Những điều kiêng kỵ trong ngày đầu năm mới, tết Nguyên Đán Canh Tý 2020 đã trở thành phong tục lâu đời của người Việt Nam để mang lại may mắn và tránh điều xui xẻo trong một năm mới.
1. Đổ rác, quét nhà
Đây là điều mà mọi gia đình Việt Nam đều tránh làm trong 3 ngày đầu năm mới. Bởi theo quan niệm xưa, quét nhà hay đổ rác trong ngày Tết sẽ đuổi Thần Tài ra khỏi nhà, gia đình sẽ bị hao giảm tiền tài.
Các gia đình nên quét dọn rác rồi để một góc chứ không nên vứt đi.
2. Cho đi lửa, nước
Dân gian quan niệm lửa có màu vàng, đỏ nên tượng trưng cho sự may mắn. Nếu cho lửa đi trong ngày đầu năm nghĩa là cho đi vận may của bản thân và sẽ dễ gặp xui xẻo trong cả năm đó.
Còn nước là tượng trưng cho sự sinh sôi và được ví là nguồn tài lộc của mỗi gia đình. Trước khi bước sang năm mới, nhà nào cũng lo đổ nước đầy bể, dự trữ nước đủ cho sinh hoạt trong những ngày Tết.
3. Kiêng vay mượn, đòi nợ, trả nợ.
Theo quan niệm của người xưa, nếu cho ai đó vay mượn tiền bạc, đồ đạc trong những ngày đầu năm, thì cả năm gia đình đó sẽ rơi vào cảnh túng thiếu. Điều kiêng kỵ này xuất phát từ quan niệm, ngày đầu xuân mở cửa để đón lộc vào nhà, ngược lại, nếu cho mượn hoặc trả sẽ giống như “dâng” tài lộc vào tay người khác.
4. Đánh rơi vỡ đồ dùng gia đình
Để đồ rơi vỡ luôn là điều kiêng kỵ trong những ngày Tết, bởi nhiều người cho rằng đó là dấu hiệu của điềm không may. Hơn nữa, rơi vỡ đồ còn mang ý nghĩa báo hiệu sự đổ vỡ, chia lìa của gia đình.
5. Ăn những món không may
Có rất nhiều món ăn mang ý nghĩa xui xẻo trong quan niệm của người Việt Nam như thịt chó, thịt vịt, cá mè, ốc,... Thậm chí một số nơi còn kiêng ăn tôm vì tôm đi giật lùi, sợ công việc cả năm sẽ chỉ lùi chứ không tiến.
6. Nói những điều xui xẻo
Ăn nói phải giữ gìn, không nói tục, chửi bậy hay điều xui xẻo. Theo người xưa, lời nói đầu năm sẽ ảnh hưởng tới cả năm. Vì vậy, nếu nói lời hay ý đẹp, bạn sẽ gặp nhiều may mắn, ngược lại, nếu nói những điều xui xẻo như “hỏng rồi”, “chết rồi”,… sẽ khiến cả năm gặp vận xui.
7. Giặt quần áo vào mùng 1, mùng 2
Theo văn hóa tín ngưỡng, ngày sinh của Thủy Thần chính là hai ngày đầu năm, bởi vậy nên kiêng giặt quần áo để tránh mạo phạm tới thần thánh, dẫn đến xui xẻo.
8. Mặc đồ màu đen, trắng
Màu đen và trắng tượng trưng cho sự tang tóc, điều xui xẻo, vì vậy, vào ngày Tết mọi người thường tránh mặc quần áo có hai màu đó. Nhiều người thường mặc những bộ quần áo mới với màu sắc sặc sỡ như đỏ, vàng, hoặc màu hợp với mệnh của bản thân với mong muốn có một năm mới vui vẻ, may mắn.
9. Sử dụng kim chỉ
Việc may vá trong năm mới được dân gian quan niệm rằng sẽ khiến gia chủ gặp khó khăn, vất vả. Thậm chí có quan niệm, nếu phụ nữ có thai dùng kim chỉ trong ngày mùng 1 Tết sẽ sinh con có mắt dẹt như cây kim.
10. Động tới dao kéo
Theo quan niệm dân gian, dao kéo là những vật mang sát khí, bởi vậy nên hạn chế đụng vào trong những ngày đầu năm. Đặc biệt, vào ngày mùng 1 nên tránh dùng các vật có đầu sắc nhọn như dao, kéo bởi những vật này có thể cắt đứt lương duyên cũng như tài vận, tuổi thọ của gia chủ.
11. Người có tang đi chúc Tết
Người Việt hết sức coi trọng Tết Âm lịch (hay còn gọi là Tết Nguyên đán), bởi đây là dịp vui vẻ của mọi gia đình. Chính bởi vậy mà những gia đình vừa có người thân mất không nên đi chúc Tết, xông đất các nhà khác, sẽ khiến gia chủ gặp xui xẻo cả năm.
