Nhãn là một trong những loại trái cây mùa hè được nhiều người yêu thích.
Nhãn có vị ngọt, dễ ăn và dễ 'biến tấu' thành những loại đồ uống, thức ăn đa dạng, vừa ngon miệng lại đem đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Nhãn rất giàu giá trị dinh dưỡng như protein, chất béo, đường thiên nhiên, các loại vitamin và khoáng chất như: vitamin A, C, kali, photpho, magie, sắt, axit hữu cơ, chất xơ…
Trong quả nhãn chứa hợp chất có khả năng làm chậm quá trình lão hóa ở con người.
Ngoài ra, nhãn còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, chống lại các bệnh như cảm cúm và làm đẹp da.
Bên cạnh đó, nhãn cũng làm tăng cường khả năng hấp thu sắt, giúp cơ thể ngăn ngừa bệnh thiếu máu hay bệnh ở tuyến tụy. Nhãn còn có thể phòng ngừa và trị bệnh đau dạ dày hiệu quả.
Nhiều công dụng, tuy nhiên cũng có nhiều tác dụng phụ. Do vậy, trước khi ăn nhãn, bạn cần nắm rõ tính hai mặt của nhãn:
Không tốt cho phụ nữ mang thai…
Theo đánh giá của các chuyên gia, đây là tác dụng phụ nguy hiểm nhất của quả nhãn.
Đối với phụ nữ mang thai, ăn quá nhiều nhãn có thể gây ra bệnh nóng trong, đau bụng, ra huyết và thậm chí có thể dẫn tới bị động thai, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của thai nhi và người mẹ.
Tuy nhiên, hiện nay nhiều thai phụ vì quá lo sợ trước tác dụng phụ mà tuyệt đối nói “không” với nhãn. Theo các chuyên gia, đây là một quan niệm chưa đúng.
Vào vụ chính, thai phụ vẫn nên thưởng thức, tuy nhiên không nên ăn quá nhiều.
… Nhưng tốt cho phụ nữ sau sinh
Nhãn được cảnh báo với phụ nữ mang thai, nhưng đối với phụ nữ sau khi sinh con lại được khuyến khích. Phụ nữ sau sinh ăn nhãn hoặc uống nước nhãn thì rất tốt cho sức khỏe.
Theo PGS. TS Trần Đình Toán: “Sản phụ sau khi sinh, nếu có xuất hiện các triệu chứng váng đầu, chóng mặt hoa mắt, vã mồ hôi, mạch nhỏ lưỡi nhạt, đó là hiện tượng huyết hư khí thoát, có thể ăn cháo nóng nấu với nhãn, nhân sen, hồng táo và gạo nếp, sẽ có tác dụng ích khí bổ huyết rất tốt”.
Không ăn nếu muốn giảm cân
Nhãn là loại trái cây chứa hàm lượng đường khá cao.
Khi ăn nhãn thường xuyên, bạn đã vô tình cung cấp khá nhiều lượng đường cho cơ thể. Nhiều người nghĩ rằng ăn hoa quả thay cơm, trong đó có nhãn thì sẽ giúp giảm cân.
Tuy nhiên, điều này là hoàn toàn sai lầm. Trên thực tế, việc sử dụng những loại trái cây chứa nhiều đường có thể khiến bạn bị tăng cân.
Chính vì vậy, nếu muốn giảm cân, thay vì lựa chọn nhãn và những trái cây có vị ngọt, bạn hãy chọn những loại hoa quả ít đường hơn như củ đậu, cà chua, dưa chuột...
Không ăn nếu bị nổi mụn
Theo Đông y, nhãn có vị ngọt, tính ấm nên thường gây nóng trong, dễ dẫn đến nổi mụn.
Thực ra, đây là một "tác dụng phụ" phổ biến của nhãn. Do vậy, những người hay nóng trong, da có mụn, mẩn ngứa thì không nên hạn chế ăn nhãn đề phòng tác dụng phụ này.
Không tốt khi bị tiểu đường
Nhãn là trái cây có vị ngọt thường có hàm lượng đường cao.
Khi ăn nhiều, các loại quả này cung cấp cho cơ thể nguồn năng lượng khá lớn, vừa cung cấp nhiều năng lượng vừa cung cấp lượng đường lớn trong máu.
Theo các nhà khoa học, khoảng 300g quả nhãn cung cấp lượng đường tương đương với 1 bát cơm.
Với người bình thường không sao, nhưng với người có bệnh tiểu đường thì ăn nhãn không có lợi vì nhãn khiến đường huyết tăng cao đột ngột rất nguy hiểm.
Lưu ý: Theo các chuyên gia, chúng ta chỉ nên ăn 200 - 300g nhãn mỗi ngày. Với mức độ này sẽ giúp đảm bảo cung cấp đủ lượng chất dinh dưỡng cần thiết và cơ thể dễ dàng hấp thụ hiệu quả.
Nếu ăn vượt quá lượng cho phép, bạn dễ bị nóng trong, dẫn tới nổi mề đay, rôm sảy.
Nên ăn hết nhãn trong ngày để đảm bảo quả luôn được tươi ngon.
Cách phân biệt nhãn Trung Quốc và nhãn lồng Hưng Yên
- Nhãn Trung Quốc hay dùng chất bảo quản nên mã sạch, nhạt màu, vỏ mỏng hơn, nhanh thâm, thối. Cùi nhãn Trung Quốc dày nhưng hạt to hơn nhãn lồng, vị ngọt nhưng không thơm.
- Nhãn lồng Hưng Yên quả to, vỏ gai, trông dày. Mã vàng sậm hơn, tươi lâu vì được hái và vận chuyển, tiêu thụ ngay.
Cùi nhãn lồng Hưng Yên dày và khô, hạt nhỏ nhưng mọng nước. Vị thơm ngọt như đường phèn. Đáy quả có hai dẻ cùi lồng xếp rất khít (khác hẳn nhãn khác).
Cách chọn nhãn ngon
- Khi mua nhãn, bạn nên chọn mua nhãn có cả cành lá tươi tốt, vỏ nhãn có màu vàng sậm. Nhãn có cùi dày, mọng nước và hạt nhỏ là nhãn ngon.
Những quả nhãn mẫu mã to đẹp, cùi rất dày nhưng vị nhạt nhẽo thường là nhãn Trung Quốc.
- Nhãn hay bám hóa chất bảo quản, côn trùng, nấm mốc, vi khuẩn, bụi... Hãy rửa sạch, ngâm nước muối loãng 10 phút trước khi ăn. Chỉ nên dùng tay tách vỏ, chú ý ngón tay không chạm cùi.