Nghề hướng dẫn viên du lịch (HDV) thường được nhiều người ngưỡng mộ vì gắn với thu nhập cao, cơ hội đi nhiều nơi, hưởng các dịch vụ "sang chảnh" hoặc gặp gỡ nhiều người, tiếp xúc nhiều nền văn hóa mới. Tuy nhiên những người trong nghề đều hiểu công việc này ẩn chứa nhiều rủi ro, nhất là với những hướng dẫn viên nữ. Đặc biệt là thời gian dịch Covid-19 vừa qua, hầu hết HDV không có thu nhập và phải chật vật tìm công việc khác để mưu sinh.
Như Ngọc đã có 9 năm làm HDV. Ảnh: NVCC
Có 9 năm làm nghề, HDV Như Ngọc (Nghệ An) đã nếm trải nhiều giai đoạn thăng trầm trong công việc: "Có những tháng chạy không ngừng nghỉ, cũng có những tháng chỉ được một vài tour. Dịch Covid-19, không có thu nhập nên tôi phải chuyển qua tư vấn bất động sản, bán hàng online, bằng mọi cách cầm cự để có cơ hội trở lại với nghề HDV".
Theo chia sẻ của HDV Như Ngọc, nghề HDV mang lại nhiều điều nhưng cũng lấy đi không ít thời gian, sức khỏe và ẩn chứa cả rủi ro: "HDV thường là người đầu tiên chịu những trách móc hoặc cả chửi mắng từ phía du khách, dù đôi khi lỗi không phải của họ. Có thể sẽ bị đình chỉ tour, mất thu nhập vì những phản hồi vô lý của khách hàng.
Hơn nữa khi đi tour thường phải thức khuya dậy sớm, ăn uống qua loa nên nhiều HDV bị các chứng bệnh về dạ dày. Việc phải di chuyển liên tục, làm việc cường độ cao càng khiến sức khỏe suy giảm. Ngoài ra còn nhiều tình huống éo le như bị ép uống bia rượu thì phải từ chối rất khéo léo; hoặc có những lần còn bị gõ cửa phòng cả đêm đến nỗi mất ngủ…".
Cũng đã có những trải nghiệm giống HDV Như Ngọc, HDV Như Quỳnh (15 năm trong nghề) cho biết các HDV nữ thường gặp nhiều khó khăn hơn vì vừa phải chịu áp lực như đồng nghiệp nam, vừa có nguy cơ chịu những hành vi khiếm nhã, quấy rối trong lúc làm việc. Tuy nhiên hầu hết các hướng dẫn viên đều có đủ trình độ, bản lĩnh và kỹ năng để kiểm soát tình huống.
Như Quỳnh cho biết các HDV nữ thường gặp nhiều khó khăn hơn đồng nghiệp nam. Ảnh: NVCC
"Cũng có những lần tôi bị 'gạ gẫm', nhưng đủ bản lĩnh để dập tắt ý đồ của đối phương. Nếu đã có kinh nghiệm trong nghề, rất hiếm khi một nữ HDV rơi vào hoàn cảnh bị động, như uống bia rượu quá đà hay bị kẻ xấu lẻn vào phòng khi đang ngủ…
Thông thường trong một tour có tổ chức, rất khó để người ngoài có thể tiếp cận thành viên trong đoàn khách hay các HDV. Chúng tôi cũng thuộc lòng những kỹ năng cơ bản, như không bao giờ tiết lộ số phòng, hoặc tính toán để ngủ trong phòng nội bộ với các nhân viên khách sạn" – HDV Như Quỳnh cho biết.
Gần đây có những vụ việc gây xôn xao gắn với một nữ du khách, khiến nhiều HDV, nhất là các HDV nữ cảm thấy bức xúc và có phần chạnh lòng khi nghề nghiệp của mình bị hiểu sai. Nhiều người lo ngại những thông tin sai lệch trên mạng xã hội về nghề hướng dẫn viên dễ làm nản lòng các sinh viên hoặc HDV mới vào nghề.
Một số bình luận trên mạng xã hội về nghề HDV, sau một vụ việc gần đây.
HDV Như Quỳnh nói: "Tôi bỗng nhận được nhiều câu hỏi theo kiểu nữ HDV là như vậy à? Có gặp tình huống như vậy không?... Tôi cho rằng để có tấm thẻ hành nghề không hề đơn giản; các HDV thường có trình độ cao đẳng, đại học và thành thạo ngoại ngữ, trải qua các kỳ sát hạch nghiệp vụ…
Chúng tôi cũng phải nắm chắc rất nhiều kiến thức và kỹ năng để ứng biến linh hoạt với mọi tình huống phát sinh trong tour. Nếu có chuyện không may xảy ra thì cần lên án kẻ xấu chứ không nên đánh giá sai về công việc của các nữ hướng dẫn viên. Tôi làm nghề này 15 năm chưa bao giờ thấy một nữ hướng dẫn viên nào gặp chuyện không may như vậy".
Còn HDV Như Ngọc cho rằng thái độ nghiêm túc trong công việc là rất quan trọng, cùng với việc cư xử đúng mực như tránh tiếp xúc gần với người khác giới, không có những lời nói gây hiểu nhầm và hạn chế uống rượu bia. Thậm chí trong chuyến du lịch nước ngoài, khi khách hàng hỏi về những dịch vụ giải trí "nhạy cảm" thì Như Ngọc luôn từ chối trả lời, đồng thời khuyên du khách nên hết sức cẩn trọng.
Nhắn nhủ tới những hướng dẫn viên nữ mới vào nghề và các sinh viên ngành du lịch, HDV Như Quỳnh khẳng định: "Dù bất kỳ hoàn cảnh nào, các em hãy giữ cho mình một phong thái điềm tĩnh, cứng rắn và nghiêm túc. Trong lúc làm việc nên mặc trang phục phù hợp, nhã nhặn, kín đáo. Nếu bạn nữ hướng dẫn viên có bản lĩnh và xử lý khéo léo thì không ai có thể làm hại được. Cứ cháy với đam mê, cứ bay tới các vùng trời mơ ước... Đừng để những điều xấu xí ngáng chân mình!"./.