12. Gây mâu thuẫn, tranh cãi, bất hòa
Trong những ngày đầu năm, mọi người thường cố gắng giữ hòa khí dù sự việc có khó chịu như thế nào. Người lớn tránh trách mắng trẻ con, mọi người nhường nhịn nhau để một năm luôn vui vẻ, hạnh phúc, êm ấm.
13. Xông đất đầu năm
Việc đến nhà người khác vào đúng ngày mùng 1 Tết cũng cần được cân nhắc vì nếu không hợp tuổi với gia chủ, bạn được xem như không mang lại may mắn cho người khác. Những người có tang, có chuyện buồn cũng không nên xông nhà người khác. Tốt nhất nếu muốn đi chơi thì hãy đi vào ngày mùng 2.
14. Động thổ, đào đất
Khi chưa làm lễ động thổ, kiêng đào đất, giã chày cối, sợ cả năm làm ăn không thuận lợi.
15. Không xuất hành ngày mùng 5.
Ngày mồng 5 là ngày nguyệt kỵ nên thường không xuất hành đầu năm vào ngày này. Dân gian có câu “mùng năm, mười bốn, hai ba; đi chơi còn lỗ nữa là đi buôn”, người Việt tin rằng mùng 5 không thích hợp cho các cuộc du xuân lấy lộc.
16. Đi qua đêm không về
Trong 3 ngày Tết, đi đâu đến chiều tối cũng phải về, tránh “có đi mà không có về”
17. Kiêng ngồi hoặc đứng trước cửa.
Việc đứng hay ngồi trước cửa chính trong dịp năm mới không chỉ vô duyên mà còn được coi là hành động gây phương hại đến vượng khí gia đình. Luồng khí tốt lành của năm mới trên đường vào nhà sẽ bị chặn lại, hao tán đi, khiến gia đình đó không được may mắn, thành công, hạnh phúc.
18. Ăn dở, bỏ thừa cả năm mất mùa, đói khát
Không nên lãng phí thức ăn
Dù món ăn ngày Tết thế nào, cũng tránh ăn nhè, nhả bã, bỏ phí, nếu không cả năm sẽ bị mất mùa, đói khát… Tránh để thừa cơm, gạo khiến sau này lấy phải người chồng/vợ bị rỗ nặng. Tránh chống đũa vào bát gây sự chậm trễ trong công việc, thua lỗ khi buôn bán và nếu làm nghề nấu ăn thì rất ít khách. Để chữa lại việc bỏ dở ăn uống, ở các lần sau người ta thường ăn cam, dưa, xoài, đu đủ… nhờ có màu đỏ hồng, vị ngọt thơm sẽ mang lại sự may mắn và thành công…
19. Kiêng vỗ vai, quàng vai người khác
Hành động thân mật vỗ vai, quàng vai này nếu được bạn thực hiện trong những ngày đầu năm mới thì rất có thể gây ra sự khó chịu, thậm chí phản ứng tiêu cực. Nhiều người cho rằng khi bị người khác vỗ vai, quàng vai vào dịp Tết, họ sẽ bị xui xẻo, gặp chuyện buồn về tình duyên hay hạnh phúc gia đình.
20. Tắm rửa, gội đầu hao mòn kiến thức, phúc lành
Ở nhiều nơi, trong dịp Tết thường kiêng tắm rửa, gội đầu trong ngày Tết bởi e ngại thần tướng hao mòn, kiến thức, tài năng cùng phúc lành đã có trong năm cũ bị trôi sạch.
29. Kiêng khóc lóc, buồn tủi, bực tức
Và đặc biệt trong ngày Tết nếu ai khóc, buồn bã và bực tức thì cả năm sẽ phải khóc, có nhiều chuyện buồn, lo lắng, suy nghĩ. Vì thế người ta kiêng kỵ điều này để tránh gặp phải xui xẻo cả năm
30. Kiêng để tang vào ngày mồng Một
Ngày mồng Một là ngày vui của tất cả mọi người nên những nhà nào có tang sẽ được cất khăn tang trong vòng ba ngày, nếu có người mất đúng vào ngày mồng Một thì gia chủ sẽ không phát khăn tang ngay mà để sang sáng mồng Hai, còn nếu nhà có người mất vào ngày 30 thì gia chủ thường thực hiện tang lễ trong ngày hôm đó tránh để sang ngày mồng Một. Những gia đình có tang tránh đi chúc Tết, thăm hỏi người khác.
Tất cả những điều kiêng kị trên đều thể hiện niềm mong ước an khang - thịnh vượng của người Việt trong năm vì thế gia chủ chỉ nên lưu ý, không nên quá mê tín để có 1 cái Tết vui vẻ cùng gia đình.