"Kế hoạch đen"
Căng thẳng Nga-Estonia đã tăng vọt sau chuỗi sự kiện diễn ra trong những ngày gần đây. Hãng thông tấn TASS cho biết, Bộ Ngoại giao Nga đã triệu Đại biện lâm thời Estonia Jana Vanamelder để phản đối việc nước này bí mật tiến hành một "kế hoạch đen" mà Moscow gọi là "hành động phá hoại" nhằm vào Nga.
Cụ thể, Estonia (quốc gia thành viên của cả EU và NATO) đã lên kế hoạch cải táng hài cốt của các quân nhân Liên Xô tại Nghĩa trang Quân đội Tallinn.
Đáng nói, theo Đại sứ quán Nga tại Estonia, kế hoạch này "được thực hiện bí mật, không có bất cứ phương tiện truyền thông nào đưa tin" và "không có sự đồng ý của người thân các quân nhân đã khuất".
Estonia đã lên kế hoạch bí mật cải táng hài cốt của các quân nhân Liên Xô tại Nghĩa trang Quân đội Tallinn. Ảnh: Newsweek
"Đại biện lâm thời Estonia Vannamelder đã được triệu tập tới Bộ Ngoại giao Nga. Chúng tôi bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ đối với kế hoạch của chính quyền Estonia nhằm 'cải táng' hài cốt của các quân nhân Liên Xô tại Nghĩa trang Quân đội Tallinn mà không có sự đồng ý từ phía người thân của họ" - Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho hay.
Bà Zakharova đồng thời nhấn mạnh rằng Nga sẽ có biện pháp đáp trả tương xứng: "Những hành động báng bổ như vậy đi ngược lại với thông lệ quốc tế và lễ nghi phép tắc đơn giản của con người, đây là điều mà Tallinn đã đánh mất từ lâu. Chúng tôi chắc chắn sẽ đáp trả tương xứng hành động này".
Theo trang tin m24.ru, trên mạng xã hội VK (Nga) và các diễn đàn của cộng đồng người Nga ở Estonia, đông đảo người dùng đang tỏ ra phẫn nộ trước thông tin về việc Estonia cải táng hài cốt chiến sĩ Liên Xô.
"Một kế hoạch quỷ quyệt - họ âm thầm tháo dỡ các bảng mộ, xem thường những anh linh nằm dưới đó" - Một người bình luận.
"Không thể tha thứ, một hành động báng bổ và xem thường lịch sử" - Một công dân Nga đang sinh sống ở Tallinn bình luận.
"Chính quyền Estonia không nhớ những gì từng xảy ra năm 2007 hay sao?" - Người khác đặt câu hỏi, đề cập tới cuộc bạo loạn của cộng đồng người Nga thiểu số ở Estonia nổ ra vào năm 2007, sau khi chính quyền Estonia di dời tượng đài người lính Liên Xô từ trung tâm Tallinn đến nghĩa trang quân sự ở ngoại ô thành phố.
Cũng theo m24.ru, vào tháng 1 năm nay, Thủ tướng Kaja Kallas thông báo chính phủ Estonia đã từ chối đề xuất tháo dỡ tượng đài tưởng nhớ những người lính Liên Xô từng tham gia giải phóng Tallinn khỏi Đức Quốc xã, do lo lắng cuộc bạo loạn tương tự tái diễn.
Theo tờ Izvestia, kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự nhằm vào Ukraine tháng 2/2022, Estonia nói riêng và các nước Baltic nói chung ngày càng đẩy mạnh chiến dịch chống Nga.
"Các cuộc tấn công" thường xuyên nhằm vào cơ quan ngoại giao Nga, các di tích lịch sử, văn hóa và di sản lịch sử từ thời Liên Xô. Những trường hợp phá hoại và xúc phạm đài tưởng niệm thời Liên Xô liên tục được ghi nhận.
Kể từ đầu tháng 2/2023, chính quyền Estonia đã phân bổ 1,42 triệu euro cho việc tháo dỡ các tượng đài thời Liên Xô.
Tháng 12 năm ngoái, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cảnh báo, các nước vùng Baltic đang làm tổn hại đến chính tương lai của họ khi quyết định phá bỏ các di tích thời Liên Xô. Nga lên án và không chấp nhận quan điểm bài Nga của chính quyền các nước Baltic.
Trong khi đó, trò chuyện với các sinh viên trong chuyến thăm tới Kaliningrad gần đây, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gọi việc các nước láng giềng của Nga phá bỏ tượng đài thời Liên Xô là "sự thiếu hiểu biết tới mức đáng kinh ngạc".
