1. Các chuyến đi châu Âu sẽ cần nhiều kế hoạch hơn
Từ tháng 1, để đến thăm bất kỳ quốc gia EU nào, ví dụ như Thụy Sĩ, Na Uy, Iceland hay Liechtenstein, một số điều công dân Anh cần chú ý bao gồm:
-Còn ít nhất sáu tháng trên hộ chiếu - ngoại trừ các chuyến đi đến Ireland, một phần của Khu vực đi lại chung (CTA)
-Bảo hiểm du lịch và bảo hiểm sức khỏe, vì Thẻ Bảo hiểm Y tế Châu Âu sẽ không còn giá trị theo thỏa thuận hiện tại.
-Bất kỳ tài liệu lái xe bổ sung nào có thể cần, tùy thuộc vào nơi sẽ đến.
-Kiểm tra với nhà cung cấp dịch vụ di động. Dịch vụ đảm bảo chuyển vùng miễn phí giữa các nước thành viên EU sẽ kết thúc.
2. Công dân Anh sẽ phải xếp hàng riêng ở biên giới
Khi kiểm soát biên giới, công dân Anh nên sử dụng các làn đường riêng biệt với các công dân EU, EEA và Thụy Sĩ. Họ cần chuẩn bị xuất trình vé khứ hồi và chứng minh họ có đủ tiền cho kỳ nghỉ của mình.
Khách du lịch sẽ có thể đi du lịch mà không cần thị thực đến các quốc gia trong khu vực Schengen - bao gồm hầu hết các quốc gia EU và Iceland, Na Uy, Thụy Sĩ và Liechtenstein - trong tối đa 90 ngày trong bất kỳ khoảng thời gian 180 ngày nào.
Từ năm 2022, công dân Vương quốc Anh phải trả tiền để được xác nhận điện tử để đến khu vực Schengen. Đối với các quốc gia ngoài khối Schengen, các quy tắc cũng tương tự.
3. Mua sắm miễn thuế sẽ trở lại
Công dân Anh vẫn có thể tận dụng cơ hội mua sắm miễn thuế nếu đến EU từ năm 2021. Lượng thuốc lá và rượu họ có thể mang về sẽ tăng lên, nhưng sẽ không còn các sản phẩm tại sân bay như đồ điện tử và quần áo sẽ không còn được miễn thuế nữa.
Khoản hoàn thuế VAT cho khách nước ngoài tại các cửa hàng ở Vương quốc Anh cũng sẽ bị xóa bỏ.
4. Chuyển đến EU sẽ yêu cầu nhiều thủ tục giấy tờ hơn
Từ ngày 1/1 năm sau, việc di chuyển tự do của người dân giữa Anh và EU sẽ kết thúc. Nếu ai đang sinh sống ở một quốc gia thuộc EU, họ sẽ có những biện pháp bảo vệ nhất định theo thỏa thuận Brexit. Nhưng ngay cả khi đó, họ cũng cần kiểm tra các quy tắc cụ thể của quốc gia đó.
5. Các quy định mới cho công dân EU sống ở Vương quốc Anh
Nếu công dân EU sống ở Vương quốc Anh trước ngày 31 tháng 12 năm 2020 - hoặc đến từ Iceland, Liechtenstein, Na Uy hoặc Thụy Sĩ - thì quyền của họ sẽ vẫn giữ nguyên cho đến ngày 30 tháng 6 năm 2021.
Nhưng họ cần kiểm tra xem họ có thể ở lại sau thời điểm đó không hoặc họ sẽ cần trở thành công dân Vương quốc Anh hoặc đăng ký Chương trình Hòa giải của Liên minh Châu Âu. Vì Khu vực Đi lại Chung, các quyền của công dân Ireland sẽ không thay đổi.
6. Sẽ có một hệ thống nhập cư mới
Từ tháng 1, sẽ có hệ thống tính điểm mới dành cho công dân nước ngoài (trừ công dân Ireland) muốn chuyển đến Vương quốc Anh.
Chính phủ cho biết họ sẽ đối xử bình đẳng với các công dân EU và không thuộc EU nhằm thu hút những người có thể đóng góp cho nền kinh tế Vương quốc Anh.
Những người muốn chuyển đến Vương quốc Anh để làm việc, sinh sống hoặc học tập sẽ phải nộp đơn và trả tiền cho thị thực. Sẽ tốn £348 để xin thị thực sinh viên từ bên ngoài Vương quốc Anh, hoặc £ 475 để gia hạn hoặc chuyển đổi từ bên trong Vương quốc Anh.
Công dân EU, EEA và Thụy Sĩ sẽ không bị yêu cầu thị thực đối với khách du lịch đến Vương quốc Anh trong tối đa sáu tháng.
Ngoài ra còn có hướng dẫn cho các công dân Vương quốc Anh sống ở nước ngoài dự định trở về nhà với các thành viên gia đình không phải công dân Vương quốc Anh.
