Theo thống kê từ Tổng cục Hải quan, trong 15 ngày đầu 2018, cả nước nhập về tổng số 60 chiếc ô tô nguyên chiếc các loại. Đáng chú ý, chỉ có 6 chiếc ô tô dưới 9 chỗ ngồi được nhập về trong thời gian này. Đây là con số giảm mạnh chưa từng thấy so với cùng kỳ năm trước và cả so với kỳ nhập khẩu liền kề trước đó.
Dù được xem là diễn biến lạ của thị trường Việt Nam nhưng lượng xe nhập khẩu giảm đã được dự báo trước bởi vào thời điểm 1/1/2018, Nghị định 116 quy định về điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô được ban hành và có hiệu lực.
Nghị định mới quy định ngặt nghèo hơn đối với các mẫu xe được nhập khẩu về Việt Nam. Quy định yêu cầu các doanh nghiệp phải có giấy phép kinh doanh, nhập khẩu ô tô. Ngoài ra, 2 điểm mới được cho là khó khăn với các doanh nghiệp nhập khẩu là doanh nghiệp cần có Giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại xe cơ giới do nước ngoài cung cấp (VTA) và mỗi lô hàng đều phải kiểm định một mẫu xe.
Nghị định mới ra đời và có hiệu lực đã “chặn” làn sóng xe nhập khẩu vào thị trường Việt Nam nhất là xe từ ASEAN bởi 1/1/2018 cũng là thời điểm thuế nhập khẩu ô tô trong khu vực ASEAN giảm về 0%.
Theo Tổng cục Hải quan, các dòng ô tô nhập khẩu nguyên chiếc từ khu vực ASEAN (chủ yếu là Thái Lan và Indonesia) chiếm khoảng một nửa lượng ô tô nhập khẩu nguyên chiếc về thị trường Việt Nam. Trong đó, đều là các mẫu xe được thị trường Việt ưa chuộng như Toyota, Honda, Ford,…
Dù một lượng lớn xe nguyên chiếc nhập khẩu được dồn vào thời điểm cuối cùng của năm 2017 nhưng lượng xe nhập khẩu khan hiếm đã khiến cho giá bán của nhiều dòng xe đắt đỏ hơn trước thời điểm Tết Nguyên đán, thời điểm mua sắm của người Việt.
Cụ thể, theo công bố, Honda CR-V phiên bản 7 chỗ ra có mức giá 1,256 tỷ đồng cho phiên bản L, Honda CR-V E có giá 1,136 tỷ đồng còn phiên bản Honda CR-V L cao nhất có giá lên tới 1,256 tỷ đồng. Mức giá cao hơn dự kiến hơn 150 triệu đồng do lô xe nhập khẩu đầu tiên này vẫn phải chịu mức thuế 30%.
Trong khi đó, lượng xe nhập khẩu hạn chế cũng khiến cho giá xe Toyota Fortuner tại đại lý bị đội lên rất mạnh, có thời điểm giá xe chênh đến gần 200 triệu đồng.
Cũng trong tuần qua, Toyota và Honda tuyên bố sẽ tạm dừng xuất khẩu sang Việt Nam kể từ đầu năm nay khi Việt Nam do các vướng mắc từ Nghị định 116. Nhiều doanh nghiệp trong VAMA cũng đã nhiều lần kiến nghị về các vướng mắc nêu trên.
Trong một văn bản kiến nghị gửi lên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc hồi cuối năm 2017, Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam cho biết việc kiểm định khí thải có thể mất 2 tháng và chi phí lên tới 10.000 USD. "Nó sẽ gây lãng phí rất lớn cả về thời gian và tiền bạc".
Xe ô tô nhập khẩu vào thị trường Việt sẽ tiếp tục nhỏ giọt và khan hiếm bởi cho hiện tại, nhiều doanh nghiệp đã có trong tay giấy phép kinh doanh và nhập khẩu xe. Tuy nhiên, đến thời điểm này, cơ quan quản lý lại chưa ban hành Thông tư hướng dẫn Nghị định để doanh nghiệp nhập xe vào thị trường Việt Nam.