Lũ lụt là một trong những thiên tai nguy hiểm phổ biến nhất tại Việt Nam.
Nguy cơ lũ lụt có thể xảy ra ở các vùng trũng thấp, gần đê hoặc phía hạ lưu của con đập. Thậm chí, một con suối rất nhỏ, rãnh, lạch, cống, những lòng sông hoặc suối khô cạn hoặc ở vùng đất thấp có vẻ như vô hại trong thời tiết khô vẫn có thể bị tràn gây lụt lội.
Những trận lũ trong vài năm trở lại đây là hồi chuông cảnh tỉnh cho người dân về sự chuẩn bị để ứng phó với lũ lụt. Để đảm bảo an toàn cho gia đình và bản thân, người dân cần phải luôn đặt mình trong tư thế sẵn sàng ứng phó.
Lập kế hoạch khi có thiên tai
Tìm các tuyến đường di tản khẩn cấp và thảo luận với người thân. Chọn ra con đường tốt nhất để rời khỏi nhà và con đường tốt nhất để thoát khỏi thiên tai trong khu vực sinh sống.
Hình ảnh lũ lụt tại miền Trung.
Nếu nhà không thể làm địa điểm tập hợp người thân, hãy chuyển điểm tập hợp sang chỗ khác ở gần nhà hoặc trong khu vực sống (ví dụ như quán cà phê hay nhà văn hóa). Nếu ngay cả việc này cũng không thực hiện được, hãy nghiên cứu kế hoạch di tản đến các khu vực khác.
Khi lập kế hoạch, hãy đảm bảo rằng mọi thành viên trong gia đình đều biết và trao đổi những điều họ cần làm trong từng tình huống.
Trong danh bạ trên điện thoại cá nhân, hãy lưu vào mục ưu tiên (mục Quay số nhanh) những số điện thoại quan trọng nhất như bố mẹ, anh chị em, con cái, cứu hộ chữa cháy, cấp cứu 115… để bấm ngay khi cần gọi khẩn cấp.
Lưu ý, các kế hoạch di tản khẩn cấp cho người già, trẻ nhỏ và người tàn tật cần chi tiết hơn. Ví dụ, bố mẹ cần dặn dò các bé tuân thủ theo hiệu lệnh di tản của nhà trường khi đang đi học thay vì thực hiện theo kế hoạch của gia đình.
Chuẩn bị 6 thứ sau tại nhà trước khi lũ về
Nước: Chuẩn bị 3,7 lít nước cho môt người/ngày. Mỗi người hãy dùng ít nhất một nửa lượng nước đó để uống, nửa còn lại dùng để nấu ăn và vệ sinh.
Cần chuẩn bị lương thực, thực phẩm, nước uống đầy đủ khi đài báo lũ lụt. Ảnh minh họa
Thực phẩm: Hãy chọn những thứ gọn nhẹ, ít hư hỏng và không cần giữ lạnh hay chế biến. Có thể chọn đồ hộp ăn liền, trái cây, rau; nước ép đóng hộp; các món thiết yếu (muối, đường, tiêu ớt, gia vị). Nếu phải hâm nóng đồ ăn, hãy trữ sẵn cồn khô.
Hộp sơ cứu: Đảm bảo ở nhà và trong mỗi xe đều có hộp sơ cứu. Nên trữ các loại thuốc không cần kê đơn như thuốc giảm đau, tiêu chảy, khó tiêu, ói, và táo bón.
Trang phục thiết yếu nhất: Nên chuẩn bị sẵn một thùng nhỏ chứa ít nhất 1 bộ quần áo và 1 đôi dép cho mỗi người trong nhà. Chăn giữ ấm cũng rất cần thiết, nhất trong trường hợp có trẻ nhỏ.
Dụng cụ và vật dụng khẩn cấp: Một ít giấy vệ sinh, xà phòng, vài chiếc chén giấy và muỗng đũa sử dụng một lần.
Bỏ thêm vào radio mini chạy bằng pin (để có thể dò đài nghe tin tức cứu hộ khi điện thoại của bạn bị hỏng) và đèn pin cùng với pin dự phòng.
Chuẩn bị diêm đựng trong hộp chống nước, la bàn, kiềm, giấy bạc, hộp nhựa, pháo sáng, giấy, bút chì, kim, chỉ, ống nhỏ giọt thuốc, cờ lê chữ T, còi, băng keo, túi bóng và bản đồ để xác định vị trí trú ẩn. Các vật này sẽ cứu chúng ta khi rơi vào vị trí bị cô lập.
Những vật dụng đặc biệt về y tế: Đối với em bé, cần mang theo bột ăn dặm, tã, bình sữa, bột sữa và thuốc. Người lớn tuổi cần nhớ mang theo thuốc dành cho căn bệnh riêng (ví dụ như thuốc cao huyết áp hoặc tiểu đường), răng giả, mắt kính.
