Không phải ngẫu nhiên mà khi tôi có ý định gặp gỡ, khai thác một số phạm nhân có hoàn cảnh đặc biệt, thành tích cải tạo tốt trong quá trình thụ án, Trung tá Hoàng Công Thành, Trưởng phân trại số 1 - Trại giam số 3 (Tổng cục VIII-Bộ Công an), đóng chân trên địa bàn xã Nghĩa Dũng, huyện Tân Kỳ, Nghệ An đã chẳng ngần ngại để giới thiệu về trường hợp phạm nhân Nguyễn Bá Tiến (SN 1972, quê quán tại xã Tốt Động, huyện Chương Mỹ, Hà Nội), hiện đang lao động, cải tạo tại Đội 45 chăn nuôi.
Phạm nhân Tiến được chuyển đến trại giam vào tháng 9/2014, với mức án 6 năm về hành vi cố ý gây thương tích. Nạn nhân trong vụ án không ai khác chính là người vợ đã hơn 20 năm đầu ấp, tay gối má kề với Tiến, và đã có với nhau 6 mặt con.
Cùng bị thương tích nhưng may mắn không bị đoạt mạng sống trong vụ án này là một người đàn ông cùng xã, vừa là khách hàng, vừa là bạn thân vẫn thường chén chú chén anh với Tiến, nhưng rồi những lúc Tiến phải ở lại chòi vịt ngoài đồng canh vịt đẻ, người bạn này đã tòm tem luôn cả vợ của bạn để rồi dẫn đến tấn bi kịch phận người, khiến người phải vào tù, gia đình tan nát.
Sau gần 3 năm ăn cơm tù, mặc áo số nhưng đã 2 lần được giảm án với mức 9 tháng tù, Nguyễn Bá Tiến luôn lạc quan với ngày về đang đến rất gần ở phía trước. Người đàn ông đậm chất thôn quê, với vẻ ngoài cù lần, mộc mạc đến khờ khạo này đã không ngại kể về cuộc sống khó khăn nhưng luôn hạnh phúc của gia đình mình, ít ra cho đến trước thời điểm xảy ra bi kịch khiến anh phải cầm kéo để "xử" vợ và tình địch.
Tiến kể, gia đình anh xuất thân từ nông thôn, vợ anh cũng vậy, chị tên là Ly, một người đàn bà mà theo đánh giá của Tiến là không đẹp không xấu, cũng ít học như Tiến, nhưng được cái hồn nhiên và chân chất.
Hơn 20 năm sống chung với nhau, chị Ly đã sinh hạ cho Tiến 6 đứa con. Điều mà cho đến giờ phút này, Tiến chưa hài lòng lắm về vợ, có chăng là chị Ly đã không biết đẻ cho Tiến một đứa con trai để nối dõi tông đường.
Nguyễn Bá Tiến kể, cuộc sống hai vợ chồng, với 6 đứa con đang tuổi ăn tuổi học, chỉ trông chờ vào mấy sào ruộng khoán nên cũng khá chật vật. Cũng may, gia đình anh thầu được cái ao của xã ở ngoài đồng, dựng lều nuôi vịt đàn nên cũng có đồng ra đồng vào.
Hằng ngày, Tiến bận tối mắt với đàn vịt, hết lùa ra đồng lại lo nhặt trứng để vợ con đưa về nhập cho thương lái nên gần như anh ở hẳn ngoài lán, năm thì mười họa mới về nhà thăm vợ con được một lần. Cũng bởi vậy, tình cảm vợ chồng có đôi phần phai nhạt, thi thoảng có cãi cọ nhau về chuyện tiền bạc nhưng chưa có chuyện gì to tát.
Cho đến khoảng trung tuần tháng 10/2013, do mâu thuẫn xuất phát từ chuyện con cái xin tiền để chuẩn bị bước vào năm học mới nhưng vịt không bán được, vợ chồng xảy ra cãi vã, phút nóng giận, Tiến không kiềm chế được đã thượng cẳng chân, hạ cẳng tay với vợ khiến chị Ly giận dỗi bỏ về nhà bố mẹ đẻ ở làng bên.
Nghĩ rằng, vợ chỉ giận dỗi tức thì nên Tiến cũng không sang nhà ngoại làm lành mà bỏ ra lều vịt nằm ngủ. Ngày 23/10, khi nghe con kể lại chuyện mẹ mấy ngày không về nhà, Tiến mới hốt hoảng chạy sang nhà bố mẹ vợ nhưng không thấy đâu.
Trong lúc đang thẫn thờ tìm vợ, Tiến gặp anh Bình, một người cùng xã, là lái buôn vẫn thường qua trại vịt của vợ chồng Tiến để lấy trứng đi nhập cho các nhà hàng trên Hà Nội. Vốn trước đó cũng đã nhiều lần chén chú chén anh với nhau, hai người đàn ông rủ nhau đi nhậu và trong cuốc rượu ngà ngà, anh Bình cho Tiến biết, chị Ly thuê một căn nhà ở trong làng để ở nhưng khi Tiến đến đây tìm thì không thấy vợ.
