Ngày 28/1, TAND TP Hà Nội sẽ mở phiên xét xử sơ thẩm các bị cáo trong vụ án liên quan đến Phan Văn Anh Vũ (Vũ "nhôm", 48 tuổi) thâu tóm nhà đất công sản, gây thiệt hại rất lớn cho nhà nước.
Cụ thể, các bị cáo Bùi Văn Thành (60 tuổi) và Trần Việt Tân (64 tuổi), cùng là cựu Thứ trưởng Bộ Công an, bị xét xử về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" theo quy định tại điều 285, BLHS năm 1999. Khung hình phạt từ 3 đến 12 năm tù.
Bên cạnh đó, 3 bị cáo còn lại trong vụ án gồm Phan Văn Anh Vũ (Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79 và Công ty Cổ phần Nova Bắc Nam 79), Nguyễn Hữu Bách (cán bộ Tổng cục Tình báo) và Phan Hữu Tuấn (cựu Phó tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo - Bộ Công an) bị xét xử về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Khung hình phạt từ 10 đến 15 năm tù.
Hồ sơ vụ án xác định rõ Phan Văn Anh Vũ là nhân viên tình báo của Tổng cục Tình Báo (Bộ Công an). Vũ bị cáo buộc lợi dụng sự buông lỏng quản lý, hậu thuẫn của 2 cựu Thứ trưởng Bùi Văn Thành, Trần Việt Tân và một số cán bộ công an, đã thâu tóm 7 công sản tại TP HCM và TP Đà Nẵng, trị giá hơn 2.500 tỷ đồng.
Trong số đó, không ít công sản bị thâu tóm để chuyển giao cho tư nhân, các đại gia bất động sản.
Cuộc kinh doanh ngoạn mục trên đất công sản
Điển hình đó là phi thâu tóm nhà đất tại số 15 Thi Sách (quận 1, TP HCM) có diện tích gần 2.658 m2 nhà và 2.337 m2 đất, trị giá thực tế hơn 762 tỷ đồng.
Trước đây, khu nhà đất này được giao cho công ty TNHH MTV Phim Giải phóng, Bộ Văn hóa -The thao & Du lịch sử dụng theo hình thức ký hợp đồng thuê nhà với công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà TP HCM.
Ngày 23/6/2014, Tổng cục V (Bộ Công an) có công văn do Nguyễn Hữu Bách soạn thảo, Phan Hữu Tuấn ký đề nghị Bộ VH,TT&DL cho Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 nhận quyền thuê lô đất 15 Thi Sách theo hướng phục vụ an ninh.
Bốn tháng sau, Công ty Phim Giải Phóng ký Hợp đồng nhượng quyền thuê đất với Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 và nhận tiền hỗ trợ hơn 29 tỷ đồng.
Theo đề nghị của Bộ Công an, ngày 16/12/2014, UBND TP HCM cho Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 được ký hợp đồng thuê đất với Sở TN&MT TP HCM và có trách nhiệm nộp vào ngân sách thành phố gần 7 tỷ đồng bồi thường tài sản gắn liền trên đất, nhưng phần tiền này lại được trừ vào tiền thuê đất phải nộp.
Dự án phức hợp triển khai tại lô đất vàng 15 Thi Sách (quận 1) dính dáng tới Công ty Novaland.
Nửa năm sau, UBND TP HCM chấp thuận cho Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 sử dụng lô đất số 15 Thi Sách với mục đích làm văn phòng làm việc trong thời hạn 50 năm, hình thức thuê đất trả tiền hàng năm.
Sau khi được thuê đất, Phan Văn Anh Vũ đã lập dự án bổ sung chức năng với chiều cao 83 m, 115 căn hộ, 72 căn officetel và 88 phòng khách sạn. Vũ và Công ty Novaland ký văn bản Thỏa thuận cùng hợp tác đầu tư
Theo đó, Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 của Vũ lo về pháp lý của khu đất, phía Novaland sẽ bỏ tiền thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai và đầu tư xây dựng, sau khi trừ các khoản chi phí thì lợi nhuận sẽ chia đôi.
Để thực hiện dự án, Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 và Công ty Novaland góp vốn thành lập Công ty TNHH Madison để ký kết với các nhà thầu để thiết kế, thi công xây dựng… và Công ty CP Novahome Madison bao tiêu sản phẩm của dự án.
Ngày 08/12/2015, Bộ Công an có văn bản số do Thứ trưởng Bộ Công an Trần Việt Tân ký, đề nghị UBND TP HCM tiếp tục hỗ trợ, tạo điều kiện cho Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 hoàn tất các thủ tục pháp lý để sớm đưa dự án vào triển khai đúng tiến độ.
Cũng trong ngày, Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79, Công ty TNHH Madison và Công ty Novaland ký văn bản thỏa thuận với nội dung: Công ty TNHH Madison sẽ thay thế Công ty Novaland thực hiện toàn bộ quyền và nghĩa vụ.
Sau đó, UBND TP HCM đã chấp thuận phê duyệt dự án nêu trên và cho phép Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 chuyển mục đích sử dụng đất.
Ngày 10/12/2015, Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79, Công ty TNHH Madison và Công ty CP Novahome ký hợp đồng với nội dung Công ty CP Novahome nhận bao tiêu sản phẩm của Dự án gồm 72 căn officetel và 115 căn hộ.
Mặc dù chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất đối với ngân sách Nhà nước, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng Phan Văn Anh Vũ đã cùng với đối tác là Công ty Novaland xây dựng công trình 18 tầng.
