Hạch xuất hiện ở cổ có thể là biểu hiện của một nhiễm trùng vùng cổ. Nhưng cũng có thể nặng hơn có thể là dấu hiệu cảnh báo của căn bệnh ác tính.
Bác sĩ Nguyễn Việt Cường, Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội cho hay, trên cơ thể một người trưởng thành có khoảng 450 hạch bạch huyết nằm ở nhiều vị trí khác nhau như: cổ, nách, bẹn... Những hạch này chứa các tế bào bạch huyết, có vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch của cơ thể.
Các hạch bạch huyết ở cổ được chia ra làm nhiều nhóm: hạch dưới hàm, dưới cằm, mang tai, sau tai, các hạch má, hạch vùng chẩm… Thông thường những hạch ở cổ này có kích thước nhỏ, trong một số trường hợp chúng trở nên sưng to có thể sờ thấy được.
Hạch bạch huyết bị sưng to, ảnh minh hoạ.
Theo bác sĩ Cường nguyên nhân hạch nổi ở vị trí cổ có thể là do viêm nhiễm vùng đầu – mặt - cổ. Ví dụ như: viêm mũi xoang, viêm amiđan, viêm họng, viêm lợi, viêm các tuyến nước bọt, viêm da đầu, sâu răng, nhiệt miệng... Các hạch này thường nhỏ lại và biến mất khi tác nhân gây viêm thuyên giảm.
Ở trẻ nhỏ hệ miễn dịch đang phát triển. Trẻ dễ bị viêm mũi, viêm họng, mọc rang… xuất hiện hạch viêm phản ứng trên cổ các bé, khiến cho nhiều phụ huynh lo lắng.
Bác sĩ Cường cho biết, lao hạch cũng là bệnh lý khá phổ biến, hay gặp nhất ở các vị trí như cổ, nách, bẹn. Hạch lao thường dính với nhau thành chùm, chuỗi, sờ nhẵn, không đau. Bệnh thường khu trú bên trong hạch và ít lây nhiễm từ người bệnh sang người lành, khác với lao phổi.
Nguyên nhân gây bệnh là trực khuẩn lao, điều trị đa phần bằng nội khoa tương tự như lao phổi, dùng các thuốc chuyên khoa lao để ức chế và tiêu diệt tác nhân gây bệnh.
Ngoài những hạch bạch huyết, trên vùng cổ cũng có thể xuất hiện những u hoặc nang lành tính, đôi khi nhầm lẫn với hạch khi sờ nắn.
Ví dụ như: các u bã, u mỡ, u nang giáp móng, chồi xương... Việc thăm khám và chẩn đoán những bệnh này đòi hỏi bác sĩ có kinh nghiệm và cơ sở y tế chuyên khoa.
Bác sĩ Cường khuyến cáo: "Một số bệnh ung thư gây xuất hiện hạch cổ như: bệnh U lympho ác tính không Hodgkin, bệnh Hodgkin. Hạch cũng có thể di căn từ các ung thư khác: ung thư trong khoang miệng, ung thư vòm, ung thư họng, ung thư thanh quản, ung thư phổi, ung thư vú… Có khi chỉ có một hạch đơn lẻ, cũng có lúc có nhiều hạch, mềm hay cứng chắc, kích thước đa dạng tùy thuộc vào loại ung thư và giai đoạn".
Để chẩn đoán hạch cổ là lành tính hay ác tính, bác sĩ thường dùng các xét nghiệm phổ biến như: xét nghiệm tế bào, sinh thiết hạch làm giải phẫu bệnh.
"Tình trạng nổi hạch cổ bao gồm cả nguyên nhân lành tính và ung thư. Do đó khi xuất hiện hạch vùng cổ gây sưng đau hoặc hạch tồn tại lâu ngày không biến mất, bạn cần đến các cơ sở khám chữa bệnh chuyên khoa để được bác sĩ thăm khám và tư vấn cụ thể", bác sĩ Cường lưu ý.