"Chúng tôi đang thực hiện các cuộc điều tra một cách rất nghiêm túc ", Tổng thống Mỹ Donald Trump nói trong cuộc họp báo khi được hỏi về trách nhiệm của Trung Quốc liên quan đến đại dịch Covid-19.
"Chúng tôi không hài lòng với toàn bộ tình hình", ông Trump tiếp tục, "bởi vì chúng tôi tin rằng đại dịch có thể đã bị ngăn chặn ngay tại nơi bùng phát, có thể dừng lại nhanh chóng và sẽ không lan rộng ra toàn thế giới."
Các cuộc điều tra mà ông Trump nói đến là nhằm xác định xem virus gây chết người có phải bắt nguồn từ một phòng thí nghiệm của Trung Quốc ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc hay không.
Quan điểm phổ biến của các học giả, bao gồm cả những người ở Mỹ, là virus được có nguồn gốc tự nhiên và không được tạo ra bởi con người trong phòng thí nghiệm.
Bản thân Tổng thống Trump dường như không thúc đẩy giả thiết SARS-CoV-2 là "virus nhân tạo" mà chỉ đặt câu hỏi về khả năng virus này bị thoát ra từ phòng thí nghiệm trong quá trình nghiên cứu và lưu trữ.
Điều thu hút chú ý trong và ngoài Trung Quốc sau những phát biểu của Tổng thống Trump là Trung Quốc đã đề cập đến vấn đề "an toàn sinh học" cách đây hơn hai tháng.
Trong một cuộc họp của Ủy ban Trung ương đảng vào ngày 14/2, một vấn đề được đặt ra là tăng cường năng lực quản lý về an toàn sinh học và ban hành "luật an toàn sinh học" sớm nhất có thể.
Động thái này diễn ra chỉ một thời gian ngắn sau khi Trung Quốc phong tỏa Vũ Hán vào ngày 23/1. Những nghi ngờ về việc virus Corona chủng mới thoát từ một cơ sở nghiên cứu đã gây ra một cuộc tranh cãi dữ dội trong những người dùng internet ở Trung Quốc.
Cuộc tranh cãi một phần nảy sinh do ban đầu các cơ quan chức năng đã không thông tin đầy đủ về dịch bệnh. Điều này đã được minh chứng bằng trường hợp của bác sĩ Lý Văn Lượng, một bác sĩ nhãn khoa, người đã cảnh báo về virus Corona chủng mới ở Vũ Hán, nhưng bị cơ quan an ninh triệu tập vì phát tán tin đồn trên mạng.
Cuộc tranh cãi cũng khiến mọi người quan tâm vì dơi, loài động vật được cho là vật chủ mang virus có nguồn gốc ở các tỉnh Vân Nam và Chiết Giang, chứ không sống ở Vũ Hán. Và bắt đầu nổ ra các tin đồn rằng, có lẽ nguồn gốc của virus không phải là ở chợ hải sản ở Vũ Hán, như đã được giải thích rộng rãi, mà từ các mẫu virus lại được giữ trong phòng thí nghiệm.
Trong bối cảnh hỗn loạn thông tin, việc một số người cho rằng, có mối liên hệ giữa yêu cầu có luật an toàn sinh học và giả thiết virus có nguồn gốc từ một phòng thí nghiệm là có thể hiểu được. Tuy nhiên, suy đoán của họ, không có căn cứ.
"Thoạt nhìn, yêu cầu cần ban hành luật an toàn sinh học hồi tháng 2 dường như đã xuất hiện đột ngột. Đó là một sự hiểu lầm lớn. Trung Quốc đã chuẩn bị cho điều luật này một cách cẩn thận trong một thời gian dài", một nguồn tin chính trị Trung Quốc giải thích với Nikkei.
Có hai cơ sở liên quan đến nghiên cứu virus ở Vũ Hán. Một là Viện Virus học Vũ Hán, liên kết với Viện Khoa học Trung Quốc, và cơ sở còn lại là Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát Bệnh tật (CDC) tại Vũ Hán.
Trung tâm phòng chống dịch bệnh Vũ Hán gần với chợ hải sản Huanan, ban đầu được cho là nơi bắt nguồn của dịch bệnh.
Nhưng Viện Virus học Vũ Hán, nằm cách chợ hải sản một khoảng cách nhất định, là phòng thí nghiệm an toàn sinh học cấp 4 (BSL-4), có nghĩa là có mức độ bảo mật cao nhất.
Hôm 19/2, Viện Virus học Vũ Hán ra thông cáo bác bỏ các cáo buộc về việc virus Corona được tổng hợp tại phòng thí nghiệm của viện và đã thoát ra ngoài.
Hồi giữa tháng 4, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng tuyên bố Tổ chức Y tế thế giới nói không có bằng chứng cho thấy virus Corona chủng mới gây bệnh Covid-19 được tạo ra trong một phòng thí nghiệm ở thành phố Vũ Hán.