Hiện nay, bên cạnh những thứ tiếng quen thuộc được đông đảo sinh viên chọn học như tiếng Anh, Nhật, Trung, Hàn,… thì tiếng Thái cũng có sức hút khó cưỡng đối với nhiều bạn trẻ. Tại TPHCM, không có nhiều trường đại học đào tạo ngoại ngữ này. Chính vì thế những sinh viên học và nói được thành thạo tiếng Thái luôn khiến nhiều người phải trầm trồ.
Được đánh giá là loại ngôn ngữ hiếm và khó tối ưu hóa cho dễ hiểu khi dịch thuật tự động trên Google như tiếng Anh, thế nên những trường hợp nhờ vả sinh viên ngôn ngữ dịch giùm là chuyện đã không còn xa lạ. Tuy nhiên, không phải lúc nào người nhận được sự giúp đỡ cũng "biết điều"!
Nhờ vả người khác dịch giùm nhưng lại thích làm "mẹ thiên hạ"?
Mới đây, cư dân mạng truyền tay nhau bài đăng của một sinh viên học tiếng Thái lâu năm tại Sài Gòn. Nam sinh này kể lại câu chuyện được một người bạn trong listfriend Facebook nhờ dịch hộ một đoạn thông tin ngắn trên trang mua bán vé concert nổi tiếng của Thái Lan.
Đáp lại, Thịnh trả lời đó chỉ là thông báo giá vé và gợi ý bạn ấy có thể copy đoạn văn lên Google hoặc chỉnh trang web đó sang bản tiếng Anh cho dễ hiểu.
Trên 2 hình ảnh đính kèm bài viết, có thể thấy bạn nữ nhờ vả người khác với một giọng rất hách dịch. Bắt đầu tin nhắn, cô gái phang ngay một câu không chủ ngữ - vị ngữ rõ ràng: "Nói gì vậy dịch giùm đi".
Chưa dừng lại ở đó, ngay sau khi nhận được câu trả lời của nam sinh viên, cô nàng "phun ra" ngay nguyên một tràng câu hỏi dồn dập: "Google được thì nhờ làm gì?", "Có mấy chữ dịch đại đi", "Dịch lâu vậy?", "Mấy số đó là sao? Chừng nào bán?", "Đang cần gấp tranh thủ giùm". Thậm chí cuối tin nhắn, khi nam sinh còn chưa kịp trả lời lại, bạn nữ "vui tính" này còn thốt ra những lời lẽ vô cùng thậm tệ để chửi rủa chàng trai.
Mở đầu đoạn tin nhắn nhờ vả, cô bạn này phang ngay một câu không chủ ngữ, vị ngữ khiến ai đọc vào cũng đều vô cùng "ngứa mắt"!
Nhờ vả không được đúng như ý mình, cô nàng "vui tính" này ngay lập tức quay sang... chửi rủa chàng sinh viên với những lời lẽ vô cùng thậm tệ?!
Cụ thể, nguyên văn bài đăng như sau:
"Đây là một nỗi buồn của mấy bạn học ngôn ngữ, nhất là ngôn ngữ hiếm đó mọi người…
Nói thật bình thường mấy đoạn ngắn như vậy, Thịnh vẫn dịch giúp mấy bạn mà không có tính toán gì hết, thoải mái thôi, trước đây ai nhờ Thịnh dịch giúp thì biết, Thịnh đều hết mình không phiền hà gì cả.
Chưa kể đến thái độ, thì lí do Thịnh không dịch giúp cho bạn nữ này là vì cơ bản, cái đó nằm trong trang mua bán vé concert hay liveshow bên Thái Lan (Thai Ticket Major, ai từng đi concert ở Thái Lan đều biết trang này).
Dù cho bạn hiểu được đoạn đó thì bạn vẫn phải vào sâu nhiều bước nữa mới mua được vé, mà những trang sau nó sẽ càng phức tạp hơn nữa chứ không chỉ có mấy dòng đó thôi. Nên Thịnh chỉ bạn là nên chuyển trang đó sang phiên bản quốc tế (tiếng Anh) để dễ sử dụng hơn, vì Thịnh không thể cứ dịch từng bước cho bạn mua vé được.
Mà dù đáng dịch hay không thì cách nhờ vả cũng không đáng động lòng tí nào hết. Thịnh dịch tài liệu cho người ta, tính tiền theo từng từ. Người ta học 4 năm đại học để có nhiêu đó đi kiếm tiền mua hạt cho con. Dịch không công đã đành, giờ còn phải bị nhục mạ như vậy, ủa mình không thể bỏ ra sự tử tế để đổi lấy chất xám của người khác sao mọi người?
