cao. Với tỉ lệ lạm phát hiện đang được kiểm soát, một cuộc thăm dò gần đây cho thấy tỉ lệ tín nhiệm đối với ông Duterte ở mức cao chưa từng thấy là 81%.
Kết quả bầu cử chính thức dự kiến được công bố vào tuần sau. Nếu không có gì thay đổi, đây sẽ là chiến thắng quan trọng của Tổng thống Duterte, giúp củng cố quyền lực và thúc đẩy những chính sách đầy tham vọng vẫn còn dang dở của ông.