Max Abrahms - giáo sư Đại học Northeastern giải thích, yếu tố quyết định việc tấn công dân thường là sự suy yếu khi thất bại trên chiến trường và nguy cơ thay đổi chế độ cận kề.
"Các điều kiện cấu thành kịch bản này hoàn toàn ngược lại. Ông Assad không thua mà đang đà thắng lợi. Cuộc nội chiến không còn là vấn đề nữa. Chính phủ cũng không hề trong tình trạng tuyệt vọng", ông nói.
"Tại sao quân đội Arab Syria không chỉ cố ý tấn công dân thường mà còn dùng chất độc hoá học - cơ bản vi phạm luật chống sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt - điều mà phản ứng đồng loạt của cộng đồng quốc tế là có thể dự đoán được?", ông Abrahms đặt câu hỏi.
Ông không nhìn thấy logic sau loại cuộc tấn công này bởi: "Tất cả động cơ theo hướng ngược lại rằng phe nổi dậy muốn đổ lỗi cuộc tấn công cho chính phủ".
Ông cũng hoài nghi khả năng chính phủ Syria sử dụng vũ khí hóa học vào thời điểm đỉnh cao sức mạnh và khi phiến quân cơ bản bị đánh bại. "Cuộc tấn công sẽ là điều ngớ ngẩn duy nhất mà chính phủ, vốn hành động đầy chiến lược, bất ngờ hành động phi lý", ông kết luận.
Theo ông Ammar Waqqaf - Giám đốc Gnosos, cơ quan nghiên cứu về khủng hoảng Syria và Trung Đông: "Xét theo quan điểm của chính phủ Syria như chúng tôi hiểu, họ xem người dân ở Douma là những con tin bị bắt cóc khao khát được tự do như những người dân khác ở Đông Ghouta... và cần phải loại bỏ các tay súng", ông giải thích. Do đó, thật vô lý nếu chính phủ Syria muốn giết những người dân này.
"Mặt khác, Jaysh al-Islam có vũ khí hóa học. Đây là nhóm duy nhất ở Syria thừa nhận sử dụng vũ khí hóa học, chính xác là cách đây hai năm ở Sheikh Maqsood, Aleppo", ông chỉ ra.
Ông lưu ý rằng "không hề vô lý khi nghĩ rằng họ hoặc đang gián tiếp yêu cầu một số máy bay ném bom của NATO đến và làm điều gì đó nhằm vào các vị trí của quân đội Syria; hoặc chí ít là gửi một số đơn vị điều tra đến để trì hoãn việc đầu hàng tại Đông Ghouta, để họ thoát khỏi Douma với điều kiện tốt nhất có thể".
Tiến sĩ Maged Botros, Đại học Helwan ở Cairo, chắc chắn rằng những lời cáo buộc chính phủ Syria đứng đằng sau vụ tấn công hóa học ở Douma "hoàn toàn sai lầm". Ông lý giải, chính phủ Syria đang giành lại lãnh thổ. Đó là "một chiến thắng vang dội. Tại sao chính phủ Syria phải phạm tội ác chiến tranh? Không có lý do gì cho điều này".
Thêm vào đó, hai tuần trước, Damascus cảnh báo khủng bố đang lên kế hoạch tấn công hóa học "để gây sức ép lên chính phủ Syria".
"Tại sao chính phủ phải sử dụng vũ khí hóa học trong khi cần kiềm chế, không kích động cộng đồng quốc tế? Nó không hợp lý”, ông nhấn mạnh.