Trở về lều vịt ngủ nhưng trằn trọc đến nửa đêm vẫn không thể chợp mắt, đến khoảng 23h cùng ngày, Tiến trở dậy, một mình đi bộ đến căn nhà mà Bình cho rằng vợ Tiến thuê để tá túc bên ngoài.
Đến nơi, nhìn qua khe cửa khép hờ, Tiến không tin vào mắt mình khi nhìn thấy anh Bình đang nằm trên giường, còn chị Ly loay hoay dắt xe máy của Bình vào trong nhà để chuẩn bị đi ngủ.
Cho rằng, vợ mình có quan hệ bất chính với gã lái buôn bán trứng vịt, không kiềm chế được Tiến lao vào nhà. Sẵn cây kéo của chị Ly để trên bàn, Tiến chộp lấy đâm vào người chị Ly hai nhát. Thấy vậy, Bình bật dậy, chạy đến can ngăn, mặc cho hai người ra sức giải thích do say quá nên đến ngủ nhờ nhưng Tiến không đủ tỉnh táo để tin, tiếp tục vung kéo đâm liên tiếp 5 nhát vào người anh Bình khiến anh này bị gãy xương tay. Gây án xong, Tiến đến Công an xã Tốt Động đầu thú.
"Sự việc sau đó tưởng như không có chuyện gì xảy ra, bởi ghi nhận sự việc xong Công an xã cho tôi về nhà làm việc bình thường. Bẵng đi ít lâu, chính vợ tôi và gã nhân tình đã cấu kết với nhau, đâm đơn kiện để tống cổ tôi vào tù cho chúng ở ngoài dễ bề hú hí với nhau", phạm nhân Nguyễn Bá Tiến ấm ức kể lại.
Với hành vi cố ý gây thương tích, Tiến bị kết án 6 năm tù, được chuyển đến thụ án tại Trại giam số 3 vào tháng 9/2014.
Tha thứ cho vợ để gia đình đoàn tụ
Tiến kể rằng, trước khi phát hiện ra vợ có nhân tình, thậm chí anh còn chưa một lần mảy may nghi ngờ sẽ có ngày vợ đèo bòng người đàn ông khác ngoài mình, thế nhưng sự đời lại trớ trêu và bất ngờ đến như vậy.
Tiến kể, trong thời gian thụ án, vợ anh có vào thăm nuôi mấy lần. Lần đầu tiên là khi Tiến mới nhập trại, vợ nước mắt ngắn nước mắt dài vào tận nơi, quỳ gối xin lỗi chồng và xin phép được về ở lại nhà để chăm nuôi các con. Khi đó, con gái lớn mới vào đại học, đứa út mới lớp 3, thương con nên anh đã gật đầu, mặc dù mẹ già hơn 90 tuổi gọi điện vào không đồng ý.
Lần mới đây nhất là tháng 11/2015, vợ mang theo đứa con gái thứ 2 vào tận trại giam, xin Tiến để về quê kết hôn. Sau khi bố đi trại, tốt nghiệp cấp 3, buồn chuyện gia đình, nó chẳng thiết học hành gì nữa nên lấy chồng. Thoắt cái, giờ đã có con đầu lòng, nhờ vậy mà Tiến cũng trở thành ông ngoại. Có điều, cái chức ấy được "phong" khi anh đang ở trong trại giam, ngẫm cũng thực sự cay đắng.
Sau này ra trại, trở về với gia đình, anh có tha thứ cho vợ để đoàn tụ như xưa không? Trước câu hỏi này của phóng viên, phạm nhân Nguyễn Bá Tiến đã suy nghĩ rất lâu, anh cho rằng, nếu vợ thực sự ăn năn hối lỗi thì anh sẽ tha thứ, bỏ qua lầm lỗi để vợ chồng, con cái đoàn tụ với nhau.
Dù vậy, tự sâu thẳm lòng mình, phạm nhân Tiến vẫn còn ấm ức khôn nguôi. Nói là sẵn sàng tha thứ cho vợ, song ngay sau đó, Tiến lại cho rằng, chính vợ và nhân tình đã cấu kết, lập mưu đẩy Tiến vào tù.
Chúng tôi đã phải mất khá nhiều thời gian để giải thích rằng việc cơ quan chức năng cho phép anh tại ngoại là để chờ kết quả điều tra. Sau khi có kết quả giám định thương tật, cơ quan Cảnh sát điều tra mới quyết định khởi tố vụ án và tòa án đưa ra xét xử là đúng với quy định của luật tố tụng. Hậu quả hôm nay là do chính bản thân mình gây ra chứ không ai hãm hại được nếu anh không vi phạm pháp luật, thì lúc này phạm nhân Tiến mới ngộ ra.
Chỉ còn thời gian ngắn nữa, nếu cải tạo tốt, phạm nhân Nguyễn Bá Tiến sẽ được giảm án và trở về với gia đình, xã hội. May mắn hơn những người khác khi sa chân vào tội lỗi, ngày về của Tiến vẫn còn mái nhà xưa cũ, với người mẹ già, người vợ và những đứa con ngày đêm ngóng đợi.