Đảng viên Đảng Dân chủ Joe Biden đã có một danh sách dài những hành động mà ông sẽ thực hiện nếu có cơ hội đảo ngược các chính sách của Tổng thống Donald Trump thuộc Đảng Cộng hòa.
Và đây là những điều ông sẽ làm trong "ngày đầu tiên" hoặc thực hiện sớm ngay sau khi vào Nhà Trắng.
Đại dịch
Ông Biden tuyên bố, trọng tâm số 1 của ông là kiểm soát Covid-19. Ông sẽ thúc đẩy việc đeo khẩu trang trên toàn quốc, một sự thay đổi mà các chuyên gia y tế cho rằng có thể cứu sống hàng nghìn người, nhưng thẩm quyền pháp lý của ông để thực thi nhiệm vụ đó được cho là không rõ ràng. Ông hứa hẹn về một mối quan hệ đối tác công tư mới được gọi là "Ban Xét nghiệm đại dịch" (pandemic testing board) sẽ chịu trách nhiệm thúc đẩy sản xuất bộ dụng cụ xét nghiệm Covid-19 để cung cấp cho các phòng thí nghiệm đồng thời cho các cơ sở dịch vụ. Ông cũng hứa sẽ xét nghiệm, điều trị và cung cấp vắc-xin Covid-19 miễn phí cho tất cả mọi người dân Mỹ.
Nền kinh tế
Ông Biden hứa ngay khi nhậm chức sẽ hủy bỏ chính sách cắt giảm thuế đối với các tập đoàn và cá nhân giàu có mà Trump đã ký, mặc dù những thay đổi này cần có sự chấp thuận của Quốc hội. Ông cam kết sẽ tăng cường thực thi các chính sách thuế đã được ghi trên sổ sách, đồng thời sẽ nhanh chóng thúc đẩy các quyền công đoàn cho người lao động.
Kế hoạch chính của Biden để đưa nền kinh tế phục hồi sau cuộc suy thoái do Covid-19 là buộc các cơ quan chính phủ mua hàng hóa và dịch vụ do Mỹ sản xuất để giúp thúc đẩy sản xuất trong nước. Điều này ông có thể thực hiện thông qua việc quyết định các khoản chi tiêu đã được Quốc hội cho phép, và lệnh cho các cơ quan – sẽ sớm nằm trong tầm kiểm soát của ông – thực hiện điều này.
Quyền công dân
Ông Biden cam kết, trong vòng 100 ngày đầu tiên sau khi nhậm chức, ông sẽ xúc tiến thông qua Đạo luật Bình đẳng, một dự luật bổ sung các biện pháp bảo vệ chống phân biệt đối xử đối xử dựa trên bản dạng tình dục và giới tính.
Ông cũng dự kiến sẽ thành lập Ủy ban Bình đẳng giới mới của Nhà Trắng (new White House Council on Gender Equality) để điều phối các chính sách liên quan đến phụ nữ.
Tiếp tục theo đuổi luật kiểm soát súng, ông Biden đã hứa sẽ sử dụng quyền hạn của mình "để cấm nhập khẩu vũ khí tấn công."
Người di cư
Ông Biden có kế hoạch trình dự luật nhập cư lên Quốc hội vào ngày đầu tiên nhậm chức, đó là con đường trở thành công dân nước Mỹ cho khoảng 11 triệu người nhập cư sống bất hợp pháp tại đất nước này, một vấn đề mà nhiều tổng thống Mỹ của cả hai đảng đã cố gắng giải quyết nhưng chưa thành công.
Ngoài đạo luật trên, Biden dự định khôi phục chương trình Hoãn trục xuất trẻ em nhập cư bất hợp pháp (Deferred Action for Childhood Arrivals - DACA) – một chương trình đã cấp giấy trục xuất và giấy phép lao động cho khoảng 644.000 người sinh sống bất hợp pháp ở Mỹ sau khi nhập cảnh từ khi còn nhỏ, được gọi là "Dreammers". Trước đó, ông Trump đã giảm các biện pháp bảo vệ theo chương trình này.
Ông Biden cũng hứa sẽ ngừng hoạt động trục xuất trong 100 ngày đầu tiên nắm quyền.
Đồng thời, ông cam kết sẽ ký lệnh thành lập một lực lượng đặc nhiệm để đoàn tụ hơn 500 trẻ em không có cha mẹ bị chính quyền ông Trump chia cắt khỏi gia đình tại biên giới Mỹ-Mexico.
