(1)
"Điều quan trọng không phải việc xảy đến với bạn mà là cách bạn phản ứng với nó." Epictetus
Có một câu chuyện kể về một người cha nghiện rượu và hai người con trai.
Một người theo bước cha anh ta và trở thành một kẻ bợm rượu, và người còn lại trở thành một doanh nhân sáng suốt và thành đạt. Khi họ được hỏi: "Sao anh lại như bây giờ?"
Câu trả lời của cả hai là giống nhau: "Vì cha tôi là một kẻ nghiện rượu." Cùng một sự kiện, cùng một tuổi thơ, hai kết quả khác nhau.
Điều này đúng cho gần như mọi tình huống - điều xảy ra với chúng ta là một thực tế khách quan, cách chúng ta phản hồi là một lựa chọn khách quan.
Người kiên nhẫn sẽ nói rằng chúng ta không kiểm soát được việc xảy đến với chúng ta, chúng ta chỉ có thể kiểm soát được suy nghĩ và hành động của mình với chúng.
Hãy nhớ rằng: Bạn được nhận định trong cuộc sống này không phải bởi bạn may mắn hay xui xẻo, mà là bởi phản ứng của bạn với vận mệnh xoay vần. Đừng để bất kì ai làm bạn lung lay.
(2)
"Sự trả thù tuyệt vời nhất là không làm như vậy." - Marcus Aurelius
Có một thành ngữ về việc trả thù: Trước khi bắt đầu trả thù ai đó, hãy đào hai phần mộ. Vì sự trả thù khiến bạn mất đi quá nhiều.
Lời khuyên của Marcus thành thực và dễ dàng hơn: Bỏ qua mọi chuyện và mặc kệ người đã làm điều sai bị ám ảnh với sai lầm của họ sẽ tốt hơn nhường nào. Marcus Aurelius đã thực hiện điều này.
Khi Avidius Cassius, một trong những vị tướng ông tin tưởng nhất đảo chính và tự phong mình là vua, Marcus không hề trả thù.
Thay vào đó, ông nhận thấy đây là một cơ hội để dạy người dân La Mã và Thượng viện La Mã cách đối phó với xung đột nội bộ theo cách từ bi và vị tha.
Thật vậy, khi những sát thủ hạ gục Cassius, người ta cho là Marcus đã khóc. Điều này khác hẳn với "Sống tốt là cách trả thù tuyệt nhất" - đây không phải việc khoe khoang hay ném thành công của bạn vào mặt những người đó.
Mà người đã làm điều sai với bạn sẽ không hạnh phúc và không sống tốt. Đừng trở nên giống họ. Hãy thưởng cho bản thân bằng cách trở thành người ngược lại với họ.
(3)
"Có điểm tốt trong mọi thứ, miễn là ta tìm kiếm nó." - Laura Ingalls Wilder
Laura Ingalls Wilder, tác giả của loạt phim kinh điển Little House, đã làm như vậy, đối mặt với những điều khó khăn và không mong muốn nhất trên thế giới này: vùng đất khắc nghiệt và bất khuất, lãnh thổ Ấn Độ, thảo nguyên Kansas và rừng rậm ở Florida.
Không sợ hãi, không mệt mỏi, bởi vì cô ấy xem tất cả là một chuyến phiêu lưu. Bất cứ đâu có cơ hội để thực hiện điều gì đó mới mẻ, để kiên trì với tinh thần xông xáo bất kể điều gì của cô và chồng.
Điều đó không có nghĩa cô nhìn thế giới này qua lăng kính màu hồng. Thay vào đó, cô chọn nhìn mỗi tình huống theo hướng mà nó nên như thế - cùng với đó là sự chăm chỉ và tinh thần bất diệt. Những người khác chọn làm điều ngược lại.
Hãy nhớ: Không có chúng ta thì sẽ không có tốt hay xấu, chỉ có nhận thức mà thôi. Chỉ có sự kiện và câu chuyện mà chúng ta tự nói với bản thân về ý nghĩa của chúng thôi.
