Biểu tượng Toyota Motor tại một đại lý của hãng ở Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: AFP/TTXVN
Ngày 10/6 đánh dấu một tuần kể từ khi Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng, Giao thông và Du lịch công bố 5 nhà sản xuất ô tô đã có hành vi sai trái về chứng nhận mẫu mã - một yêu cầu để sản xuất hàng loạt ô tô và xe máy. Bộ sẽ sử dụng kết quả kiểm tra thực địa tại từng công ty để xem xét xử lý hành chính dựa trên Luật Phương tiện vận tải đường bộ.
Những điểm bất thường đã được phát hiện trong sáu cuộc thử nghiệm tại Toyota, bao gồm: (1) các thử nghiệm va chạm trực diện, đánh giá mức độ bảo vệ hành khách; (2) kiểm tra khả năng bảo vệ đầu và chân của người đi bộ; (3) thử nghiệm va chạm phía sau; và (4) kiểm tra công suất động cơ. Những cuộc thử nghiệm này cũng được đưa vào các quy định của Liên hợp quốc về phương tiện, có nghĩa là những vi phạm ở Toyota không chỉ vi phạm các quy định trong nước mà còn cả các quy định của Liên hợp quốc.
Các quy định của Liên hợp quốc về phương tiện là các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn và môi trường đã được 62 quốc gia và khu vực bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu áp dụng. Do các quy định nội địa của Nhật Bản đối với ô tô phù hợp với quy định của Liên hợp quốc, nên những vi phạm rất có thể dẫn đến việc các nhà sản xuất bị cấm sản xuất hàng loạt ở châu Âu và các nơi khác những phương tiện liên quan đến vụ bê bối.
Theo bộ trên, vì Nhật Bản đã áp dụng các quy định của Liên hợp quốc về phương tiện nên bất kỳ nhà sản xuất xe nào đạt được chứng nhận mẫu xe ở Nhật Bản đều tự động đủ điều kiện nhận được chứng nhận tương tự ở 61 quốc gia và khu vực, bao gồm Vương quốc Anh, Đức, Pháp, Italy và Hàn Quốc mà không cần phải hoàn thành. kiểm tra chứng nhận bổ sung tại mỗi địa điểm. Thủ tục này - được gọi là công nhận lẫn nhau - giúp giảm bớt gánh nặng cho các nhà sản xuất hoạt động ở nước ngoài.
Trong khi Toyota tuyên bố rằng họ đã tiến hành một số cuộc thử nghiệm trong điều kiện nghiêm ngặt hơn so với yêu cầu quốc gia, thì Bộ kết luận rằng điều đó không nhất thiết phải như vậy.
Liên quan đến các thử nghiệm bảo vệ người đi bộ nhằm đo lường tác động lên đầu của người đi bộ bị ô tô đâm, Toyota cho biết trong cuộc họp báo vào ngày 3/6 rằng công ty đã sử dụng dữ liệu thử nghiệm phát triển của mình, sử dụng góc va chạm 65° thay vì góc bắt buộc là 50°. Trong khi Toyota xin lỗi và nói rằng lẽ ra họ nên tiến hành thử nghiệm một lần nữa với góc va chạm là 50°, thì họ lại tuyên bố rằng 65° là một thử nghiệm nghiêm ngặt hơn.
Tuy nhiên, theo các nguồn tin thân cận với chính phủ, mức độ nghiêm ngặt của cuộc kiểm tra an toàn còn phụ thuộc vào các yếu tố như hình dạng mui xe; sự khác biệt ở góc không phải là yếu tố quyết định.
Toyota cũng tuyên bố rằng các cuộc thử nghiệm khác được tiến hành trong điều kiện nghiêm ngặt hơn mức yêu cầu. Tuy nhiên, chính phủ tin rằng không thể nói liệu điều đó có đúng trong mọi trường hợp hay không. Thay vào đó, rất có thể châu Âu và các khu vực khác sẽ coi hành vi của Toyota là vi phạm quy định.
Sau vụ bê bối, một số nhà sản xuất đã kêu gọi chính phủ hợp lý hóa hệ thống chứng nhận xe để đảm bảo khả năng cạnh tranh quốc tế và vì những lý do khác. Tuy nhiên, Bộ Giao thông Vận tải hết sức lo ngại rằng việc giảm các tiêu chuẩn trong nước theo tiêu chuẩn của Liên hợp quốc sẽ dẫn đến mất đi sự thừa nhận lẫn nhau giữa các nhà sản xuất trong nước, ảnh hưởng xấu đến hoạt động kinh doanh ở nước ngoài của họ.
Năm tập đoàn gồm Toyota, Mazda Motor Corp., Yamaha Motor Co., Honda Motor Co. và Suzuki Motor Corp., khẳng định rằng 38 mẫu xe liên quan đến vụ bê bối đều đáp ứng các tiêu chuẩn trong nước và mọi người có thể tiếp tục lái chúng mà không gặp vấn đề gì. Tuy nhiên, Bộ Giao thông có kế hoạch thực hiện các thử nghiệm riêng trên các mẫu xe này.
Việc phát hiện ra sự sai lệch so với tiêu chuẩn của chính phủ có thể dẫn đến việc đưa xe về xưởng để khắc phục trong và ngoài Nhật Bản.