Hình minh họa.
"Tin xấu" từ đồng minh NATO của Thổ Nhĩ Kỳ
Hôm 18/5, truyền thông Hy Lạp đưa tin Thủ tướng nước này ông Kyriakos Mitsotakis đã hé lộ quyết tâm của Athens trong việc mua tiêm kích thế hệ 5 F-35 của Mỹ. Ông Mitsotakis cũng cho biết các cuộc đàm phán về việc bàn giao máy bay sẽ được bắt đầu trong thời gian tới.
Được biết Thủ tướng Hy Lạp đang có chuyến thăm chính thức tới nước Mỹ và đã được người đồng cấp Joe Biden tiếp đón tại Nhà Trắng.
Thời điểm hiện tại thương vụ F-35 của Hy Lạp được đánh giá là khả thi (Ảnh minh họa: The Aviation Greek Club).
Hai ông Mitsotakis và Biden đã có một cuộc họp báo chung nói về quan hệ song phương và bài phát biểu của Thủ tướng Hy Lạp có thể rút gọn lại là Hy Lạp và Mỹ là bạn bè và đối tác, Athens đang tái vũ trang để củng cố NATO và phần nói về F-35 như sau:
"Chúng tôi sẽ tiếp tục sự hợp tác lâu dài giữa ngành công nghiệp quốc phòng của chúng tôi.
Chúng tôi sẽ bắt đầu quá trình mua một phi đội F-35. Và chúng tôi hy vọng có thể bổ sung chiếc máy bay tuyệt vời này vào Lực lượng Không quân Hellenic (HAF - Không quân Hy Lạp) trước thời điểm kết thúc thập kỷ này".
Cần lưu ý rằng trước đó Athen đã gửi yêu cầu đã gửi yêu cầu tương ứng tới Washington về từ 18 đến 24 chiếc F-35 mới hoặc đã qua sử dụng - nhưng rõ ràng, việc cung cấp máy bay cho người Hy Lạp không nằm trong kế hoạch của người Mỹ vào thời điểm đó (năm 2020).
Hiện HAF đang có ý định loại bỏ các tiêm kích Mirage 2000 và F-4E Phantom II đã lạc hậu.
Vào cuối năm 2019, Hy Lạp đã ký với nhà sản xuất Lockheed Martin của Mỹ hợp đồng trị giá 280 triệu USD để nâng cấp những chiếc F-16 cũ lên chuẩn F-16V (tương đương Block 70/72). Việc nâng cấp dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2027.
Đồng thời Athens đã mua tiêm kích Rafale của Pháp và có kế hoạch mua F-35A của Mỹ và Eurofighter Typhoon của Anh.
Đồ họa trên trang chủ của nhà sản xuất Lockheed Martin về kế hoạch nâng cấp F-16 lên chuẩn "V" của Hy Lạp.
Giữa lúc 120 F-16 Block 70/72 của Thổ lại vướng mắc
Tin tức mới nhất được đánh giá là xấu với Ankara vì mặc dù là đồng minh trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhưng quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp được đánh giá là đối đầu với những khác biệt trong vấn đề lãnh thổ và lãnh hải.
Không chỉ các tiêm kích của HAF và Không quân Thổ Nhĩ Kỳ (TAF) mà các lực lượng vũ trang khác của hai nước thường xuyên đụng độ trong vùng biển giữa hai nước.
Vào ngày 20/8/2020, đánh giá về việc Athens tiếp tục đẩy nhanh tốc độ tái vũ trang - đặc biệt là việc mua sắm các tiêm kích hiện đại - tờ Ahval của Thổ Nhĩ Kỳ nhận xét rằng "HAF có thể lấn át TAF nếu quỹ đạo (mua sắm khí tài) hiện tại tiếp diễn".
Tờ báo lưu ý TAF và HAF có tương đương số lượng tiêm kích, nhưng HAF đã và sẽ sở hữu nhiều máy bay thế hệ cao hơn đối thủ.
Cách biệt này đang ngày một xa hơn khi Mỹ loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35 và hủy bỏ các đơn hàng tiêm kích thế hệ 5 này sau thương vụ S-400 do Nga sản xuất còn việc mua sắm 120 (40 máy bay và 80 kit nâng cấp) F-16 Block 70 của Ankara lại vấp phải khó khăn mới.
Đồ họa về các nâng cấp trên biến thể tiêm kích F-16 Block 70/72.
Được biết hôm 13/5, chính trị gia Thổ Nhĩ Kỳ Efkan Ala đã hé lộ rằng Mỹ đang phản ứng "rất tích cực" về thương vụ F-16 Block 70.
Tuy nhiên theo thông tin được truyền thông Armenia đăng tải hôm 17/5, 7 nhóm vận động chính trị hàng đầu của Mỹ đại diện cho các cộng đồng Armenia, Hy Lạp, Israel, Trung Đông... đã chính thức yêu cầu Lưỡng viện Hoa Kỳ từ chối yêu cầu của Washington về thương vụ này.
Trong khi đó, những tuyên bố của Thổ Nhĩ Kỳ về việc phản đối Phần Lan và Thụy Điển trở thành thành viên NATO cũng đã làm dấy lên lo ngại mới ở Mỹ.
Ước tính 245 tiêm kích F-16 (44 F-16 Block 30, 116 F-16 Block 40, 80 F-16 Block 50 và 30 F-16 Block 50+) hiện là "xương sống" của TAF.
Biến thể F-16D Block 50+ hiện được đánh giá là biến thể hiện đại nhất mà TAF đang sở hữu (Ảnh: Airplas Picture/Niels Roman)