Nhà văn Hoàng Anh Tú: Trở lại trường trong cuộc sống "bình thường mới"

Bao nhiêu quy tắc bảo vệ an toàn môi trường học đường cũng là "chưa đủ" để cảm thấy an tâm...

Tôi vẫn chưa tìm ra câu trả lời chính xác cho việc học sinh tiếp tục đi học sẽ tốt hơn hay ở nhà tiếp tục sẽ tốt hơn. Tôi biết, nhiều bậc phụ huynh hẳn cũng sẽ như tôi. Nhưng:

Chúng ta đang bắt đầu cuộc sống "bình thường mới", với phần đông các bậc cha mẹ cán bộ công nhân viên chức thì con còn ở nhà là cha mẹ hết đi làm. Nhiều cha mẹ làm việc tự do hay có ông bà nội ngoại nhờ được thì vẫn lớn tiếng nói: "Thà cho con đúp 1 năm".

Chứ những cha mẹ phải chấm công hàng ngày thì ở nhà một ngày là bữa ăn bớt đi nhiều thịt cá, mà bỏ con ở nhà tự trông nhau thì cũng đồng nghĩa đi làm nhấp nhổm. Nhiều người có hoàn cảnh tốt chỉ biết nghĩ cho bản thân mà không nghĩ đến những người có hoàn cảnh khác. Đọc những bình luận của họ mà thật sự thấy đau lòng.

Dịch có thể kéo dài đến 2 năm, không có lẽ cứ ôm con ở nhà 2 năm?

Nhưng đưa con đến trường trong khoảng thời gian này thì thật sự có bao nhiêu cha mẹ yên tâm? Nhiều bộ quy tắc, tiêu chuẩn được đưa ra trong việc bảo vệ an toàn môi trường học đường cho học sinh như giãn cách 1,5m, đo thân nhiệt, đeo khẩu trang… nhưng cái nào cũng chưa thể an tâm.

Là bởi lũ trẻ con nhà chúng ta sẽ đừng hòng mà ngồi yên. Với số lượng học sinh ở các trường công, thật khó để giãn cách 1,5m. Chưa kể hàng ngàn học sinh đo thân nhiệt mỗi ngày sẽ khiến cổng trường ùn tắc kinh khủng.

Lũ tiểu học nhớ nhớ quên quên liệu có đeo nhầm khẩu trang của nhau? Là còn chưa kể chúng nghịch ngợm, giấu khẩu trang của nhau hay có thể để quên chỗ này chỗ khác, chỉ nhắc nhở chúng đeo khẩu trang đúng cách suốt giờ học cũng đã đủ hết giờ.

... Nhưng cũng thật khó để dùng kiến thức học online đi thi cử

Cho lũ trẻ học online ở nhà, như thời gian qua, quả thực đã lộ ra nhiều điểm không ổn chút nào. Trong phần nghiên cứu nội bộ của các đồng nghiệp tôi tại Apax chỉ ra học online không phải bê nguyên học offline lên mạng. Càng không phải giống livestream bán hàng.

Trong phần lớn các giáo viên hiện nay, họ không có một chút xíu kinh nghiệm nào trong việc dạy online. Thế nên, việc học online thời gian qua thực chỉ là hình thức kiểu ra rả dạy, học vào bao nhiêu tốt bấy nhiêu.

Thật khó để dùng kiến thức học online để thi cử được. Thậm chí, nếu có thi bằng online xét cho cùng cũng chỉ là thi xem bạn nào ngồi yên và nhớ lâu chứ kiến thức thật sự e rằng khó.

Vậy, phải làm sao?

Ở nhà học online cũng không được. Đến trường học chính thức cũng âu lo. Không có nhẽ chúng ta không có cách nào khác nữa ư?

Có! Tôi nghĩ là có.

Xin hãy bắt đầu từ việc nhiều cha mẹ thời gian qua khoe chuyện con cái họ đã học được bao điều khi cách ly xã hội.

Các con của bạn đã học được cách giữ yên khẩu trang trên mặt chưa? Các con của bạn đã thành thục rửa tay sát khuẩn 6 bước chưa? Các con của bạn đã thực sự nắm rõ cách mà virus lây truyền thế nào chưa? 

Nếu chưa, rõ ràng cha mẹ cần nghiêm túc kiểm điểm lại bản thân mình.

Lũ trẻ buộc phải trưởng thành mỗi ngày chứ không thể mãi mãi trong vòng tay bố mẹ.

