Đài CNN hôm 17-6 dẫn lời luật sư Ivan Pavlov của nhà nghiên cứu Valery Mitko cho biết thân chủ mình bị cáo buộc trao tài liệu chứa bí mật nhà nước cho tình báo Trung Quốc tại Trường ĐH Hàng hải Đại Liên (Trung Quốc) - nơi ông là giáo sư thỉnh giảng - vào đầu năm 2018. Ông Mitko lúc đó giữ chức Chủ tịch Viện Khoa học Bắc Cực ở TP St. Petersburg.
Theo luật sư Pavlov, tài liệu nói trên liên quan đến thủy âm. Đây là nghiên cứu âm thanh trong nước thường được áp dụng trong điều hướng dưới nước, thông tin liên lạc và giám sát hoạt động của tàu ngầm.
Tuy nhiên, ông Mitko, 78 tuổi, phủ nhận mọi hành vi sai trái. Luật sư của ông cũng khẳng định tất cả tài liệu mà nhà khoa học này mang từ Nga sang Trung Quốc để phục vụ giảng dạy đều có thể tìm thấy ở bên ngoài. Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSS) không bình luận khi được liên lạc.
Hồi tháng 2, ông Mitko từng bị buộc tội phản quốc và bị quản thúc tại gia. Trường hợp của ông Mitko mới được công bố sau khi nhóm luật sư Pavlov, Komanda29, tiết lộ để thu hút sự chú ý của công chúng.
Các nhà quan sát tin rằng cáo buộc gián điệp chống lại một nhà nghiên cứu Bắc Cực của Nga làm nổi bật cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt giữa hai nước trong khu vực.
Chủ tịch Chương trình châu Á - Thái Bình Dương thuộc Trung tâm Carnegie Moscow (Nga), Alexander Gabuev, bình luận rằng Moscow và Bắc Kinh thiết lập quan hệ đối tác chiến lược ở Bắc Cực trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với phương Tây nhưng Nga vẫn dè chừng bất kỳ sự hợp tác quân sự nào ở đó.
"Trung Quốc thực sự cho thấy họ có tham vọng quân sự bằng cách sử dụng tình báo. Tàu ngầm của Trung Quốc hoạt động tại vùng biển trung lập. Có lẽ chúng ta đang chứng kiến hải quân Trung Quốc phát triển ra toàn cầu, bao gồm tàu ngầm hoạt động ở Bắc Cực" – ông Gabuev cho hay.
Một số học giả Nga bị buộc tội hoặc bị kết án do cung cấp bí mật nhà nước cho các chính phủ nước ngoài trong những năm gần đây. Năm 2018, một tòa án ở Moscos buộc tội kỹ sư hàng không vũ trụ Viktor Kudryavtsev tội phản quốc vì chia sẻ báo cáo chứa thông tin về vũ khí siêu thanh của Nga cho một viện nghiên cứu của Bỉ.
Một nhà nghiên cứu không gian khác, Vladimir Lapygin, 79 tuổi, cũng bị kết án vì chuyển thông tin kỹ thuật về tàu vũ trụ Nga cho Trung Quốc năm 2016, theo hãng tin TASS.