Nhắc đến Mobiistar nhiều người nghĩ đến thương hiệu điện thoại Việt Nam từng ghi dấu ấn khi liên tục nằm trong top 5 các hãng smartphone lớn tại thị trường cách đây hơn chục năm. Năm 2018, Mobiistar bất ngờ xuất ngoại khi tấn công thị trường Ấn Độ.
Đích thân nhà sáng lập và nhiều nhân viên Việt Nam sang mở văn phòng tại Ấn để khai phá thị trường mới, với tham vọng Ấn Độ sẽ là bàn đạp để tiến sang khu vực Đông Á. Tuy nhiên đến giữa năm 2019, Mobiistar chính thức rút khỏi thị trường này.
Mobiistar gắn với hình ảnh của nhà sáng lập Ngô Nguyên Kha. Ông Kha từng làm việc cho hãng Ericsson, rồi Sony Ericsson, và có thời gian dài làm công ty phân phối điện thoại di động. Ông là người có kinh nghiệm lâu năm trong ngành di động tại Việt Nam.
Tuy nhiên thời gian gần đây, ông Ngô Nguyên Kha lại gây bất ngờ khi rẽ hướng sang ngành thời trang với vị trí Tổng Giám Đốc Fashion Group - Seedcom (đơn vị sở hữu chuỗi bán lẻ Juno, Hnoss). Vì sao doanh nhân này quyết định chuyển từ ngành điện thoại sang ngành thời trang?
Anh về Seedcom bao lâu rồi?
Chính thức tôi về Seedcom là từ tháng 5/2020. Tuy nhiên, một năm trước đó tôi đã tham gia một số công việc ở Juno và Hnoss với vai trò cố vấn cho Ban giám đốc.
Chủ tịch Đinh Anh Huân đã làm gì để chiêu mộ được anh về Seedcom?
Kha quen biết Huân từ thời còn làm ở Sony Ericsson và Huân mới tham gia khởi nghiệp ở Thế giới di động. Huân luôn có sự nhiệt huyết chân thành và tạo sự tin tưởng cho đối tác.
Quá trình Huân làm Seedcom và các công ty, những lần chia sẻ trà dư tửu hậu, Huân vẫn luôn toát lên tinh thần doanh nhân khởi nghiệp (Entrepreneurship), nói nôm na là làm ăn nhưng theo sự bài bản, có hệ thống, giải quyết những vấn đề thị trường rất cụ thể với những giải pháp (thường liên quan đến công nghệ) rất thú vị.
Một ví dụ rõ ràng là mô hình New Retail mà Seedcom đang áp dụng cho các công ty bán lẻ của mình.
Không chỉ vậy, những sáng kiến làm ăn của Huân luôn mang khát vọng rất lớn, làm mình thấy bị hấp dẫn.
Bản thân mình cũng kinh qua nhiều việc trong quá trình đi làm và kinh doanh riêng, thành công thất bại đủ cả, nhưng vẫn thấy hấp dẫn khi nghe những gì Huân chia sẻ: Một hệ sinh thái các thương hiệu với sản phẩm Việt, các giải pháp công nghệ giúp doanh nghiệp phát triển nhanh, chắc và bài bản; Khát vọng mang sản phẩm có thương hiệu của Việt Nam ra nước ngoài...
Huân cũng làm mình thấy tò mò với một triết lý về học hỏi liên tục: Lãnh đạo phải lớn nhanh hơn tốc độ phát triển tổ chức, không để lãnh đạo là nút cổ chai cho sự phát triển của tổ chức.
Những điều này làm mình thấy đủ thú vị để dành giai đoạn mới này cho Seedcom và các công ty trong nhóm.
Anh từng rất tâm huyết với giấc mơ điện thoại Made in Việt Nam, điển hình nhất là mobiistar rồi Vinsmart. Tại sao anh đột ngột rẽ hướng sang lĩnh vực thời trang?
Đúng là tôi rất tâm huyết với Mobiistar và nỗ lực làm nó lớn lên, mang ra nước ngoài.
Gia nhập Seedcom, dù không được làm điện thoại, nhưng tôi cũng thấy ở Seedcom có nhiều điều để mình học hỏi, làm mới mình với những giải pháp công nghệ mới, giải quyết những vấn đề muôn thuở trong kinh doanh: Xây dựng sản phẩm rất khó như thời trang cùng những thương hiệu được yêu thích, phát triển hệ thống bán lẻ new retail, tạo dựng mối quan hệ với khách hàng và thương hiệu thông qua tư duy marketing hiện đại...