7. Thương mại sẽ khác nhau, bên trong và bên ngoài Vương quốc Anh
- Anh, Wales và Scotland
Các nhà xuất nhập khẩu sẽ cần phải khai báo hải quan, như các giao dịch với các nước khác trên thế giới. Một số sản phẩm, bao gồm thực vật, động vật sống và một số thực phẩm, cũng sẽ cần giấy phép và chứng chỉ đặc biệt. Những mặt hàng khác sẽ phải được dán nhãn theo yêu cầu cụ thể.
- Bắc Ireland
Một số chi tiết về những gì các doanh nghiệp Bắc Ireland nên làm và cách hàng hóa có thể vận chuyển đã được công bố - nhưng chính phủ thừa nhận vẫn còn một số điều không chắc chắn. Chính phủ Anh cho biết sẽ có hướng dẫn đầy đủ vào cuối tháng 12.
Vương quốc Anh và EU đã đồng ý giữ một đường biên giới vô hình, không có trạm kiểm soát, giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland. Điều đó có nghĩa là các doanh nghiệp Bắc Ireland có thể giao dịch tự do với EU từ năm 2021 mà không cần các thủ tục giấy tờ hay séc mới.
Sẽ có thêm một chút thủ tục giấy tờ cho hàng hóa vận chuyển giữa Bắc Ireland và Vương quốc Anh (Anh, Scotland và xứ Wales). Nhưng chính phủ cho biết Dự luật Thị trường Nội bộ được đề xuất sẽ khiến mọi thứ dễ dàng hơn.
Các cuộc thảo luận giữa Vương quốc Anh và EU về Nghị định thư Bắc Ireland đang diễn ra, nhưng khả năng sẽ có nhiều quy định hơn đối với các mặt hàng chuyển từ Vương quốc Anh đến Bắc Ireland, hơn là đối với các sản phẩm thương mại theo hướng ngược lại.
8. Những vấn đề gì vẫn cần được giải quyết?
Ngoài thương mại, các quan chức đang cố gắng thống nhất những điều khác bao gồm: Tiếp cận vùng biển đánh cá, cấp phép và quản lý thuốc, và thực thi pháp luật, chia sẻ dữ liệu và bảo mật.
Ngoài ra còn có vấn đề về mức độ ảnh hưởng của Tòa án Công lý Châu Âu trong cách diễn đạt của bất kỳ thỏa thuận cuối cùng nào.
Nếu không có thỏa thuận, Vương quốc Anh sẽ phải giao dịch với EU từ ngày 1 tháng 1 năm 2021 theo các quy tắc cơ bản của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
9. Lương hưu và trợ cấp
Nếu công dân Anh chuyển đến một quốc gia thuộc EU (ngoại trừ Ireland), Iceland, Na Uy, Liechtenstein hoặc Thụy Sĩ từ tháng 1, vẫn chưa chắc chắn rằng liệu họ có thể nhận được lương hưu tại các quốc gia này giống như ở Vương quốc Anh hay không.
Ngoài ra, một số quyền lợi có thể chỉ được trả trong một thời gian giới hạn. Chính phủ Anh cho biết họ đang tìm cách duy trì các thỏa thuận trong một số lĩnh vực, nhưng các quy tắc vẫn phải được hoàn thiện.
Nếu công dân Anh đang sống ở EU, Iceland, Na Uy, Liechtenstein hoặc Thụy Sĩ trước ngày 31 tháng 12, tình hình sẽ rõ ràng hơn. Quyền lợi của công dân Anh sẽ được bảo đảm bởi thỏa thuận Brexit, sẽ nhận được bất kỳ phúc lợi nào của Vương quốc Anh.
Thêm vào đó, lương hưu sẽ tăng lên miễn là họ sống ở cùng một quốc gia. Công dân Vương quốc Anh cũng có thể bắt đầu yêu cầu nhận lương hưu tại quốc gia này từ ngày 1 tháng 1.
Trong khi đó, những người Anh sống ở EU có tài khoản ngân hàng ở Anh nên kiểm tra những thay đổi từ tháng Giêng. Theo BBC, nhiều người nước ngoài đã được thông báo rằng tài khoản của họ sẽ bị đóng nếu họ không có địa chỉ ở Vương quốc Anh.
10. Du học EU
Đối với những người đã học tại một quốc gia thành viên EU vào cuối tháng 12, họ vẫn sẽ được hưởng gần như toàn bộ hỗ trợ như sinh viên từ quốc gia đó. Nhưng những sinh viên này sẽ cần phải đảm bảo rằng họ đáp ứng tất cả các yêu cầu về thị thực cho quốc gia đến nếu họ đến đó sau ngày 1 tháng 1 năm 2021.
Những hướng dẫn cụ thể đang được xem xét, nhưng nếu sinh viên từ Vương quốc Anh bắt đầu một khóa học từ tháng 1, họ nên liên hệ với trường đại học EU tiềm năng của mình để xem liệu tình hình có khả năng thay đổi hay không.
Các vấn đề bao gồm chăm sóc sức khỏe và bảo hiểm du lịch cũng cần được để ý. Các công dân Vương quốc Anh dự định học tập tại Cộng hòa Ireland sẽ tiếp tục được chi trả bởi các thỏa thuận Khu vực Đi lại Chung. Chính phủ Anh cũng đã công bố hướng dẫn cho sinh viên EU tại Vương quốc Anh.