Theo báo cáo "Họ đã phản bội chúng ta" được tổ chức Ân xá Quốc tế (AI) công bố vào ngày 23-5, các binh sĩ đã nổ súng và đốt nhà của nhiều gia đình sau khi quân đội Nigeria tái chiếm lãnh thổ từ các tay súng cực đoan Boko Haram.
Binh lính và các thành viên của một nhóm dân quân chiến đấu bên cạnh quân đội Nigeria còn bị AI cáo buộc cưỡng hiếp phụ nữ và bỏ đói dân thường.
"Thật khủng khiếp. Những người từng sống trong đau thương dưới tay Boko Haram lại tiếp tục bị quân đội Nigeria ngược đãi" – giám đốc AI của Nigeria Osai Ojigho chia sẻ.
Trước đó, vào năm 2015, quân đội Nigeria bắt đầu đẩy mạnh chiến dịch tái chiếm lãnh thổ từ Boko Haram và đạt được nhiều thắng lợi.
Tuy nhiên, tổn thất là không hề nhỏ. Xung đột vũ trang ở vùng Đông Bắc Nigeria đã cướp đi sinh mạng của hơn 30.000 người, đồng thời gây ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng khắp khu vực sông Chad.
Quân đội Nigeria đã chiến đấu với nhóm vũ trang Boko Haram trong gần một thập kỷ. Ảnh: Reuters
Báo cáo của AI khẳng định sau khi tái chiếm lãnh thổ từ tay Boko Haram, quân đội Nigera đã đưa dân thường đến "những trại vệ tinh" hẻo lánh nhưng không cung cấp lương thực và chăm sóc y tế cho họ, khiến nhiều thiệt mạng. Cũng theo AI, đàn ông bị tống giam trong khi phụ nữ bị đưa đến những địa điểm xa xôi.
Tại một trại vệ tinh được gọi là Trại Y tế Bama, theo AI, ít nhất "hàng trăm và có thể là hàng ngàn" người thiệt mạng vì đói và bệnh tật trong giai đoạn 2015-2016.
Những nhân chứng được phỏng vấn cho biết số người thiệt mạng mỗi ngày là 15-30 người. Trong khi đó, những người sống sót phải chấp nhận rủi ro để tìm kiếm thức ăn và nước uống cho gia đình.
Không những bỏ đói dân thường, binh lính và một số tay súng dân quân còn thường xuyên cưỡng hiếp họ.
Một phụ nữ mang thai 25 tuổi nói rằng cô bị cưỡng hiếp hai lần, trong đó có một lần khi đang lấy nước. Một phụ nữ đã có gia đình khác nói rằng cô bị một binh sĩ cưỡng hiếp sau khi từ chối lời đề nghị đổi thức ăn lấy tình dục của hắn ta. Một nạn nhân 20 tuổi khác khẳng định cô bị một tay súng đồng minh với quân đội Nigeria cưỡng hiếp và kẻ đồi bại này nói rằng hắn được quyền "quan hệ" với cô vì hắn cho cô thức ăn và nước uống.
Tình trạng cưỡng hiếp ở Trại Y tế Bama khủng khiếp đến mức 50% những phụ nữ được AI phỏng vấn nói rằng họ là nạn nhân.
"Chúng sẽ nói rằng ‘đi theo chúng tôi’ và sau đó, chúng tôi nghĩ đến con nhỏ phải khóc vì đói. Dù chấp nhận hay từ chối thức ăn của họ, chúng tôi vẫn bị họ cưỡng hiếp" – một nạn nhân chia sẻ.
Quân đội Nigeria trong một tuyên bố khẳng định báo cáo của AI là "giả", đồng thời phủ nhận cáo buộc cưỡng hiếp.