Nguồn tin thân cận của tờ Business Times cho hay Apple đã đề nghị đầu tư thêm gần 10 triệu USD vào Indonesia để chính phủ nước này cấp phép bán iPhone 16 sau quãng thời gian dài đàm phán.
Cụ thể Apple sẽ xây dựng một nhà máy ở Bandung và kết hợp với một danh sách các nhà cung ứng. Nhà máy này sẽ sản xuất chủ yếu các bộ phận và linh kiện cho Apple.
Tháng trước, Bộ công nghiệp quốc gia Indonesia đã từ chối gia hạn giấy phép bán iPhone 16 của Apple với lý do tập đoàn này chưa hoàn thành tiêu chuẩn nội địa hóa 40% sản phẩm của mình tại đây.
Giấy phép TKDN của Indonesia chủ yếu nhắm đến các thành phần của một sản phẩm có được làm nội địa hay không. Theo quy định, các sản phẩm như của Apple muốn được cấp giấy chứng nhận này phải có đủ ít nhất 40% linh kiện sản xuất tại Indonesia.
Trước đó, Indonesia cũng đã cấm bán điện thoại Google Pixel của Alphabet Inc với lý do không đủ nội địa hóa.
Trở lại câu chuyện, chính phủ Indonesia đang cân nhắc lời đề nghị 10 triệu USD của Apple và vẫn đang đàm phán để đi đến kết quả cuối cùng.
Hiện Apple không có bất kỳ nhà máy độc lập nào tại Indonesia và giống như hầu hết các công ty đa quốc gia khác, nhà táo khuyết cũng chỉ hợp tác với các nhà cung cấp địa phương để hoàn thành đóng gói linh kiện, sản phẩm chứ không sản xuất gì tại đây.
Bởi vậy việc đầu tư 10 triệu USD được cho là số tiền tương đối nhỏ để Apple có thể tiếp cận thị trường 278 triệu người tiêu dùng của Indonesia. Hơn một nửa dân số Indonesia dưới 44 tuổi và có sự am hiểu về công nghệ.
Mặc dù khoản đầu tư bổ sung của Apple có thể coi là một chiến thắng cho Indonesia nhưng cách tiếp cận mạnh tay này cũng có nguy cơ làm mất niềm tin với các tập đoàn đa quốc gia khác cũng như ảnh hưởng đến mục tiêu thu hút đầu tư nước ngoài.
Trên thực tế chính phủ Indonesia thời gian gần đây đã mạnh tay hơn trong việc yêu cầu các tập đoàn quốc tế đổ tiền vào đầu tư phát triển sản xuất nội địa.
Đầu năm nay, chính phủ đã áp đặt lệnh hạn chế nhập khẩu đối với hàng nghìn sản phẩm, từ Macbook đến lốp xe đến hóa chất để buộc các công ty nước ngoài phải mở rộng quy mô sản xuất.
Thế nhưng động thái này đã gây ra một làn sóng phẫn nộ trong cộng đồng doanh nghiệp, bao gồm cả những công ty đã có sự hiện diện lâu đời trong ngành sản xuất tại quốc gia này như LG Electronics Inc. Theo đó, các tập đoàn cho rằng họ không thể nhập khẩu một số linh kiện để sản xuất máy giặt và tivi chỉ vì lệnh cấm trên.
Ở mảng thương mại điện tử (TMĐT), Indonesia đã chặn ByteDance (TikTok) của Trung Quốc trong nỗ lực bảo vệ ngành bán lẻ của mình khỏi hàng hóa giá rẻ do Trung Quốc sản xuất. Chính điều này đã thúc đẩy ByteDance đầu tư 1,5 tỷ USD liên doanh với Tokopedia để có thể hoạt động tại Indonesia.
Những cố gắng của chính phủ Indonesia là có cơ sở khi bất chấp những lời kêu gọi liên tục đối với các tập đoàn quốc tế để thúc đẩy sản xuất trong nước, ngành công nghiệp địa phương của nước này vẫn đang trì trệ.
Tỷ lệ đóng góp của ngành sản xuất trong tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Indonesia đã giảm xuống từ mức 21,1% năm 2014 xuống còn 18,7% vào năm 2023.
Đòi ưu đãi
Hãng Apple có kế hoạch mở bán iPhone 16 vào ngày 10/9/2024 nhưng bị buộc phải hoãn lại do chưa xin được giấy phép từ Bộ công nghiệp Indonesia.
Sự trì hoãn này chủ yếu đến từ việc Apple cần gia hạn giấy phép TKDN do Bộ công nghiệp Indonesia cấp, nhưng việc không đầu tư đủ 1,71 nghìn tỷ Rupiah, tương đương 109,5 triệu USD như đã hứa vào nền kinh tế này khiến nhà táo khuyết bị trì hoãn các thủ tục hành chính.
"Apple từng có giấy chứng nhận này nhưng giờ đã hết hạn", Bộ trưởng bộ công nghiệp Agus Gumiwang Kartasasmita cho biết khi nói thêm rằng bộ này đang chờ khoản đầu tư như đã hứa từ nhà táo khuyết.
Phía Indonesia cho biết Apple mới giải ngân 1,48 nghìn tỷ Rupiah (94,53 triệu USD) và còn thiếu 240 tỷ Rupiah nữa mới đủ số tiền cam kết. Phần lớn khoản đầu tư của Apple là để phát triển các học viện thay vì mở nhà máy như theo mong muốn của chính phủ.
Theo quy định, Apple có thể đạt đủ tiêu chuẩn được cấp phép TKDN tại Indonesia với 1 trong 3 phương án là sản xuất thiết bị tại địa phương, phát triển ứng dụng tại Indonesia hoặc phát triển đổi mới sáng tạo trong nước.
Phía Apple đã lựa chọn phương án thứ 3 bằng cách xây dựng các học viện cho nhà phát triển tại Tangerang, Sidoarjo và Batam.
Trong chuyến thăm Indonesia vào tháng 4 năm nay, CEO Tim Cook của Apple cho biết đang có kế hoạch mở học viện thứ 4 tại Bali.
Hãng tin CNBC cho hay Apple là hãng điện thoại di động lớn duy nhất chưa có nhà máy ở Indonesia trong khi các đối thủ như Samsung, Xiaomi, Oppo đều có nhà máy ở đây.
Chính điều này đã khiến chính phủ Indonesia không hài lòng khi Bộ trưởng Agus khuyến nghị Apple không chỉ nên xây học viện mà còn cần mở nhà máy hay các trung tâm nghiên cứu để có thể lấy được chứng nhận TKDN dài hạn.
Tuy nhiên Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Indonesia, ông Budi Arie Setiadi cho biết Apple đòi được ưu đãi tương tự như ở các nước láng giềng Đông Nam Á khác, ví dụ như các ưu đãi thuế. Thế nhưng Bộ trưởng Budi cho biết điều này là không thể vì có thể khiến các hãng đối thủ đã mở nhà máy ở Indonesia đòi hỏi tương tự.
*Nguồn: Business Times
