1. Hết giờ
Phương pháp dạy con không đòn roi bằng cách đặt thời gian chờ. Điều này có nghĩa là bạn hãy để cho con một khoảng thời gian vừa đủ để có thể dừng việc đang làm, ví dụ trẻ xem tivi quá giờ quy định. Bạn có thể đến bên con và đếm từ 1 đến 3, báo cho con biết rằng lúc nào mẹ đếm đến 3 là con phải tắt tivi.
Phương pháp dạy con không đòn roi này có tính kỷ luật hiệu quả cao hơn là cha mẹ la lối và quát mắng om sòm rằng con phải tắt tivi ngay vì đã hết giờ. Hình thức này cũng cảnh cáo ngầm với trẻ rằng con sẽ bị phạt nếu hết thời gian chờ mà chưa thực hiện được yêu cầu.
Đặt thời gian chờ cũng rất hữu ích trong trường hợp trẻ hung hăng, nóng giận. Mẹ nên cho con vài phút để bình tĩnh và sẵn sàng cho một cuộc nói chuyện nghiêm túc. Chiến lược này giúp trẻ học được tính nhẫn nại và dần hiểu được rằng tức giận không giải quyết được vấn đề.
2. Mất một số đặc quyền
Mẹ có thể sử dụng phương pháp “mất đặc quyền” thay thế cho hình phạt đòn roi. Cách này cụ thể như sau: nếu trẻ không ngoan, làm trái ngược với một quy tắc nào đó trong gia đình, mẹ báo cho trẻ biết rằng con đã mất đặc quyền vốn có. Nếu trẻ không hoàn thành bài tập về nhà, con sẽ bị mất đặc quyền đi chơi công viên vào cuối tuần. Thay vào đó, suốt những ngày nghỉ ấy, con phải hoàn thành bài tập và thậm chí số lượng bài vở còn tăng nhiều hơn so với bình thường.
Dạy con không đòn roi bằng cách “mất đặc quyền” như thế này sẽ giúp trẻ có cách giải quyết vấn đề và hiểu rằng chẳng dại gì không ngoan, bởi nếu thế người thiệt thòi chỉ là chúng mà thôi.
Ảnh minh họa
3. Bỏ qua hành vi sai trái nhẹ
Ai cũng có thể sai và trẻ con cũng thế. Với những hành vi sai trái nhẹ, bạn đừng nên quá nặng nề, có thể bỏ qua cho con bằng cách “lảng” đi. Điều này không phải là xúi giục bạn hãy cứ mặc kệ cho trẻ làm việc xấu. Song việc bỏ qua có chọn lọc trong những trường hợp này có hiệu quả hơn là đánh đòn.
Khi con bạn cố gắng thu hút sự chú ý bằng cách than vãn hoặc phàn nàn, đừng đưa điều đó cho chúng. Nhìn theo hướng khác, giả vờ như bạn không thể nghe thấy họ và không phản hồi. Sau đó, khi họ hỏi hay cư xử tử tế, hãy chú ý đến họ. Theo thời gian, họ sẽ học được rằng cư xử lịch sự là cách tốt nhất để đáp ứng nhu cầu của họ.
4. Dạy các kỹ năng mới
Một trong những vấn đề chính của việc đánh đòn là nó không dạy con bạn cách cư xử tốt hơn. Đánh đòn con của bạn vì chúng đã nổi cơn thịnh nộ sẽ không dạy chúng cách bình tĩnh vào lần sau khi chúng bực bội.
Trẻ em được hưởng lợi từ việc học cách giải quyết vấn đề, quản lý cảm xúc và thỏa hiệp. Khi cha mẹ dạy những kỹ năng này, nó có thể làm giảm đáng kể các vấn đề về hành vi. Sử dụng kỷ luật nhằm mục đích giảng dạy, không phải trừng phạt.
5. Hệ quả logic
Hệ quả này là một cách tuyệt vời để giúp những đứa trẻ đang gặp khó khăn với các vấn đề hành vi cụ thể. Hậu quả logic cụ thể gắn liền với hành vi sai trái.
Ví dụ, nếu con bạn không ăn tối, đừng để chúng ăn vặt trước khi đi ngủ. Hoặc nếu con từ chối nhận xe tải của mình, đừng cho con chơi với chúng trong thời gian còn lại trong ngày. Liên kết trực tiếp hậu quả với vấn đề hành vi giúp trẻ thấy rằng lựa chọn của chúng có hậu quả trực tiếp.
Ảnh minh họa
6. Hậu quả tự nhiên
Hậu quả tự nhiên cho phép trẻ học hỏi từ những sai lầm của chính mình. Ví dụ, nếu con bạn nói rằng chúng sẽ không mặc áo khoác, hãy để chúng ra ngoài trời lạnh — miễn là làm như vậy là an toàn. Sử dụng những hệ quả tự nhiên khi bạn nghĩ rằng con bạn sẽ học được từ sai lầm của chính chúng. Theo dõi tình hình để đảm bảo rằng con bạn sẽ không gặp bất kỳ nguy hiểm thực sự nào.
7. Phần thưởng cho hành vi tốt
Phương pháp dạy con không đòn roi này khuyến khích bạn sử dụng phần thưởng cho trẻ. Tuy nhiên khi dùng cách này, bạn cũng cần một chút khéo léo, để trẻ không nghĩ rằng đó là một quy luật mà sinh ra thói đòi hỏi. Phần thưởng giúp trẻ tập trung vào những gì chúng cần làm để giành được đặc quyền, thay vì nhấn mạnh những hành vi xấu mà chúng phải tránh.
Bạn nên cho con những phần thưởng như thế nào? Kinh nghiệm dạy bé cho thấy chắc chắn đó không phải là tiền bạc, bạn hãy quy thành các món nhỏ như đồ chơi, đi chơi công viên, xem tivi, đi nhà sách, mua bộ đồ chơi lego… Việc nhận thưởng sẽ giúp con vui và cố gắng nhiều hơn.
8. Khen ngợi hành vi tốt
Phương pháp dạy con không đòn roi bằng cách tuyên dương, khen ngợi sẽ hướng con trở thành người tốt. Tuyệt đối đừng chỉ trích lỗi lầm của trẻ. Việc chì chiết sẽ khiến con cảm nhận rằng bản thân thật tồi tệ, xấu xa.
Việc khen ngợi những hành động cụ thể của con “nay con ăn giỏi quá”, “con viết thật đẹp”, “nhà con lau sạch bong kin kít” sẽ giúp trẻ cảm thấy rất vui. Từ đó, lúc nào con cũng muốn làm tốt hơn để được ngợi khen.