(4)
"Tính cách là vận mệnh." - Heraclitus
Trong quá trình tuyển dụng, phần lớn các nhà tuyển dụng nhìn vào nơi mà người đến ứng tuyển học, công việc họ đã làm trong quá khứ. Điều này là do sự thành công trong quá khứ có thể là chỉ số cho thành công trong tương lai.
Nhưng luôn là như vậy sao? Có rất nhiều người thành công nhờ may mắn. Có thể họ vào được Oxford hay Harvard nhờ cha mẹ. Và còn những người trẻ chưa kịp tạo nên thành tích của mình thì sao? Họ vô dụng sao? Dĩ nhiên là không rồi.
Đó là lý do tính cách định hình con người tốt hơn. Không chỉ cho công việc, mà còn cho tình bạn, các mối quan hệ, cho mọi thứ.
Khi bạn muốn nâng cao vị thế của mình, tính cách là đòn bẩy tốt nhất - có lẽ không phải là trong thời gian ngắn, mà chắc chắn là cho dài lâu. Đó là điều tương tự cho những người bạn cho phép bước vào cuộc đời bạn.
(5)
"Nếu bạn trông thấy sự dối trá nhưng không nói ra thì bạn chính là kẻ dối trá." - Nicholas Nassim Taleb
Một người đến làm cho một công ty mà người đó biết là ban quản lý đang làm điều sai trái, vô đạo đức. Anh ta phản ứng lại thế nào?
Anh ta có thể vẫn có lương tâm trong sạch vì anh ấy không phải người làm giả báo cáo và lừa dối đồng nghiệp? Không thể.
Chúng ta nên nhìn gương một người trẻ ở Theranos làm ví dụ. Sau khi nhận thấy một loạt các vấn đề ở một chương trình khởi nghiệp về chăm sóc sức khỏe, anh bị cấp trên bác bỏ và cuối cùng phải liên hệ với chính quyền.
Sau đó, người trẻ tuổi này không chỉ liên tục bị đe dọa tấn công bởi Theranos mà gia đình anh còn phải tính đến chuyện bán nhà để trả các hóa đơn luật.
Quan hệ của anh với ông của mình - người đang làm việc cho Theranos - trở nên gay gắt không thể cứu vãn.
Marcus Aurelius nhắc nhở bản thân và cả chúng ta: "Chỉ cần bạn làm điều đúng đắn. Những thứ còn lại đều không đáng bận tâm." Làm điều đúng đắn không hề miễn phí. Làm điều đúng đắn có thể khiến bạn đánh đổi tất cả.
(6)
"Mỗi người tôi gặp đều theo cách nào đó là thầy của tôi, và từ đó tôi học hỏi từ họ." - Ralph Waldo Emerson
Mọi người đều giỏi hơn bạn ở một lĩnh vực nào đó. Đây là sự thật. Ai đó giao tiếp bằng mắt giỏi hơn bạn. Ai đó giỏi môn vật lý lượng tử hơn bạn.
Ai đó có được thông tin tốt hơn bạn trong lĩnh vực địa chính trị. Ai đó giỏi nói chuyện tử tế với người họ không thích hơn bạn.
Có những người có thể tặng những món quà tốt hơn, nhớ tên giỏi hơn, nâng tạ nặng hơn, kiểm soát bản thân tốt hơn, tự tin trong công việc hơn và giao thiệp tốt hơn.
Không có bất kì ai giỏi tất cả mọi thứ, người không phải cải thiện điều gì. Nếu bạn đủ khiêm tốn để chấp nhận điều này, bạn sẽ nhận ra thế giới này là một lớp học khổng lồ.
Trải qua một ngày của bạn với sự cởi mở và niềm vui về sự thật này. Nhìn mọi sự tác động như một cơ hội để học hỏi từ những người mà bạn gặp. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy mình trưởng thành nhanh thế nào, bạn tốt hơn bao nhiêu.