Giờ mình buồn và có hơi tức, nhưng cũng không dám chửi lại vì mình không có đanh đá như người ta, rồi người ta sẽ chửi mình tiếp thì lại buồn nữa… Thịnh chỉ chặn Facebook thôi, không public tên người ta là Thịnh còn quá hoa hậu thân thiện luôn rồi, nhưng mà nghe những cái lời như vậy dành cho mình thì thực sự rất rất rất tổn thương…"
Bài đăng nhanh chóng nhận được hàng trăm bình luận và chia sẻ từ cộng đồng mạng. Đa số mọi người đều bày tỏ sự phẫn nộ và chỉ trích gay gắt cô nàng thích làm "mẹ thiên hạ" trong tin nhắn. Nam sinh viên này cũng chia sẻ ngay dưới bài viết rằng bạn nữ đó đã tự khóa Facebook rồi.
Nhờ vả dịch hộ: Nỗi buồn muôn thuở của sinh viên học ngôn ngữ, đặc biệt còn là loại ngôn ngữ hiếm như tiếng Thái!
Liên hệ với chủ nhân bài đăng, bạn Trường Thịnh (sinh viên năm 4 khoa Đông Phương học, chuyên ngành Thái Lan học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM) cho biết câu chuyện nêu trên là hoàn toàn có thật.
Bạn nữ này trước đó từng liên hệ Trường Thịnh để mua lại vé concert của nhóm BTS bên Thái hồi tháng 4, cũng chỉ hỏi han thôi chứ không nhờ vả gì hết. Riêng lần này, bạn ấy mới inbox lại nhờ dịch hộ đoạn thông tin bán vé concert "Open Heart Eve" diễn ra tại Bangkok của Tiffany Young - thành viên nhóm nhạc nữ đình đám SNSD. Sau đó, sự việc diễn ra đúng như những gì anh bạn đăng tải trên Facebook.
Chia sẻ về trường hợp hi hữu mình vừa trải qua, Thịnh bày tỏ: "Thật ra ngoài bạn nữ này thì có rất nhiều người từng nhờ mình dịch hộ, chủ yếu là dịch giúp thôi chứ mình cũng không tính toán gì, vì nếu thông thạo rồi thì dịch cũng nhanh, không tốn công nhiều.
Sau câu chuyện với bạn nữ này, mình thấy cũng bình thường, chỉ là hơi bất ngờ một tí với cách hành xử ấy. Trước đó mình chưa từng gặp trường hợp tương tự, đa số mọi người dù là bạn bè hay người lạ cũng đều rất lịch sự và tha thiết nhờ vả. Có vài người ít nói chuyện, mình dịch xong thì cùng lắm người ta chỉ seen tin nhắn thôi!"
Chủ nhân của bài viết đang gây bão cộng đồng mạng là một sinh viên theo học chuyên ngành tiếng Thái.
Trường Thịnh cũng cho hay, thường những bạn nhờ dịch hộ tiếng Thái đa phần là cộng tác viên viết bài, đối tác bên nhà phân phối phim Thái Lan, mấy bạn đi học, đi làm lâu ở Thái cần nhờ kiểm tra văn bản, một số ít người hâm mộ lâu lâu hỏi dịch giúp thông tin của idol, và đặc biệt là những fan hay đi mua vé xem concert bên Thái Lan như trường hợp của bạn nữ kể trên.
"Nói chung những đoạn ngắn thì mình dịch giúp liền, còn mấy cái hơi dài cỡ 1 trang màn hình thì sẽ còn tùy vào thời gian và tâm trạng.
Mình giúp mà mình không tính thì người ta nhờ chắc cũng đâu có nghĩ gì to tát? Riêng có duy nhất một lần, chị đó đi học bên trường ở Bangkok, muốn làm bánh tặng mấy người ở chung căn hộ nên nhờ mình viết 1 lá thư. Viết xong, chị ấy tặng lại mình một cái túi tote coi như lời cảm ơn. Tự nhiên vậy mà thấy vui!" – Thịnh bộc bạch.
Là một người theo học tiếng Thái lâu năm, Trường Thịnh cũng rất hay đi du lịch nước bạn để học hỏi, mở mang thêm vốn ngoại ngữ mà mình đang theo đuổi. Đối với anh chàng, câu chuyện nhờ dịch thuật "free" trong giới sinh viên là rất thường gặp, và ẩn đằng sau nó còn là nhiều vấn đề khó nói khác.
Chia sẻ thêm về câu chuyện dịch thuật, đặc biệt là tiếng Thái, Thịnh cho biết: "Có nhiều người không biết giá trị của dịch thuật đâu! Hồi đó có người nhờ mình dịch 1 cuốn truyện dài tận 30 trang, mình lấy 7 triệu nhưng người ta hỏi sao mà mắc vậy?
Đối với mình, tiền dịch là tính từng từ, từng phút công sức, chứ không phải cứ dịch đại, vì thứ tiếng nào cũng sẽ có bảng giá chung để không ai lấy phí quá thấp hoặc quá cao. Nếu những ai thực sự nhờ dịch thuật nghiêm túc thì người ta sẽ hỏi thêm về vụ budget (ngân sách), còn dịch chơi giúp đỡ nhau thì ít à! Chưa từng ai gửi mình quá 10 trang mà lại kêu dịch miễn phí giúp cả!"