Ở Seedcom, tôi muốn chung tay với anh em để họ đi nhanh hơn trong việc xây dựng những thương hiệu Việt, áp dụng tài trí Việt và đưa các sản phẩm mang thương hiệu Việt ra nước ngoài.
Hai ngành này có một số điểm chung. Sự thay đổi liên tục của công nghệ và xu hướng tiêu dùng, của phong cách người sử dụng, những xu hướng thời trang như màu sắc chất liệu cũng được đưa vào các thiết kế phần cứng hoặc giao diện điện thoại và ngược lại.
Người làm nghề cũng phải để ý đến những chi tiết nhỏ và tinh tế với người dùng và mức độ cạnh tranh cực kỳ khốc liệt.
Tuy nhiên ở điểm này chúng ta lại thấy 2 ngành này có sự khác nhau rõ về tính thống trị của thương hiệu lớn. Điện thoại chỉ có top 5 các thương hiệu chiếm đến hơn 90% thị trường. Thời trang thì các thương hiệu lớn cả làng biết mặt biết tên cũng nhiều, nhưng mỗi ông chỉ chiếm vài phần trăm thị phần.
Dù cạnh tranh khốc liệt, cơ hội còn nhiều cho các thương hiệu kết nối tốt với người dùng, hiểu và cung cấp cho họ sản phẩm phù hợp.
Kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất công nghệ như điện thoại giúp được gì cho anh trong việc vận hành một công ty thuần thời trang?
Kinh nghiệm làm điện thoại cho tôi khả năng hiểu và thấu cảm người dùng để tồn tại trong cuộc đua cung cấp cho người dùng những gì mới nhất với mức giá phải chăng nhất; từ đó xây dựng thương hiệu để mang lại sự yêu mến, tự hào của người dùng. Một sản phẩm thời trang cũng cần các yếu tố như vậy.
Tuy việc sản xuất sản phẩm cũng khác nhau, nhưng nguyên tắc tôi áp dụng giống nhau.
Hai lĩnh vực, nhưng có một nguyên tắc chung: Phải luôn sẵn sàng đối mặt với thay đổi của thị trường, sẵn sàng ra quyết định dựa vào dữ liệu được tập hợp tổ chức tốt.
Có thể nói, ở Seedcom Fashion, tôi đang vận hành với beginner mindset khi học những điều mới về sản phẩm thời trang, người dùng thời trang, nhưng phương pháp ra quyết định thì dựa rất nhiều vào các dữ liệu thị trường và hành vi mua sắm. Việc này thì tương tự với việc vận hành một công ty điện thoại.
Mọi người thường nghĩ rằng lãnh đạo ngành sản xuất điện thoại thường cứng nhắc, khô khan trong khi thời trang lại đòi hỏi nhẹ nhàng, bay bổng, anh thấy có đúng không? Anh có gặp khó khăn gì khi chuyển hướng không?
Thực ra khi chuyển từ ngành công nghệ sang một sản phẩm thời trang, chắc chắn có những bỡ ngỡ lúc đầu tiếp cận. Có những điều phải học mới từ đầu. với đầu óc và tâm thế của một người mới bắt đầu.
Có những kinh nghiệm trong nghề cũ mình buộc phải quên đi, để không bị cuốn theo quán tính cũ khi ra quyết định. Tuy nhiên, các khó khăn ban đầu cũng đã qua.
Năm 2020 Juno đã chuyển biến rất tốt với kết quả kinh doanh có lãi vượt mong đợi. Giờ là lúc tập trung phát triển cho thương hiệu Hnoss. Dù Hnoss còn lỗ kế hoạch, nhưng sản phẩm đã bắt kịp được thị hiếu người dùng và bắt đầu phát triển tốt vào cuối năm 2020 đầu năm 2021.
Nói thêm về Juno, vừa qua anh có chia sẻ rằng công ty chiến thắng giòn giã dù Covid-19 diễn ra. Anh có thể chia sẻ thêm một vài con số không?
Con số ấn tượng nhất với rất nhiều người trong chúng tôi là trung bình mỗi nhân viên Juno nhận được 15 tháng thu nhập trong năm 2020, mấy chục cá nhân xuất sắc thì được 16-17 tháng, dù những tháng dịch họ phải chấp nhận giảm lương đến 20-30%.
Cả fashion group thì đạt 100% kế hoạch doanh thu và 120% kế hoạch lợi nhuận. Juno có lãi tương đối lớn sau 2 năm liên tục không lãi. Kết quả này thực sự là một bất ngờ, bởi năm 2020 quá khó khăn nên không ai nghĩ Juno có thể có lãi. Có một chỉ số quan trọng là tỉ lệ khách hàng mua nguyên giá lên đến gần 50%.
