Cá mập đã tồn tại trên Trái Đất từ thời khủng long, mặc dù con người giết hàng triệu con cá mập mỗi năm cho mục đích thương mại hay thể thao thì chúng cũng sẽ không biến mất trong một khoảng thời gian dài nữa.
Bạn không thể xóa sổ cá mập khỏi đại dương, càng không thể ngăn con người đến gần biển cả. Vậy cách tốt nhất để tránh thành "ngôi sao" bất đắc dĩ cho phim Jaws là học cách sống chung với cá mập.
Dưới đây là một số mẹo hữu ích khi đi biển.
1. Đừng khiến bản thân nhìn giống con mồi của cá mập
Thường khi bạn thấy rất nhiều cá mập xung quanh, thì đó là khu vực săn mồi của chúng. Ví dụ, nếu muốn chụp ảnh với hải cẩu, đừng lại gần hay ngồi trên thuyền kayak để chụp, hãy chụp từ xa.
Theo hồ sơ những vụ cá mập tấn công trên toàn cầu, do Bảo tàng tự nhiên Florida và America Elasmobranch Society phối hợp thực hiện, cá mập có xu hướng chú ý đến những màu sắc có độ tương phản cao như vàng, da cam hay xanh lá cây. Đây là những màu thường thấy của thuyền kayak.
Cá mập mù màu do đó bạn nên lựa chọn những màu sắc có độ tương phản thấp như xanh nước biển. Nếu bạn sống trong khu vực có cá mập hoặc nhiều khả năng xuất hiện cá mập, hãy thận trọng khi chọn đồ bơi, trang sức hay ván lướt sóng.
2. Tránh xa khu vực đáng ngờ
Không phải những vùng biển đáng ngờ với bạn mà là với cá mập. Đừng bơi khi biển có sương, mưa hoặc bất cứ khi nào có ánh sáng thấp như lúc bình minh, hoàng hôn hay khi trời tối.
Cẩn trọng khi tới gần khu vực hoạt động của ngư dân, nơi máu cá loang lổ khắp nơi. Nếu bạn bị thương chảy máu cũng đừng đi bơi, dù chỉ một chút.
George Burgess, giám đốc và điều phối viên Chương trình Nghiên cứu Cá mập Florida, cảnh báo tất cả những yếu tố trên đều có thể dẫn đường cho một con cá mập đói hay đơn giản là tò mò.
3. Hãy giữ bình tĩnh
Burgess cũng khuyên bạn không nên quẫy đạp nước quá mạnh. Điều này tạo cảm giác tò mò cho cá mập. Nó sẽ tự hỏi liệu bạn có phải bữa tối của nó không. Nếu thấy bóng dáng chúng, hãy cố gắng bơi một cách thuần thục và hành động bình tĩnh khi ở trong nước.
Thêm nữa, cá mập rất nhạy cảm với tín hiệu điện từ, nghĩa là nó có thể cảm nhận được sự sợ hãi, phấn khích hay tiếng tim đập nhanh của bạn.
4. Đừng mang theo chó
Chó có kích thước nhỏ, sở thích quẫy nước và phát ra tần số âm thanh cao. Những điều này dễ dàng biến chúng thành con mồi cho cá mập. Ở nhiều khu vực thường có cá mập, người ta đặt biển cảnh báo không mang theo chó.
Tuy nhiên, tiến sĩ Charlie Huveenth, một nhà sinh thái học thuộc Viện Nghiên cứu và Phát triển Nam Australia, cho biết:
"Hiện nay chưa có bằng chứng khoa học đáng tin cậy cho thấy, bơi với chó có thể tăng nguy cơ bị cá mập tấn công".
5. Đi bơi theo nhóm
Cá mập thường có xu hướng tấn công những đối tượng đơn lẻ, do đó tránh đi bơi một mình nếu bạn nghĩ có cá mập gần đó.
6. Chú ý đến môi trường xung quanh
Nếu bạn thấy những điều kỳ lạ như hải âu bay loạn trên đầu, hải cẩu sợ hãi và đổ xô lên bờ, hãy ra khỏi nước ngay lập tức.
Động vật có khả năng cảm nhận được những thay đổi nhỏ trong môi trường mà con người không nhận thấy.
7. Tránh đi bơi ngay sau khi phát hiện cá mập
Nhiều loài cá mập có thói quen quanh quẩn ở một khu vực nhất định, nếu ở đó còn thức ăn.
Bờ biển bị cấm vài ngày vì phát hiện có cá mập mới được mở trở lại, nhưng điều đó không có nghĩa là cá mập đã đi hết. Hãy đợi một khoảng thời gian trước khi trở lại với các hoạt động biển ưa thích.
8. Đừng chết vì tò mò
Không cần phải là một chuyên gia để biết được điều này. Trong trường hợp bạn thấy cá mập, hãy ra khỏi nước ngay lập tức. Đừng có nán lại chụp ảnh tự sướng hay cố chạm vào nó, hoặc bám vào vây cá mập để bơi cùng.
Nếu ở lại, bạn sẽ nổi tiếng trên Internet và bức ảnh bạn chụp được sẽ không khác gì một cảnh trong phim Jaws.
9. Nếu bạn bị tấn công…
Rõ ràng, khi thấy cá mập bạn cần lên bờ. Trong quá trình đó hãy cố giữ mắt nhìn chằm chằm cá mập, đặc biệt khi nó bơi vòng tròn quanh bạn. Nhiều thợ lặn với cá mập khẳng định, điều này giúp chặn cá mập tấn công.
Theo Trung tâm ReefQuest về nghiên cứu cá mập khuyên rằng, bạn nên đánh vào những chỗ nhạy cảm của cá mập như mắt, mang cá và cái mũi. Hãy sử dụng bất kỳ phương tiện gì bạn có, tay và chân trần chỉ là phương án cuối cùng.
George Burgess cho biết "Cơ bản, hãy làm tất cả những gì có thể. Cắn lại nó nếu bạn phải thế. Thừ hai, nếu nó cho bạn đi, hãy lên bờ".
Khi cá mập tấn công bạn đó có thể chỉ là một cuộc thăm dò, không có nghĩa là nó sẽ không quay lại. Một khi bạn lên được bờ an toàn, cầm máu là điều tốt nhất bạn có thể làm, hãy gọi giúp đỡ.
Tuy nhiên, dù bạn biết bao nhiêu biện pháp phòng ngừa cá mập, vẫn rất khó để dự đoán chính xác khi nào cá mập sẽ tấn công.