Nhắm vào bầu cử Tổng thống Nga
Liên quan tới chuỗi động thái chống Nga mới nhất của Estonia, truyền thông Nga tiếp tục dẫn nguồn từ Nhật báo Postimees của Estonia cho biết, Bộ Ngoại giao Estonia vừa thông báo chỉ cho phép Nga mở 1 điểm bỏ phiếu trên lãnh thổ nước này để phục vụ cuộc bầu cử Tổng thống Nga diễn ra vào tháng 3 năm nay.
Nếu những năm trước tại Estonia luôn có 9 điểm bỏ phiếu bầu cử Tổng thống Nga dành cho các cư dân Nga cư trú tại nước này, thì nay chỉ còn 1 điểm bỏ phiếu duy nhất, đó là trụ sở Đại sứ quán Nga tại Tallinn. Bộ Ngoại giao Estonia đang hướng tới mục tiêu: Giảm số lượng điểm bỏ phiếu dành cho người Nga càng nhiều càng tốt.
Các nhà hoạt động của Đảng Nước Nga Thống nhất thu thập chữ ký ủng hộ Tổng thống Nga Vladimir Putin - với tư cách là ứng cử viên trong cuộc bầu cử Tổng thống sắp tới - tại Donetsk ngày 16/1/2024. Ảnh: Reuters
"Việc cho phép công dân Nga tổ chức bầu cử trên địa phận của Đại sứ quán là một phần trong công ước Vienna nên Estonia không có quyền cấm đoán. Tuy nhiên, tổ chức bầu cử bên ngoài Đại sứ quán là điều không thể chấp nhận được, và chúng tôi khó lòng cho phép điều đó" - Bộ Ngoại giao Estonia giải thích.
Cơ quan này đồng thời cho biết Estonia lên án mạnh mẽ ý định của Nga nhằm tổ chức bầu cử tại các vùng lãnh thổ mà Nga đang nắm quyền kiểm soát ở Ukraine, gọi đây là "sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế".
"Estonia đã gửi công hàm phản đối tới Nga và Liên minh châu Âu để nói rõ quan điểm" - Bộ Ngoại giao Estonia cho hay.
Về phần mình, Moscow lưu ý rằng các điểm bỏ phiếu cho cuộc bầu cử Tổng thống Nga sẽ được mở ở tất cả các quốc gia có cơ quan đại diện ngoại giao của Nga.
"Chúng tôi đang làm việc với tất cả các quốc gia, bao gồm cả những nước mà chúng tôi đưa vào danh sách không thân thiện, để làm rõ một loạt vấn đề. Tôi muốn lưu ý rằng các điểm bỏ phiếu sẽ được mở ở tất cả các quốc gia có cơ quan đại diện ngoại giao và cơ quan lãnh sự của Nga, kể cả ở những quốc gia không thân thiện" - Bà Zakharova cho hay.
Một cuộc biểu tình ở Estonia nhằm phản đối cuộc chiến của Nga tại Ukraine. Ảnh: Getty
Nga cảnh báo Estonia "đang đùa với lửa"
Góp thêm "lửa" vào căng thẳng giữa hai nước là việc Estonia đang tham gia cuộc tập trận với quy mô lớn nhất trong gần 35 năm qua của NATO (khai mạc hôm 24/1), nhằm mô phỏng kịch bản xung đột với Nga. Cuộc tập trận dự kiến kéo dài tới ngày 31/5 năm nay.
Ngày 3/2, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cho biết, một số giai đoạn của cuộc tập trận này sẽ diễn ra tại các quốc gia khét tiếng chống Nga như Ba Lan, Latvia, Lithuania và Estonia, rất gần biên giới Nga. Ông đồng thời cảnh báo rằng, đây là một hành động "đùa với lửa".
"Nếu sự toàn vẹn của Liên bang Nga bị xâm phạm, họ sẽ nhận được sự phản ứng thích đáng" - Ông Medvedev nhấn mạnh..
Trước đó, vào cuối tháng 1 vừa qua, Estonia đã thông báo về kế hoạch bắt tay cùng Latvia và Lithuania (hai quốc gia khác vùng Baltic) xây dựng tuyến phòng thủ chống Nga.
Theo kế hoạch, Estonia cam kết xây dựng 600 boong-ke bằng bê tông, mỗi boong-ke có diện tích khoảng 35 mét vuông, và có khả năng chứa 10 binh sĩ. Các boong-ke này sẽ được bố trí dọc theo biên giới dài 294km với Nga và được thiết kế sao cho có khả năng sống sót sau đòn tấn công trực diện bằng đạn pháo cỡ 152mm.