Đã từ lâu, tình trạng nợ xấu luôn là một vấn đề nhức nhối đối với nền kinh tế. Thậm chí, nợ xấu từng được ví như "cục máu đông", có thể khiến cơ thể của nền kinh tế bị "đột quỵ" hoặc "tính mạng đe dạo" như lời ví von của ông Nguyễn Ngọc Phương, đại biểu đoàn Quảng Bình.
Đại biểu Mai Sỹ Diến của đoàn Thanh Hóa thừa nhận, trên thực tế nợ xấu không phải vấn đề cá biệt của riêng quốc gia nào, ngược lại nợ xấu mang tính chất thường xuyên xảy ra đối với hoạt động tín dụng trong cơ chế thị trường. Nói cách khác, không một hoạt động tín dụng nào không có nợ xấu, nên việc xử lý triệt để nợ xấu phấn đấu đến 0% là không thể.
Đồng chí Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương trong cuộc tranh luận về dự thảo cùng Luật các tổ chức tín dụng (sửa đổi) cách đây mấy ngày cũng rất thẳng thắn chia sẻ về vấn đề này:
"Người ta ví nợ xấu như cục máu đông trong nền kinh tế. Hình ảnh đó rất chính xác, nó cũng giống như anh em ta đến tuổi cứ tích tụ dần, làm cho đường ống dẫn máu ngày càng hẹp; hẹp quá ta gọi là tăng xông; anh nào nhẹ chữa được; anh nào nặng đi luôn".
Ông so sánh: "Cơ chế xử lý nợ xấu giống bệnh tăng xông của con người. Đừng để nó tích tụ lại; phải xử lý thường xuyên, mạch máu mới tốt và mới không dẫn đến hệ luy, từ đó mới dẫn đến nền kinh tế tốt lên".
Có một thực tế rằng, trong những năm qua, tình trạng nợ xấu tăng lên, đã chiếm một tỷ lệ không hề nhỏ trong tổng dư nợ. Phát biểu thảo luận tại hội trường sáng ngày 7/6 về vấn đề xử lý nợ xấu, Đại biểu Nguyễn Văn Thắng đoàn Tp. Hà Nội, chủ tịch HĐQT VietinBank cho biết, nợ xấu phát sinh đột biến từ năm 2012 lên tới 17% tổng dư nợ.
Nguyên nhân do khủng hoảng thị trường bất động sản, chứng khoán và nền kinh tế tăng trưởng nóng. Thời gian qua, các ngân hàng đã xử lý nhưng nợ xấu nội bảng, tiềm ẩn... xấp xỉ 600.000 tỷ đồng chiếm hơn 10% tổng dư nợ.
"Việt Nam là quốc gia duy nhất có nợ xấu vượt 10% tổng dư nợ mà không có tổ chức tín dụng nào đổ vỡ, đó là sự cố gắng rất lớn. Trong khi các quốc gia có rất nhiều ngân hàng bị đổ vỡ. Trong số 600 ngàn tỷ đồng nợ xấu, chúng ta phải xác định 90% là tiền của dân, ngân hàng chỉ có 10%", ông Thắng nói.
Cũng theo ông Thắng, làm sao để đưa 600.000 tỷ này quay trở lại để phục vụ tăng trưởng kinh tế khi mà nguồn lực còn hạn chế là câu hỏi lớn cần giải đáp ngay. Chủ tịch VietinBank ví von rằng số tiền này có thể làm được nhiều việc, thậm chí có thể xây được 3 sân bay Long Thành mà Quốc hội đang bàn.
Trước những chất vấn liên quan đến vấn đề nợ xấu, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Minh Hưng khẳng định: "Không tổ chức, cá nhân nào có thể trục lợi từ nợ xấu".
"Thời gian qua, qua công tác thanh tra, giám sát, cơ quan thanh tra giám sát của ngân hàng đã tiến hành xử lý rất nhiều vụ việc vi phạm, đồng thời chuyển và chỉ đạo các tổ chức tín dụng cũng như trực tiếp Ngân hàng nhà nước đã chuyển các hồ sơ có dấu hiệu vi phạm pháp luật và gây ra tổn thất và nợ xấu cho ngân hàng sang cơ quan điều tra" – thống đốc nói.
Đây cũng là quan điểm khá nhất quán của Ngân hàng nhà nước về việc xử lý nợ xấu. Trước đó, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ, chiều 28/8/2014, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cũng cho biết, tiếp tục chỉ đạo các Tổ chức tín dụng bán nợ cho VAMC và cùng các bộ ngành rà soát lại cơ sở pháp lý để tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh xử lý nợ xấu.
"Giải pháp của VAMC không phải là cây đũa thần mà là giải pháp phù hợp với điều kiện của Việt Nam hiện nay. Bởi cách xử lý nợ xấu của chúng ta là không dùng tiền Ngân sách để mua nợ mà là làm sạch bảng cân đối của các Tổ chức tín dụng để tiếp tục cho vay nên doanh nghiệp được lợi từ việc xử lý nợ xấu", Phó Thống đốc chia sẻ.