Theo báo cáo của Công ty Madison, tổng chi phí cho dự án đến nay là gần 718 tỷ đồng, đã thanh toán 357 tỷ đồng. Tính đến ngày 30/9/2018, Công ty CP Novahome đã ký hợp đồng đặt cọc mua bán, cho thuê bất động sản với 114 khách hàng tương ứng với số lượng 133 sản phẩm.
Tổng số tiền thu của khách hàng là hơn 1.033 tỷ đồng. Hiện nay, tại Dự án này còn 56 căn chưa tiêu thụ, được giữ lại theo Hợp đồng bao tiêu sản phẩm đã được ký kết.
Đất vàng của Bộ Công an chảy về tay tư nhân
Một cuộc thâu tóm khác của Vũ "nhôm" được thực hiện bị cáo buộc có sự liên quan tới một đại gia bất động sản đứng phía sau là nhà đất tại số 129 Pasteur (quận 3, TP HCM) có diện tích hơn 1.490 m2 nhà và 2.264 m2 đất, có giá trị thực tế hơn 517 tỷ đồng. Trước đây, khu đất này do Tổng cục IV (Bộ Công an quản lý) sử dụng làm nhà khách đối ngoại.
Ngày 30/4/2015, Vũ trên danh nghĩa Chủ tịch HĐQT Công ty CP Nova Bắc Nam 79 ký tờ trình gửi lãnh đạo Tổng cục IV (Bộ Công an) xin mua lại. Sau đó, Tổng cục V (Bộ Công an) có báo cáo gửi Bộ trưởng Công an, đề xuất cho phép Công ty CP Nova Bắc Nam 79 được mua chỉ định nhà đất số 129 Pasteur.
Ông Bùi Văn Thành đã ký tờ trình báo cáo Thủ tướng cho phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản trên đất của nhà đất số 129 Pasteur cho Công ty CP Nova Bắc Nam 79 để phục vụ công tác nghiệp vụ của ngành Công an.
Lô đất vàng 129 Pasteur "chuyển giao" từ Bộ Công an về tay Công ty CP Đầu tư Peak View.
Khoảng 5 tháng sau, Chính phủ có ý kiến đồng ý bán chỉ định tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với nhà đất trên theo giá thị trường cho công ty CP Nova Bắc Nam 79 để phục vụ yêu cầu công tác.
Đến tháng 1/2016, Tổng cục IV và công ty CP Nova Bắc Nam 79 ký hợp đồng nguyên tắc về việc chuyển nhượng với giá hơn 294 tỷ đồng. Sau đó, công ty CP Nova Bắc Nam 79 đã ký hợp đồng hứa mua, hứa bán thửa đất trên cho Công ty CP Đầu tư Peak View với giá 300 tỷ đồng. Sau đó, UBND TP HCM cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng khu nhà đất cho công ty CP Đầu tư Peak View.
Sau đó,Công ty CP Đầu tư Peak View thực hiện chuyển nhượng 100% cổ phần với giá 350 tỷ đồng cho 3 cá nhân tổ chức. Trong đó, Công ty CP Địa ốc Sài Gòn - Gia Định bỏ 346,51 tỷ đồng mua 29,7 triệu cổ phần (tương đương 99%) bà Trương Thị Kim Soan và bà Trương Thị Sang nhận chuyển nhượng 3 triệu cổ phần còn lại.
Hiện nay, nhà đất này do công ty CP Địa ốc Sài Gòn - Gia Định quản lý, sử dụng.
Trong thương vụ thâu tóm này, mảnh đất vàng của Bộ công an chính thức rơi về tay tư nhân, gây thiệt hại cho nhà nước gần 223 tỷ đồng. Hiện cơ quan điều tra đã kê biên khu đất nói trên và giao Bộ Công an và UBND TP HCM báo cáo Thủ tướng đề xuất biện pháp thu hồi, đảm bảo không thất thoát tài sản Nhà nước, đồng thời bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho những người có liên quan.
Bên cạnh đó, Vũ "nhôm" còn bị cáo buộc thâu tóm nhà đất tại số 8 đường Nguyễn Trung Trực, (quận 1, TP HCM) thông qua Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 với ý định chuyển giao cho tư nhân.
Cuối năm 2009, Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 thỏa thuận, thống nhất các khoản bồi thường, hỗ trợ để chuyển giao quyền thuê đất cho Công ty Xuất nhập khẩu và Phát triển văn hóa.
Sau đó, hai Công ty này có văn bản gửi UBND TP HCM đề nghị cho đầu tư xây dựng khu thương mại cao ốc, văn phòng, khách sạn, căn hộ tại khu đất này phục vụ công tác đặc thù của Bộ Công an phía Nam. Tuy nhiên, lần đó Vũ đã thất bại khi UBND TP HCM không chấp nhận.
Xử lý nghiêm vụ án Vũ "nhôm"
Ngày 16/1, tại Hội nghị triển khai công tác tòa án 2 cấp thành phố Hà Nội năm 2019, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình chỉ đạo không chỉ đưa ra bản án đúng người đúng tội mà các bản án phải có những kiến nghị sắc sảo, phát hiện nguyên nhân sai phạm.
Về phiên tòa sẽ mở ngày 28/1 trong án liên quan Phan Văn Anh Vũ (Vũ "Nhôm") và bốn cựu lãnh đạo công an , Chánh án TAND Tối cao chỉ đạo phải có bản án nghiêm khắc, tạo ra án lệ về thu hồi tài sản nhà nước. Người đứng đầu ngành tòa án cho rằng sai phạm của Vũ "Nhôm" là đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại ở nhiều thành phố trực thuộc trung ương: Hà Nội, Đà Nẵng, TP HCM.