Ông Biden có kế hoạch hủy bỏ lệnh cấm du lịch của ông Trump – đã đặt ra những hạn chế đối với du khách từ 13 quốc gia, hầu hết trong số họ là các quốc gia theo đạo Hồi hoặc châu Phi.
Quan hệ quốc tế
Ông Biden đã cam kết, vào ngày đầu tiên của mình ông sẽ hủy bỏ quyết định rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế Thế giới của ông Trump- một động thái bị quốc tế chỉ trích rộng rãi trong bối cảnh đại dịch - và nhanh chóng gia nhập lại Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, một thành tựu đặc trưng của chính quyền Obama-Biden. Mỹ cũng sẽ gia nhập lại thỏa thuận hạt nhân Iran - được đàm phán dưới thời chính quyền đó.
Ông Biden đã nói rằng vào "Ngày thứ nhất", ông sẽ nói chuyện điện thoại với các đồng minh để xây dựng lại uy tín của Mỹ ở nước ngoài sau 4 năm áp dụng phương pháp "Nước Mỹ trên hết" của Trump.
Ông Biden cam kết sẽ gia hạn hiệu lực của Hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân chiến lược cuối cùng giữa Mỹ và Nga. Có thể hành động đầu tiên khi ông vào Nhà Trắng là sẽ thông báo cho Moscow về ý định này. Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược mới (START) sẽ hết hiệu lực sau 16 ngày kể từ khi ông nhậm chức, theo đó sẽ chấm dứt mọi hạn chế đối với việc triển khai các đầu đạn hạt nhân chiến lược và các máy bay ném bom và máy bay mang tên lửa – điều có khả năng thúc đẩy một cuộc chạy đua vũ trang mới.
Các cố vấn của ông Biden cho biết, ông cũng sẽ "ngay lập tức" tham vấn với các đồng minh chính của Mỹ trước khi quyết định về tương lai của chính sách thuế quan đối với Trung Quốc cũng như các chính sách khác đối với Bắc Kinh.
Ông đã nói với Univision là "ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức", ông sẽ cấp quy chế tị nạn, được gọi là Tình trạng được bảo vệ tạm thời, cho hàng chục nghìn công dân Venezuela tại Mỹ, sau khi họ chạy trốn khỏi tình trạng hỗn loạn chính trị và kinh tế ở quê nhà. Ông Trump từ lâu đã xem xét một động thái như vậy nhưng chưa chấp thuận ký.
Môi trường
Ngoài việc rời bỏ hiệp định Paris, ông Trump đã đảo ngược một số chính sách môi trường khác dưới thời cựu Tổng thống Đảng Dân chủ Barack Obama, và ông Biden sẽ khôi phục những thỏa thuận này.
Biden sẽ đặt ra các mục tiêu cao hơn về năng lượng sạch, đồng thời cấm cho thuê khai thác than và khí đốt tự nhiên ở các vùng đất liên bang; đồng thời hạn chế phát thải khí mê-tan từ sản xuất dầu và khí đốt.
Ông cũng sẽ thành lập một bộ phận pháp lý thuộc Bộ Tư pháp Mỹ chuyên về môi trường và khí hậu để tăng cường thực thi chống lại những người gây ô nhiễm.
Bảo vệ người tiêu dùng
Chính quyền Trump đã làm suy yếu các biện pháp bảo vệ người tiêu dùng, nới lỏng các quy tắc chính và việc thực thi tại Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng (Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng). Điều đó có thể sẽ được ông Biden thay đổi ngay trong ngày nhậm chức đầu tiên.
Hồi tháng 6, Tòa án Tối cao đã ra phán quyết trong một vụ kiện của chính quyền ông Trump về việc Thẩm phán Tòa án tối cao có thể bị sa thải bởi Tổng thống. Ông Biden sẽ ngay lập tức thay thế Thẩm phán hiện tại là Kathy Kraninger và bổ nhiệm một người khác thay thế bà. Với một Thẩm phán mới, cơ quan này sẽ có thể bắt đầu thực thi nhiệm vụ kể cả ban đêm, để trấn áp những người cho vay ngắn hạn, người thu nợ, ngân hàng và các công ty thế chấp thông qua việc giám sát chặt chẽ hơn và đưa ra những hình phạt nghiêm khắc hơn đối với những hành vi sai trái gây tổn hại tới người tiêu dùng.
Tham khảo Reuters