Xe tự hành ở khắp nơi
Giống hầu hết những đứa trẻ cùng lứa, cậu con trai mới biết đi của Sharon Ong bị mê hoặc bởi mọi phương tiện giao thông trên đường. Trong chuyến đi gần đây đến đảo nghỉ dưỡng Sentosa, hai mẹ con di chuyển bằng tàu điện một ray, xe buýt và xe điện trên bãi biển, để dành trải nghiệm cho phương tiện thú vị nhất sau cùng: Robobus.
Mẫu xe buýt cỡ nhỏ này là phương tiện tự hành đầu tiên mà công chúng Singapore có thể tiếp cận. Được ra mắt vào tháng 6 bởi WeRide của Trung Quốc, cỗ xe nhiều màu sắc mất khoảng 12 phút để hoàn thành một cung đường lặp dài 1,2 km với bốn điểm dừng.
Theo luật định, luôn có một tài xế đảm bảo an toàn ngồi ở phía trước, quan sát dữ liệu từ radar, lidar và nhiều camera của xe trên bốn màn hình hiển thị.
"Cảm giác rất thoải mái," Ong, người phụ nữ Singapore nói với Rest of World, sau khi di chuyển trên chiếc xe bảy chỗ vào một buổi sáng tháng 11 oi bức. "Không chỉ có thế, tôi còn cảm thấy an toàn".
Nhắc đến xe tự hành (AV) ngày nay là nhắc đến Mỹ và Trung Quốc, nơi các công ty công nghệ và ô tô lớn, bao gồm Google, Tesla, General Motors, Baidu và Pony AI, đầu tư mạnh vào lĩnh vực phương tiện không người lái.
Nhưng khi nói đến nơi triển khai xe tự hành nhiều nhất thì phải nói đến Singapore. Trong khi nhiều quốc còn đang bắt đầu "phổ cập" xe điện, đảo quốc Đông Nam Á đang dần triển khai nhiều xe tự hành hơn để giải quyết các vấn đề từ tình trạng thiếu lao động đến khan hiếm đất đai. Các phương tiện này có thể được triển khai linh hoạt khi cần và có thể đỗ xe hiệu quả, không yêu cầu không gian lớn.
Các cuộc thử nghiệm ở Singapore bắt đầu vào năm 2015 và trở nên sôi động hơn trong những năm gần đây – đặc biệt là năm nay. Các nhà chức trách đã bật đèn xanh cho robot quét đường tự hành và xe tự lái vận chuyển hàng hóa cho FairPrice, chuỗi siêu thị lớn nhất đất nước.
Sân bay Changi tiến hành thử nghiệm xe buýt tự hành chở công nhân từ hồi tháng 7, trong khi một phương tiện tự lái trên mọi địa hình bắt đầu làm công việc cho chim ăn tại công viên.
Xe tự hành sẽ cho phép đất nước tự động hóa các nhiệm vụ, chẳng hạn như dọn dẹp, giao hàng và lái xe theo các tuyến cố định, với sự giám sát tối thiểu của con người, giải phóng người lao động cho các hoạt động phức tạp hơn, các nhà chức trách Singapore cho biết.
Du khách chờ lên Robobus tại Sentosa.
"Singapore đã sẵn sàng áp dụng công nghệ không người lái bắt nguồn từ những cam kết về năng suất sẽ hiệu quả hơn", Sebastian Yee, giám đốc phát triển kinh doanh tại WeRide tại Singapore, nói với Rest of World .
"Công nghệ đã được cải thiện và phát triển vượt bậc", Yee, người có công ty tại Quảng Châu cũng nắm giữ giấy phép xe không người lái tại Trung Quốc, Mỹ và UAE, cho biết. "Bây giờ mọi người cởi mở hơn với xe tự lái và chi phí triển khai cũng thấp hơn. Tôi nghĩ đây là thời điểm và địa điểm phù hợp".
Uy tín như Singapore
Trên toàn thế giới, các báo cáo về xe tự lái hoàn toàn thường chưa đạt được kỳ vọng. Nhưng các tính năng tự động, chẳng hạn như lái xe rảnh tay và hệ thống tránh va chạm, ngày càng phổ biến, ngay cả trong các mẫu xe sản xuất hàng loạt, nhờ vào những tiến bộ trong trí tuệ nhân tạo, camera, radar và công nghệ cảm biến.