Kỹ năng sinh tồn trong lũ
Lắng nghe các đài phát thanh hoặc truyền hình để biết thông tin mưa lũ.
Luôn cảnh giác để nhận biết cơn lũ lụt đột ngột có thể xảy ra. Nếu có bất kỳ khả năng lũ quét, di chuyển ngay lập tức tới nơi cao hơn (mang theo bộ đồ tiếp liệu khi khẩn cấp). Đừng chờ đợi để được hướng dẫn để di chuyển.
Cần sơ tán ngay đến nơi an toàn khi có bão. (Ảnh minh họa)
Nhận biết các dòng chảy, kênh thoát nước, hẻm núi và các khu vực khác được biết sẽ lũ lụt đột ngột.
Nếu phải chuẩn bị sơ tán, trong tình trạng khẩn cấp nên lấy tính mạng làm đầu. Nế phải sơ tán khỏi nhà hãy mang theo bộ đồ tiếp liệu khi khẩn cấp và tìm tới nơi an toàn nhất trong khu vực nếu có thể.
Không đi bộ qua nước đang chuyển động. Nếu phải đi bộ trong nước hãy chọn đi bộ nơi nước không di chuyển. Sử dụng một cây gậy để kiểm tra độ cứng của mặt đất ở phía trước. Nên mặc áo phao khi di chuyển.
Thông thường, khi xảy ra lũ quét tới sẽ không có đủ thời gian để chạy thật nhanh đến nơi cao. Thay vì hoảng sợ và chạy tản mác, hãy hô hào mọi người xếp thành hàng dọc với khoảng 5,6 người.
Việc xếp theo hàng dọc giúp những người này trụ vững và không bị cuốn trôi như khi đứng hàng ngang hay cố gắng bám, níu vào một vật nặng nào đó. Nên chọn người đứng đầu khỏe nhất và có khả năng giữ cân bằng tốt.
Nếu có thời gian có thể mang đồ đạc ngoài trời vào trong nhà. Di chuyển các vật cần thiết lên tầng trên. Tắt điện, ga, nước ở các thiết bị chuyển mạch hoặc van nếu được hướng dẫn làm như vậy. Ngắt kết nối các thiết bị điện. Không chạm vào thiết bị điện nếu đang ướt hoặc đang đứng trong nước.
Không lái xe vào vùng ngập lũ. Nếu nước lũ tăng quanh chiếc xe thì hãy rời bỏ xe và di chuyển đến vùng đất cao hơn nếu bạn có thể làm như vậy một cách an toàn.
Không dừng hoặc đậu xe ven dòng nước, sông, lạch, đặc biệt trong các tình trạng bị đe dọa.
Kỹ năng sống tốt sau lũ
Chỉ quay về nhà khi chính quyền công bố khu vực đó đã an toàn.
Trước khi bước vào nhà, hãy chú ý kiểm tra xung quanh các dây điện bị đứt, dây gas bị rò rỉ, hư hỏng hoặc những thiệt hại khác để tránh tình huống bị giật điện, rơi đồ vào người.
Một phần căn nhà có thể bị hư hỏng hay sụp đổ. Hãy cẩn thận khi bước vào nhà. Kiểm tra xem mái hiên có vững không.
Cảnh giác với các loài vật hoang, đặc biệt là rắn độc có thể chui vào nhà theo dòng lũ.
Nếu ngửi thấy mùi gas hay nghe tiếng xì, rời khỏi nhà ngay lập tức và báo cảnh sát chữa cháy.
Nếu dây điện bị rớt xuống bên ngoài nhà, tuyệt đối không đứng trong vùng nước hay trong chỗ bị ngập.
Giữ trẻ em và vật nuôi khỏi khu vực nguy hiểm và vùng ngập nước.
Những vật liệu như sản phẩm lau chùi, sơn, pin, nhiên liệu bẩn và thùng chứa nhiên liệu bị vỡ là những thứ nguy hiểm. Hãy liên hệ với chính quyền địa phương để được hỗ trợ xử lý nhằm phòng tránh nguy hiểm.
Hãy mặc đồ bảo hộ trong khi lau dọn, bao gồm găng tay cao su và ủng cao su. Vứt bỏ những thứ đã từng tiếp xúc với nước lũ, bao gồm đồ ăn hộp, chai nước, bộ muỗng đũa nhựa và núm vú cao su của em bé.
Liên hệ với trung tâm y tế cộng đồng ở địa phương để kiểm tra xem nguồn nước có bị nhiễm bẩn không. Không được dùng nước bị nhiễm bẩn để rửa chén, đánh răng, nấu ăn, rửa tay, làm nước đá hay pha sữa em bé.