Giống như những kỹ năng sinh tồn, cha mẹ buộc phải là những người chắc chắn rằng con mình đã thuộc và phải thuộc điều đó. Dịch Covid-19 xảy ra cho chúng ta thấy con cái mình cần phải biết tự bảo vệ bản thân. Ai dám chắc trong tương lai sẽ không còn dịch nào khác?

Đừng chỉ quan tâm chuyện con bạn điểm số thế nào vì dù thế nào con bạn vẫn lên lớp được hết. Đừng chỉ quan tâm đến cân nặng chiều cao của con. Đừng chỉ quan tâm đến việc sữa này thuốc nọ. 

Hãy quan tâm thêm việc con bạn có biết tự bảo vệ bản thân mình được hay không? Và hãy đặt lòng tin vào con mình.

Làm ơn, đừng đánh chừa cầu thang làm con bạn ngã. Cũng đừng bế con bạn qua vũng nước bẩn. Đừng "để mẹ làm cho nhanh" hay "để đấy bố làm cho". Hãy tin vào con bạn. Cho con bạn được tự làm. Hãy cho chúng cơ hội được chiến thắng chính bản thân chúng. Bằng cách buông tay để con lớn.

Rồi, xong phần cha mẹ.

Giờ đến phần thầy cô và nhà trường.

Thay vì lũ lượt đúng giờ vào học, xin hãy xen kẽ, lần lượt. Tránh cảnh ùn tắc trước cổng trường. Có thể đo thân nhiệt tại lớp và đường vào lớp là những đường riêng, đảm bảo giãn cách. Thay vì một vài giáo viên đo thân nhiệt cho hàng nghìn học sinh, hãy là giáo viên chủ nhiệm đo thân nhiệt cho 30-40 học sinh của lớp mình.

Những "lane" riêng giúp học sinh đi thẳng vào khu vực lớp mình nhanh nhất thay vì nút thắt cổ chai ngoài cổng. Học sinh sẽ học được cách xếp hàng và sự kiên nhẫn trong việc xếp hàng. Biết đâu đấy, Covid-19 có thể giúp người Việt biết xếp hàng hơn xưa?

Việc giãn cách trong lớp cũng vậy. Hãy giảm tải bộ môn. Thời gian còn lại, hãy khuyến khích tự học theo từng nhóm và cũng chia "zone" ngay tại sân trường khi lớp học đang được trưng dụng cho những môn học, lớp học cần tập trung.

Sự đan xen ấy sẽ giúp giãn cách được thực thi. Học sinh có thể có thời khoá biểu theo kiểu: Văn tập trung- Tự học Văn ngoài trời- Toán tập trung- Tự học Sinh trong vườn trường… Dàn đều học sinh ra thay vì nhét chúng vào một chỗ.

Thầy cô có thể sẽ vất vả hơn nhưng vẫn còn hơn là ở nhà nghỉ dạy. Việc chia nhỏ học sinh ra sẽ giúp các trường quản lý và chăm sóc lũ trẻ tốt hơn. Sẽ không có giờ ra chơi tập trung nữa vì giờ ra chơi cũng đã được chia nhỏ. Chào cờ trong lớp cũng không cần thiết trong thời gian này, làm ơn. Chúng ta hãy để giờ chào cờ này sau dịch.

Trường học của cuộc sống bình thường mới sẽ khác nhiều với trường học bình thường cũ.

Xin hãy bắt đầu thay đổi tư duy với chính các thầy cô.

Để mỗi thầy cô khi quay trở lại trường đều sẵn sàng cho trường học bình thường mới chứ không phải trường học bao đời cũ. Cắt giảm bộ môn phải đi cùng với cắt giảm kiến thức từng môn.

Chính các thầy cô cũng bắt đầu trân quý từng phút giây đứng trên bục giảng cho truyền thụ kiến thức chứ không phải ê a như thuở ngày còn rộng tháng còn dài trước đây.

Và cuối cùng, trước khi lũ trẻ trở lại trường, tôi thật lòng mong ở mỗi địa phương, mỗi ngôi trường đều có những nhân viên y tế đã chiến đấu trong hơn 2 tháng qua, dành chút thời gian tới trường chia sẻ thêm về kinh nghiệm trong các khu cách ly.

Để chính các thầy cô được học thêm vai trò người thầy, người cô trong thời dịch giã. Xin hãy chia sẻ nhiều hơn với học trò của mình những năng lượng tích cực, kỹ năng an toàn để cùng nhau đi qua mùa dịch.

Việt Nam chiến thắng Covid-19 vốn bằng 2 chữ CÙNG NHAU như thế!