Nhân dịp Tết 2019, VNReview xin gửi đến các bạn danh sách 100 công nghệ quan trọng nhất từng được phát minh trên thế giới, được trang PaleOfFuture xếp hạng theo mức độ quan trọng của chúng.
Cần lưu ý là không phải tất cả mọi thứ xuất hiện trong danh sách đều là những công nghệ tốt, bởi có thể chúng chẳng mang lại điều gì ngoài việc khiến thế giới trở nên hỗn loạn hơn. Dù vậy, chúng vẫn được đưa vào danh sách.
100. Máy vắt sữa bò
Bạn vẫn đang vắt sữa bò bằng tay? Trên thực tế, đã có một cỗ máy vắt sữa bò tự động hết sức sơ khai được phát minh vào khoảng năm 1860, và từ những năm 1920 đến 1960, cỗ máy này đã được tái thiết kế, tái phát minh nhiều lần, trải qua nhiều phiên bản khác nhau, đánh dấu sự trỗi dậy của những "nhà máy nông trại" đậm chất tương lai.
99. Đinh ốc
Đinh ốc được phát minh vào khoảng năm 400 trước công nguyên. Và dù chúng ta vẫn luôn nghĩ đến những ứng dụng của nó trong các công trình hiện đại ngày nay, chiếc đinh ốc nhỏ đã thay đổi hoàn toàn mọi thứ, từ thủy lợi (chuyển sang sử dụng các đinh ốc cỡ lớn giúp việc lấy nước hiệu quả hơn) đến sản xuất thức ăn (những con đinh ốc đầu tiên đã được sử dụng để ép dầu ô-liu).
98. Máy quay phim
Những hình ảnh thu được từ các máy quay phim đầu tiên trông cực kỳ tệ hại. Nhưng khi chúng trở nên phổ biến và được thương mại hóa, các máy quay phim hiện đại đã thay đổi hoàn toàn cách chúng tay lưu giữ lại những khoảnh khắc của thế giới quanh mình, và thậm chí là cách chúng ta nhìn nhận chính mình.
97. Dao mổ
Xét tổng thể, dao mổ dùng trong phẫu thuật là một phát minh khá quan trọng trong lịch sử nhân loại. Có thể nó không tối quan trọng như thuốc gây tê - một thứ được phát minh sau đó tương đối lâu - nhưng tầm quan trọng của nó vẫn không thể bàn cãi.
96. Đèn pin
Tiền thân của đèn pin đã xuất hiện từ hàng ngàn năm trước dưới dạng những ngọn đuốc. Nhưng bạn có cầm đuốc để tìm chiếc điều khiển TV bị rơi dưới gầm ghế sofa hay không?
95. VCR (máy ghi băng video)
Nếu bạn còn nhớ lại cuộc chiến giữa các định dạng video gia đình vào những năm 1980 (như Betamax chẳng hạn), rồi sao đó là cuộc chiến giữa Blu-ray và HD-DVD, có lẽ bạn đã già rồi đấy. Nhưng băng VHS lại là một thế giới hoàn toàn mới đối với trải nghiệm xem phim tại gia.
VHS là một chuẩn không được nhiều người yêu thích, bởi chúng dễ bị hỏng bởi nhiều yếu tố khác nhau, nhưng mặc cho mọi khuyết điểm, nó vẫn có công mang những bộ phim bom tấn Hollywood (và cả...phim người lớn nữa) vào phòng khách nhà bạn!
94. Guitar điện
Trên thế giới, không có thứ gì phát ra âm thanh "ngầu lòi" như guitar điện. Đó là một sản phẩm của khoa học, hay ít nhất, khoa học của sự..."ngầu lòi".
Guitar điện đã giúp dòng nhạc rock'n'roll bùng nổ. Và dù nó là một nhạc cụ chuyên dụng cho dòng nhạc này trong thế kỷ 20, guitar điện thực sự là một trong những dụng cụ chơi nhạc quan trọng nhất mọi thời đại.
Một chiếc guitar điện dù bị móp, méo, bỏ xó nhiều năm, vẫn có thể phát ra âm thanh tươi mới "như ngày hôm qua". Và có lẽ nó sẽ mãi như vậy.
93. Hộp quẹt Zippo
Chẳng cần nói nhiều về thứ này đâu nhỉ?