Những tính năng này được quảng cáo là giúp lái xe an toàn và dễ dàng hơn nhưng cũng bị giám sát chặt chẽ sau hàng trăm vụ va chạm, một số vụ đã dẫn đến tử vong.
Singapore đưa ra lựa chọn thận trọng. Hiện tại, họ đang thử nghiệm hơn một chục xe tự hành trên đường công cộng, bao gồm một xe buýt 13 chỗ ngồi từ công ty trong nước Moovita. Xe buýt chở sinh viên qua lại giữa trường và nhà ga cũng như trong khuôn viên trường. Moovita sẽ sớm bổ sung thêm hai xe buýt nữa và các điểm dừng mới, Phó chủ tịch Ken Chan nói với Rest of World.
Ông cho biết, sau nhiều năm tiến triển có vẻ chậm chạp, "Singapore thực sự đang bắt đầu tiến khá xa".
Mục tiêu là rất rõ ràng. Khi chính phủ Singapore công bố sáng kiến Quốc gia thông minh vào năm 2014, xe tự hành đã góp phần vào mục tiêu nâng cao đời sống của người dân bằng công nghệ số. Xe tự hành cũng được coi là chìa khóa để " chuyển đổi giao thông đường bộ" bằng cách giải quyết các vấn đề tồn tại lâu dài, bao gồm tình trạng thiếu hụt tài xế xe buýt kinh niên ở quốc gia có gần 6 triệu dân.
"Mọi người thực sự lo ngại về nhân lực", Niels de Boer, giám đốc chương trình cấp cao tại Trung tâm Thử nghiệm tối ưu và Nghiên cứu Xe tự hành (CETRAN), nói với Rest of World. "Tài xế xe buýt nước ngoài giúp bù đắp sự thiếu hụt, nhưng họ không phải là giải pháp lâu dài".
Singapore đứng đầu trong số 30 quốc gia, bao gồm Mỹ và Trung Quốc, về Chỉ số sẵn sàng cho xe tự hành từ công ty tư vấn KPMG, đánh giá các quốc gia dựa trên khả năng tích hợp công nghệ không người lái vào hệ thống giao thông.
Quốc gia này cũng đứng đầu các hạng mục chính sách và luật pháp cũng như sự chấp nhận của người tiêu dùng.
Singapore có các hướng dẫn rõ ràng về an toàn, thử nghiệm và triển khai AV — không giống như Mỹ và Trung Quốc, nơi luật pháp có xu hướng thay đổi tùy theo thành phố, tiểu bang hoặc tỉnh.
Sự hỗ trợ mạnh mẽ của chính phủ và sự sẵn lòng đón nhận công nghệ mới của người dân Singapore cũng là một điểm thu hút đối với các công ty AV nước ngoài. Ngoài ra, "các yêu cầu về an toàn cực kỳ cao giúp giấy phép có uy tín cao", một phát ngôn viên của WeRide nói với Rest of World.
Giấy phép AV của Singapore cũng giúp các công ty có lợi thế ở nơi khác. "Singapore có uy tín rất tốt — một khi có giấy phép hoạt động ở đây, chúng tôi cũng được các khách hàng khác ở nước ngoài công nhận", Terry Zhou, giám đốc điều hành của công ty Trung Quốc ZelosTech, nói với Rest of World.
"Trong khi có đạt được thành tựu gì ở Trung Quốc thì cũng không thể nhân rộng được ở các thị trường nước ngoài".
Tại Singapore, trọng tâm hiện tại sẽ là triển khai nhiều xe tự lái hậu cần và xe buýt nhỏ tự lái trên "các tuyến xe buýt đơn giản với lưu lượng giao thông và lượng hành khách thấp", Bộ trưởng Giao thông Chee Hong Tat cho biết gần đây.
"Chúng tôi muốn di chuyển nhanh hơn", ông nói. "Tuy nhiên, điều quan trọng là phải triển khai một cách an toàn trong môi trường đô thị đông đúc và cũng đảm bảo các yếu tố khác nhau của hệ sinh thái đã sẵn sàng".