Trong một năm chúng tôi phải khuyến mãi liên tục để kích cầu sau mỗi đợt dịch, nhưng khách hàng vẫn tìm mua sản phẩm với tỉ lệ nguyên giá rất cao như vậy, chứng tỏ sức hút của thương hiệu đang phát triển tốt.
Nhờ đâu, chiến lược thích nghi của Juno như thế nào để có được kết quả ấn tượng như vậy?
Tôi nghĩ kết quả Juno có trong năm rồi là kết quả của một chiến lược lâu dài mà Seedcom đã vạch ra. Tôi chỉ tình cờ đứng đúng vị trí và đúng thời điểm nó xảy ra. Thực ra Juno đã có một chiến lược và áp dụng rất tốt các thực hành theo định hướng lấy khách hàng làm trung tâm, từ đó đưa ra kết quả trong các lĩnh vực chuyên môn cụ thể:
Một là Sản phẩm tốt, hợp xu hướng thế giới và đúng gu khách hàng Việt: việc tạo ra sản phẩm với các bộ sưu tập rất hợp xu hướng được lồng vào các câu chuyện rất hay, nó là kết quả của nhưng nghiên cứu khách hàng chuyên sâu, qua hàng năm trời quan sát họ mua gì thích gì, và phản hồi gì trên từng sản phẩm để cải thiện cảm giác sản phẩm tốt hơn.
Chúng tôi cũng thường xuyên được tư vấn và cập nhật xu hướng thời trang từ các tổ chức tư vấn quốc tế như WGSN hay nguồn thông tin từ BOF để áp dụng các kiến thức ấy vào sản phẩm, thương hiệu hay thậm chí là các sáng kiến kinh doanh. Có thể nói, nếu so sánh Juno với chính Juno vài năm trước, bạn sẽ thấy sự lột xác về mặt sản phẩm cũng như thương hiệu.
Hai là các chiến dịch truyền thông thú vị rất được các khách hàng trẻ đón nhận nhờ đội ngũ marketing thấu hiểu được insights khách hàng rất tốt và luôn đưa ra những ý tưởng hoặc cách truyền tải hợp khẩu vị.
Lúc Rap Việt vừa vào chung kết thì chiến dịch truyền thông của Juno có luôn một MV từ 2 thí sinh Rap Việt, lọt vào top 10 clip youtube trong giai đoạn đó.
Khi Rap trở nên đại trà thì chiến dịch của Juno lại chuyển sang theo trend 1 MV rất được GenZ ưa thích là "Trên Tình Bạn Dưới Tình Yêu" vào cuối năm 2020, góp sức làm tăng trưởng doanh số giày sneaker "Thả Thính Tình Yêu" lên gấp 4 lần.
Điểm thứ 3 là liên tục cải thiện trải nghiệm khách hàng tại cửa hàng lẫn trên online. Từng điểm chạm với khách hàng ở cửa hàng hay trên website, chúng tôi luôn có những qui trình, chính sách và cơ chế giám sát bảo đảm trải nghiệm khách hàng tốt nhất có thể.
Cá nhân tôi nhiều lần tài trợ cho người thân bạn bè ra cửa hàng mua hàng, hoặc đặt hàng online để họ trải nghiệm và về nói cho mình nghe họ vừa lòng điều gì và không vừa lòng điều gì. Nhờ thế mà những gì chúng tôi muốn mang lại cho khách hàng từ sản phẩm dịch vụ đến thương hiệu đều luôn ở trong tình trạng phải cải thiện qua từng ngày.
Có thể ví những gì xảy ra ở Juno trong năm vừa qua như một ban nhạc chơi với nhau. Ai cũng có khả năng, nhưng trước đây chưa phối hợp tốt nên bản nhạc chơi không hay.
Năm rồi thì tôi chỉ làm đúng 1 việc là sắp xếp đội hình và chỉ huy cho các "nhạc công" này chơi với nhau thế nào cho đúng, lúc nào thì trống đánh, lúc nào thì guitar, lúc nào thì keyboard và lúc nào thì mọi thứ phải im chỉ để ca sĩ hát.
Lâu lâu thì ông nhạc trưởng bỏ đũa chỉ huy nhảy xuống đánh ké các bạn ban nhạc. Đánh với nhau quen thì càng ngày càng hay, nên giờ thì mọi thứ đã rất nhịp nhàng và kết quả tốt lên nhiều.