92. Microphone
Giống như guitar điện, microphone đã biến đổi âm nhạc theo những cách mà bạn có lẽ không thể hình dung hết. Nhưng hiển nhiên, nó không chỉ dành cho âm nhạc. Đâu phải chỉ mỗi những thiên tài âm nhạc như David Bowie mới đứng trên sân khấu, phía sau một chiếc microphone?
91. Thang cuốn
Thang cuốn là một thứ tuyệt vời, đừng phủ nhận điều đó. Chúng trông không lôi cuốn, chúng chẳng có gì gọi là "siêu tiên tiến", nhưng khi chiếc thang cuốn đầu tiên được phát minh vào những năm 1890, mọi người từ những nơi xa xôi nhất cũng đã tìm cách đến để chiêm ngưỡng một lần.
90. Máy bộ đàm (Walkie Talkie)
Máy bộ đàm không đơn giản là một món đồ chơi của lũ nhóc trong vô số những bộ phim vào những năm 1980. Chúng được phát triển cho những mục đích hết sức nghiêm túc - cụ thể là... phục vụ cho việc giết người.
89. Bể chưng cất rượu Whiskey
Rượu là thuốc độc. Nó giết người một cách thầm lặng. Nhưng con người lại thích thuốc độc, và họ có lý do riêng của mình. Rượu cho ta cảm giác sung sướng, lâng lâng.
Whiskey, giống như các loại rượu và bia khác, đã góp mặt vào vô số những hoạt động sáng tạo trong nền văn minh nhân loại. Và nó cũng góp phần vào sự ra đi của vô số sinh mạng. Tốt lắm, bể chưng cất rượu Whiskey!
88. Máy rửa chén đĩa tự động
Máy rửa chén đĩa tự động có vẻ là một món đồ siêu phung phí, và theo nhiều cách, quả thực là như vậy. Nhưng nó lọt vào được danh sách này là nhờ những lời hứa hẹn nó còn bỏ ngỏ, cũng như những tác động trực tiếp của nó lên xã hội. Máy rửa chén đĩa đại diện cho những thất bại của một xã hội chỉ thích nhấn nút. Và chính vì những thất bại đó, chúng ta tôn vinh nó.
87. CRISPR
Giống như máy rửa chén đĩa tự động, CRISPR nằm trong danh sách bởi những tiềm năng và cũng bởi nó là một công nghệ còn mới mẻ.
MIT Technology Review thậm chí còn đưa CRISPR vào danh sách "những thất bại công nghệ lớn nhất năm 2018", và khả năng cao nó sẽ tiếp tục ở trong các danh sách này, trở thành một biểu tượng của những lời hứa hẹn chưa đáp ứng được kỳ vọng trong một khoảng thời gian dài sắp tới.
86. Ghế điện
Lạ quá phải không? Nhưng thế kỷ 20 hẳn sẽ khác đi nhiều nếu không có những chiếc ghế điện.
85. Thuốc gây tê/gây mê
Có nhiều thứ mà những người sống ở thế kỷ 21 như chúng ta khó có thể hình dung được. Trước khi có ánh sáng nhân tạo, người ta sống ra sao? Di chuyển khoảng cách xa như thế nào trước thời máy bay được phát minh? Nhưng có lẽ không câu hỏi nào sánh được với câu hỏi: "Trước khi có thuốc tê/thuốc mê, phẫu thuật diễn ra như thế nào?" Câu trả lời là: rất khó chịu.
Thuốc gây tê được phát minh lần đầu vào năm 1846, nếu bạn không tính những thứ như hít thuốc phiện để giảm đau - vốn xuất hiện từ 4.000 năm trước công nguyên - là một dạng thuốc gây tê. Nhưng ngày nay, nó đã trở thành một tiêu chuẩn trong các thủ tục y tế trên toàn thế giới.
Thuốc gây tê không hoàn hảo, và có khá nhiều câu chuyện kinh dị về nó lan truyền trên mạng. Nhiều người vẫn được giữ cho tỉnh táo hoàn toàn trong các ca phẫu thuật.
Và dù mọi người ở thế kỷ 22 sẽ nhìn nhận những kỹ thuật y tế của chúng ta hiện nay chẳng khác gì thời kỳ hoang dã (nếu như xã hội chúng ta tiếp tục tiến lên theo hướng tích cực, không phải đi lùi), ít nhất chúng ta cũng đang sống trong thời kỳ có thuốc gây tê.
