Khi đang đến gần thời hạn chót 15.12 Trung Quốc phải đạt đến một thỏa thuận thương mại với Mỹ, các nhà chiến lược lưu ý Tổng thống Mỹ Donald Trump - người từng tự nhận là "nhân viên thu thuế" - có thể sẽ có một hành động bất ngờ, vì ông thường là người khó mà đoán trước được.
Khi tự nhận biệt danh trên (nhân viên thu thuế), ông Donald Trump đã nhắc nhở các thị trường rằng ông xem đánh thuế là một cách để ông đạt được điều mình muốn từ một đối thủ. Và tuần qua, ông đã nói sẽ áp mức thuế mới đối với hàng hóa của Brazil, Argentina và Pháp.
Chủ nhân hiện tại của Nhà Trắng cũng khiến các thị trường hoang mang khi nói sẵn sàng chờ đếu sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2010 mới tính chuyện thỏa thuận thương mại với Trung Quốc. Hôm 6.12, Nhà Trắng không đề cập chuyện sắp đạt đến một thỏa thuận với Bắc Kinh, dù các quan chức nói các cuộc đàm phán giữa 2 bên đang xuôi chèo mát mái.
Hồi tháng 8, ông Trump đã nói nếu không đạt đến một thỏa thuận thì ngày 15.12 là thời hạn chót để Mỹ áp mức thuế 156 triệu USD lên các loại hàng hóa Trung Quốc nhập vào Mỹ, gồm điện thoại di động, đồ chơi và laptop.
Theo CNBC, dù đa số các chiến lược gia hy vọng thời hạn chót sẽ được lùi trong khi các cuộc đàm phán vẫn tiếp tục diễn ra, họ vẫn không loại trừ sẽ xảy ra những điều bất ngờ. James Paulsen - Trưởng bộ phận chiến lược thị trường Quỹ Đầu tư Leuthold Group nói: “Vào tuần tới, đó sẽ là sự kiện lớn nhất. Tôi không nghĩ ông ấy sẽ nâng mức thuế. Tôi cho rằng họ sẽ tìm ra một lý do”.
Nhưng ông Paulsen cũng nói bản chất khó lường trước của Tổng thống Trump sẽ khiến thật sự không thể đoán trước được điều gì sẽ xảy ra, khi thời hạn chót đến gần.
Ông Dan Clifton - lãnh đạo bộ phận nghiên cứu chính sách của công ty nghiên cứu chiến lược Strategas nói rất ít khả năng Mỹ - Trung sẽ đạt đến một thỏa thuận trong tuần này: “Thị trường đang chú ý mạnh vào việc liệu sẽ có mức thuế mới từ ngày 15.12 hay không. Nếu vẫn giữ nguyên mức thuế thì không thể kéo dài bao lâu. Đấy sẽ là những câu hỏi lớn hơn cần được trả lời. Tổng thống sẽ rời bỏ hay ông ấy sẽ đạt đến một thỏa thuận mà không cần thay đổi gì lớn? Đấy cũng sẽ là một đề tài lớn xảy ra sau ngày 15.12. Tôi đang sợ rằng vài quan chức trong chính phủ... đang thiên về hạng mục không thỏa thuận gì cả”.
Ông Clifton cũng nói khi cuộc chiến thương mại nóng lên, tỉ lệ tín nhiệm dành cho ông Trump bị giảm, nên điều này có thể kích tổng thống Mỹ đương nhiệm đạt đến một thỏa thuận với Trung Quốc, thậm chí cho dù ông không đạt được mọi điều mà mình muốn.
Trong khi đó, ông Michael Schumacher từ Ngân hàng Wells Fargo cho rằng một thỏa thuận thương mại sẽ được ký trong vài tháng tới. Nhưng ông cũng không thể loại trừ một kết quả khác: “Tôi sẽ không hoàn toàn ngạc nhiên nếu ông ấy hoãn áp mức thuế trong vài tuần. Nếu ông ấy không hoãn thì đó là một kết quả không hề vui chút nào. Rõ ràng là thế!”.
Vì nhóm hàng hóa Trung Quốc chịu mức thuế mới sẽ là hàng tiêu dùng, các nhà kinh tế học lo sợ nền kinh tế Mỹ sẽ bị tổn thất thông qua người tiêu dùng, vốn là cỗ máy lớn nhất, mạnh nhất phía sau sức tăng trưởng kinh tế.