Phát biểu tại cuộc họp báo hôm nay (23/9), người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga - Thiếu tướng Igor Konashenkov cho hay:
"Hôm nay, chúng tôi chia sẻ thông tin chi tiết về những gì đã xảy ra với máy bay IL-20 của Lực lượng Không gian vũ trụ Nga gần bờ biển Syria hôm 17/9. Chúng tôi sẽ công bố diễn biến từng phút của thảm kịch này dựa trên dữ liệu trích xuất từ các radar và hệ thống hiển thị thông tin đường không Plotto" - ông Konashenkov nói.
Israel cung cấp thông tin sai về khu vực không kích
Theo ông Konashenkov, Không quân Israel (IAF) đã cung cấp cho Nga thông tin sai lệch về khu vực mà họ tiến hành không kích tại Syria, khiến chỉ huy chiếc IL-20 không kịp di chuyển máy bay tới khu vực an toàn, để cuối cùng nó bị phòng không Syria bắn hạ.
Quân đội Israel ban đầu tuyên bố họ dự định tấn công một vài "cơ sở công nghiệp" ở bắc Syria, gần với khu vực chiếc IL-20 đang hoạt động. Do đó, Bộ Tư lệnh Nga đã yêu cầu chiếc IL-20 quay trở về căn cứ Khmeimim. Tuy nhiên, Israel gần như ngay lập tức đã tấn công vào Latakia.
"Trong cuộc đối thoại thông qua đường dây nóng, đại diện Bộ Tư lệnh Không quân Israel cho biết, các mục tiêu được chỉ định cho máy bay Israel nằm ở bắc Syria. Nhưng các vị có thể thấy trên bản đồ, các chiến đấu cơ Israel đã tiến hành không kích vào Latakia - một tỉnh nằm ở phía tây, chứ không phải phía bắc Syria. Thành phố Latakia nằm ở bờ biển phía tây.
Thông tin sai lệch do quan chức Israel cung cấp về khu vực không kích đã khiến chiếc IL-20 không đủ thời gian di chuyển tới vùng an toàn" - ông Konashenkov nói.
Israel cảnh báo Nga quá muộn
Trong cuộc họp báo, ông Konashenkov cho biết, Không quân Israel đã đưa ra lời cảnh báo đúng vào thời điểm bắt đầu vụ không kích, thay vì báo trước cho Nga. Điều này đã vi phạm thỏa thuận song phương năm 2015 giữa hai phía nhằm ngăn chặn các vụ việc tương tự trong không phận Syria.
"Israel không báo cho lực lượng Nga về chiến dịch tấn công trước, mà đưa ra lời cảnh báo đúng vào thời điểm họ bắt đầu tấn công. Những hành động này rõ ràng đã vi phạm thỏa thuận năm 2015 giữa Nga-Israel nhằm ngăn chặn các vụ xung đột giữa lực lượng vũ trang hai nước tại Syria" - ông Konashenkov nói.
Máy bay trinh sát IL-20 của Nga. Ảnh: Sputnik
Chứng cứ quan trọng: Đoạn băng ghi âm
Theo ông Konashenkov, hiện Bộ Quốc phòng Nga đang có trong tay một đoạn băng ghi âm chứng minh Không quân Israel (IAF) đưa ra lời cảnh báo với Nga về cuộc không kích dự kiến nhằm vào các mục tiêu tại Syria vào thời điểm chiếc IL-20 đã bị bắn hạ.
"Cuộc đối thoại được thực hiện bằng tiếng Nga. Bộ Quốc phòng Nga đã có đoạn ghi âm cuộc đối thoại này" - ông Konashenkov cho hay.
Israel sơ suất và thiếu chuyên nghiệp
Theo thông tin được công bố trong cuộc họp báo, phi hành đoàn chiếc IL-20 đã hạ độ cao khẩn cấp sau khi trúng tên lửa, các phi công trên máy bay chiến đấu F-16 của Israel đã sử dụng máy bay Nga làm "lá chắn" để tránh tên lửa phòng không Syria.
Khi phòng không Syria đáp trả đợt tấn công đầu tiên, các máy bay chiến đấu của Israel đã bật hệ thống gây nhiễu radar và lui về để chuẩn bị cho một đợt tấn công khác.