(7)
"Đây không phải trách nhiệm của bạn nhưng nó vẫn là vấn đề của bạn." - Cheryl Strayed
Làm đầy bình xăng cho người lạ không phải là trách nhiệm của bạn, nhưng khi chiếc xe chết máy ngay trước bạn, cản đường, nó vẫn là vấn đề của bạn đúng không?
Thay mặt đất nước thương lượng hiệp ước hòa bình không phải là trách nhiệm của bạn, nhưng khi chiến tranh nổ ra và bạn phải ra trận thì sao? Đoán xem đó là vấn đề của ai? Của bạn đó.
Cuộc sống là như vậy. Nó ném mọi thứ vào bạn - hậu quả của sự sơ suất của một nhân viên, một người bạn đời mất khả năng phán đoán tạm thời, một sự kiện thời tiết kì quặc - đều không phải lỗi của chúng ta mà tự nhiên thành vấn đề của chúng ta.
Vậy chúng ta sẽ làm gì đây? Than phiền sao? Bạn sẽ đem đăng lên blog để kiện cáo hay là ngồi đàm luận với Chúa? Hay bạn sẽ giải quyết thỏa đáng nhất có thể?
Cuộc sống được định nghĩa bởi cách bạn trả lời câu hỏi đó? Cheryl Strayed đã đúng. Điều này không phải trách nhiệm của bạn nhưng là vấn đề của bạn. Hãy chấp nhận nó, xử lý nó, tống nó đi.
(8)
"Đừng phí thời gian tranh cãi thế nào là người tốt. Hãy trở thành một người tốt." - Marcus Aurelius
Ở La Mã cũng như Mỹ, trong diễn đàn cũng như trên Facebook, có một sự cám dỗ để thay thế hành động bằng sự tranh luận. Để bàn luận thay vì sống triết lý.
Ngày nay, trong một xã hội bị ám ảnh bởi nội dung, sự phẫn nộ hoặc kịch tính, thậm chí còn dễ lạc lối trong tiếng vang của sự tranh luận về điều gì là "tốt hơn".
Chúng ta có thể có những cuộc tranh luận vô tận về điều gì là đúng và điều gì là sai. Chúng ta nên làm gì trong tình huống giả định này? Làm thế nào để cổ vũ người khác làm tốt hơn?
Dĩ nhiên, tất cả đều là đánh lạc hướng. Nếu bạn muốn biến thế giới thành nơi tốt đẹp hơn, bạn có nhiều việc phải làm đấy.
Nhưng có một điều chắc chắn gây được ảnh hưởng. Hãy tránh xa những cuộc tranh luận. Tự mình ra khỏi đống đổ nát.
Ngừng lãng phí thời gian với suy nghĩ mọi việc nên thế nào, có thể thế nào, đáng lẽ thế nào. Hãy trở thành điều bạn muốn.
(9)
"Bạn chỉ tận hưởng hành động, không phải kết quả." -Bhagavad Gita
Trong cuộc sống, có một sự thật là: Bạn sẽ không được đánh giá cao. Bạn sẽ bị phá hoại. Bạn sẽ trải qua nhiều thất bại.
Bạn sẽ không đạt được điều mong muốn. Bạn sẽ thua cuộc. Bạn sẽ thất bại. Bạn sẽ bước tiếp thế nào? Bạn tự hào về bản thân và công việc đến thế nào?
Lời khuyên của John Wooden cho những tuyển thủ của mình: Hãy thay đổi định nghĩa của thành công.
"Thành công là sự bình yên trong tâm trí, là kết quả trực tiếp của sự tự hài lòng trong việc biết được bạn đã nỗ lực hết sức để trở thành con người tốt nhất."
Marcus Aurelius nhắc nhở bản thân: "Tham vọng nghĩa là tự trói buộc mình vào những gì người khác nói hoặc làm… Tỉnh táo là trói buộc chúng vào hành động của bạn."
Làm việc của bạn. Làm thật tốt. Sau đó "hãy bỏ qua và để cho Chúa." Đó là những điều cần thiết. Sự công nhận và tán dương là chỉ là những thứ đi kèm.