84. MP3
MP3 có thể không phải là một cuộc cách mạng như sự phát minh ra nhạc ghi âm hồi thế kỷ 19, nhưng MP3 vẫn xứng đáng một vị trí trong danh sách những phát minh quan trọng.
Khi MP3 xuất hiện, nó như một câu chuyện khoa học viễn tưởng, khi mà bạn có thể chứa hàng ngàn bài hát vào trong một thiết bị nhỏ xíu với kích cỡ chỉ bằng một ngón tay. Hiện nay, MP3 chẳng còn gì đáng chú ý.
83. Kính áp tròng
Kính áp tròng có thể trông khá kinh dị với nhiều người, nhưng thực ra chúng lại là những sản phẩm công nghệ khá thông minh. Công dụng của chúng, hẳn bạn đã biết. Có thể bạn sẽ thích đeo một cặp kính thông thường, vốn thoải mái hơn nhiều, nhưng xét về độ tiện dụng, kính áp tròng là thứ có ưu thế vượt trội hơn hẳn.
82. Máy chơi DVD
Bạn có nhớ lần đầu bạn xem đĩa DVD là bao giờ không? Đối với các fan phim, nó chẳng khác gì một giấc mơ, không chỉ bởi chất lượng âm thanh và hình ảnh quá tuyệt vời. DVD, hơn bất kỳ công nghệ nào khác, đã biến các định dạng phim màn ảnh rộng trở thành một chuẩn mực đối với các rạp hát tại gia. Với DVD, bạn có thể xem trọn một bộ phim chứ không chỉ 1/3 bộ phim đó.
81. Lò vi sóng
Lò vi sóng là một phát minh tuyệt vời. Chấm hết.
80. Bắp ngô
Người Mỹ ngày nay ăn rất nhiều bắp ngô, ngay cả khi họ không hề nghĩ đó là bắp ngô. Nó có trong soda, khoai tây chiên, yến mạch, và thậm chí là cá. Nó ở khắp nơi, và nó trông rất khác so vời vài ngàn năm về trước. Lúc đó, một quả bắp chỉ có vài hột trên lõi mà thôi. Nhưng nó đã được "phát minh" để trông như ngày nay.
79. Điện thoại di động
Nếu chúng ta lùi một bước và đánh giá lại toàn bộ lịch sử công nghệ của loài người, điện thoại di động là một thứ tương đối mới mẻ. Nhưng đây lại là một trong những phát minh quan trọng nhất của thời đại chúng ta đang sống.
Tất nhiên, không phải mọi thứ liên quan đến điện thoại đều tốt đẹp, bằng chứng là những ứng dụng mà chúng ta vẫn phung phí thời gian mỗi ngày: Twitter, Instagram, Snapchat, YouTube, và đặc biệt là Facebook. Có lẽ chúng ta nên tạm bỏ điện thoại xuống và suy nghĩ xem "chuyện quái gì đang xảy ra vậy?"
78. Máy tính cơ khí
Chiếc máy tính cơ khí đầu tiên được phát minh bởi công ty Difference Engine của Charles Babbage vào năm 1822. Nhưng nhờ vào việc phát hiện ra cơ chế Antikythera từ khoảng 100 năm trước Công nguyên, chúng ta biết rằng những chiếc máy tính cơ khí đã tồn tại từ rất lâu trước đó.
77. Máy hát đĩa than
Nhạc thu âm đã biến âm nhạc từ một thứ chỉ có thể nghe được một lần thành một trải nghiệm mới mẻ, có thể mang đi và nghe đi nghe lại bao nhiêu lần tùy ý. Nhạc được thu vào các ống trụ có thể xuất hiện trước, nhưng máy hát đĩa than mới là thứ đã đưa nhạc thu âm đến với đại chúng.
76. HDTV
HDTV có thể không phải là phát triển công nghệ quan trọng nhất trong vài ngàn năm trở lại đây, nhưng nó chắc chắn là thiết bị được xem nhiều nhất mọi thời đại. Bên cạnh điện thoại và máy tính, HDTV là thứ chúng ta có thể dành hàng giờ liền liếc nhìn mỗi ngày.
Với nhiều người trong số chúng ta, mối quan hệ với chiếc HDTV có lẽ là mối quan hệ lâu bền và quý giá nhất... tất nhiên là sau mối quan hệ với điện thoại.
75. Diêm bỏ túi
Lửa kìa! Mà thế quái nào hộp quẹt lại được phát minh ra trước diêm nhỉ?
(còn tiếp)