Một trong số các máy bay này đã tiếp cận bờ biển Syria, và máy bay IL-20 của Nga tại thời điểm đó đang chuẩn bị hạ cánh.
IL-20 có diện tích phản xạ radar lớn hơn F-16 nên điều đó đã biến nó trở thành mục tiêu của phòng không Syria, do họ sử dụng hệ thống phân biệt địch-ta khác với Nga. Lúc ấy, phòng không Syria đã nhận diện nhầm chiếc IL-20 là một nhóm máy bay chiến đấu Israel.
Ông Konashenkov cũng bác bỏ tuyên bố của Không quân Israel (IDF) cho rằng các máy bay chiến đấu của họ đã về tới không phận Israel khi quân đội Syria bắn tên lửa phòng không trúng vào máy bay Nga.
Trên thực tế, sau khi nhận thông tin về vụ bắn hạ được 10 phút, các chiến đấu cơ F-16 của Israel mới rời khỏi khu vực.
"Quân đội Israel đã để xảy ra sự sơ suất nghiêm trọng và thiếu chuyên nghiệp - hai nhân tố dẫn tới việc IL-20 bị bắn hạ", ông Konashenkov nói, đồng thời nhấn mạnh rằng lỗi trong vụ việc này hoàn toàn nằm ở phía Israel.
Bên cạnh đó, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga cho rằng các máy bay chiến đấu của Israel đã tạo ra mối đe dọa trực tiếp đối với bất cứ máy bay chở khách hay vận tải nào có thể có mặt trong khu vực vào thời điểm chiếc IL-20 bị bắn hạ.
Israel đã có "phản ứng vô ơn"
Cũng tại cuộc họp báo, ông Konashenkov chỉ trích hành vi cẩu thả của Israel đã vi phạm nghiêm trọng tinh thần hợp tác giữa hai nước, đồng thời nhấn mạnh rằng Nga chưa bao giờ phá vỡ cam kết của mình đối với thỏa thuận giảm xung đột.
Moscow luôn báo trước cho Israel về các hoạt động của mình và chưa bao giờ sử dụng năng lực phòng không để chống lại Israel, ngay cả khi các cuộc tấn công của Israel đôi lúc khiến quân nhân Nga gặp nguy hiểm.
Nga đã gửi tới Bộ Tư lệnh Không quân Israel 310 thông báo, trong khi đó Israel chỉ báo cho Nga 25 lần mặc dù tính riêng trong vòng 18 tháng qua, các máy bay chiến đấu của họ đã thực hiện 200 cuộc không kích nhằm vào các mục tiêu tại Syria.
"Đây là phản ứng cực kỳ vô ơn trước tất cả những gì Nga đã làm cho Israel và người dân của họ trong thời gian gần đây" - ông Konashenkov nói.
Trước đó, quân đội Nga đã hỗ trợ các hoạt động quân sự của Syria tại cao nguyên Golan để "đảm bảo không có các cuộc tấn công pháo kích nhằm vào lãnh thổ Israel", từ đó cho phép lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc nối lại các đợt tuần tra tại vùng biên giới tranh chấp giữa Syria và Israel sau quãng thời gian gián đoạn kéo dài 6 năm.
Nga cũng đã đảm bảo để các nhóm hậu thuẫn Iran rút ra khỏi cao nguyên Golan, lui hơn 140km về phía đông Syria, tới một "khoảng cách an toàn cho Israel". Ông Konashenkov cho biết điều này được thực hiện theo yêu cầu của Tel Aviv.
"Tổng cộng 1.050 lính, 24 hệ thống rocket phóng loạt và tên lửa chiến thuật, cùng 145 đơn vị đạn dược và khí tài quân sự đã được rút khỏi khu vực này" - Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga cho hay.
Bên cạnh đó, Bộ Quốc phòng Nga đã hỗ trợ bảo tồn các mộ phần và nơi linh thiêng của người Do Thái ở thành phố Aleppo. Bất chấp việc đưa lực lượng đặc nhiệm vào nơi nguy hiểm, Nga đã tổ chức công tác tìm kiếm những quân nhân Israel thiệt mạng trong các cuộc xung đột quá khứ tại khu vực mà lực lượng Syria đang chiến đấu chống lại IS vào thời điểm đó.
Bộ Quốc phòng Nga công bố thông tin chi tiết vụ IL-20 bị bắn hạ ở Syria