Ngày mai (25/6), TAND TP HCM sẽ đưa nguyên Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước - ông Đặng Thanh Bình ra xét xử về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng", gây thất thoát 15.000 tỉ đồng tại Ngân hàng TMCP Xây dựng VN (VNCB).
Phiên tòa dự kiến diễn ra 5 ngày.
Liên quan tới vụ án, 4 người thuộc tổ giám sát Ngân hàng Xây dựng - VNCB hầu tòa gồm:
Ông Hà Tấn Phước (nguyên Tổ trưởng tổ giám sát, nguyên Phó giám đốc NHNN chi nhánh Long An), ông Phạm Thế Tuân (nguyên Tổ phó tổ giám sát, nguyên Phó giám đốc Vietcombank chi nhánh TP.HCM).
Ông Lê Văn Thanh (nguyên Chánh thanh tra NHNN tỉnh Long An).
Ông Ngô Văn Thanh (nguyên thành viên tổ giám sát, nguyên Phó phòng kiểm tra, giám sát tuân thủ Vietcombank Long An).
Theo quyết định đưa vụ án ra xét xử, phiên tòa do thẩm phán Vũ Thanh Lâm làm chủ tọa. Có 10 luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo, riêng ông Đặng Thanh Bình thuê 5 luật sư bảo vệ cho quyền và lợi ích của bản thân.
Để phục vụ cho việc xét xử, tòa triệu tập bị án Phạm Công Danh (cựu chủ tịch HĐQT VNCB) và Phan Thành Mai (cựu tổng giám đốc VNCB).
Ngoài ra, hơn 10 người thuộc tổ giám sát của NHNN tại VNCB cũng được triệu tập với với tư cách người làm chứng, người có quyền và nghĩa vụ liên quan. Trong đó, có ông Đặng Văn Thảo – nguyên phó chánh thanh tra Cơ quan thanh tra NHNN.
Nguyên Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đặng Thanh Bình.
Gây thiệt hại 15.000 tỷ đồng
Theo cáo trạng, Ngân hàng Xây Dựng (VNCB, nay là CB) tiền thân là ngân hàng Đại Tín (TrustBank) do bà Hứa Thị Phấn sở hữu 85% cổ phần. Khoảng tháng 6-2012, ông Danh tiếp quản TrustBank, điều hành và lên phương án tái cơ cấu ngân hàng này.
Khi bà Phấn còn sở hữu, TrustBnak đã âm vốn chủ sở hữu gần 3.000 tỷ đồng, lỗ lũy kế 6.000 tỷ đồng. Sau khi ông Danh điều hành nhà băng tiếp tục thua lỗ. Thời điểm khởi tố vụ án vào giữa năm 2014, vốn chủ sở hữu âm hơn 18.000 tỷ đồng, tổng nợ phải trả hơn 38.000 tỷ đồng.
Tại NHNN, ông Đặng Thanh Bình được giao nhiệm vụ phụ trách cơ quan Thanh tra giám sát NHNN, vụ Pháp chế, giúp Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo việc tái cơ cấu 6 ngân hàng yếu kém theo đề án của Chính phủ, trong đó có TrustBank.
Thực hiện chỉ đạo của Thống đốc về việc cơ cấu lại TrustBank, ông Đặng Thanh Bình thành lập Tổ giám sát tại ngân hàng này.
Tháng 8/2012, ông Đặng Thanh Bình đã ký tờ trình Chính phủ về phương án tái cơ cấu VNCB và đã được chấp thuận chủ trương.
Theo đó, VNCB được xếp loại ngân hàng yếu kém, cần có cơ chế giám sát đặc biệt, xác minh năng lực tài chính của nhóm đầu tư mới do ông Phạm Công Danh.
Cáo trạng xác định, ông Đặng Thanh Bình đã không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ, thực hiện không đúng phương án tái cơ cấu TrustBank mà Ngân hàng Nhà nước đã trình Chính phủ. Ông này cũng không thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng nhằm đảm bảo tính đúng đắn, chính xác với thực trạng và năng lực tài chính của nhóm cổ đông mới.
Các sai phạm của ông Bình đã tạo điều kiện cho ông Danh sử dụng ngân hàng "như một phương tiện để thực hiện các hành vi phạm tội", gây thất thoát hơn 15.000 tỷ đồng cho VNCB, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động tài chính tín dụng quốc gia.
Sau đó, ngân hàng Nhà nước sau đó phải mua lại ngân hàng này với giá 0 đồng.
Ông Hồ Tấn Phước trong một lần được TAND TP HCM triệu tập.
Cũng theo cáo trạng, tổ giám sát NHNN đặt tại VNCB do ông Đặng Thanh Bình ký quyết định thành lập đã không thực hiện đúng nhiệm vụ được giao, để Phạm Công Danh và các đồng phạm thực hiện các hành vi phạm tội, gây thiệt hại hàng ngàn tỉ đồng cho ngân hàng này.
Trong đó, ông Hà Tấn Phước có trách nhiệm liên quan số tiền thiệt hại 3.450 tỷ đồng, ông Lê Văn Thanh liên quan đến số thiệt hại 6.591 tỷ đồng, ông Phạm Thế Tuân có trách nhiệm liên quan thiệt hại 3.450 tỷ đồng và Ngô Văn Thanh liên quan thiệt hại trên 10.000 tỷ đồng.
Nguyên Phó Thống đốc không nhận tội
Trong quá trình điều tra, ông Bình không nhận trách nhiệm đối với hành vi vi phạm của mình. Tuy nhiên cáo trạng cho rằng: Qua kết quả điều tra, đủ căn cứ kết luận ông Bình sai phạm, từ đó VKS truy cứu ông Bình theo khoản 2 Điều 285 BLHS 1999 về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng", với khung hình phạt 3-12 năm tù.
Trong khi đó, bị can Hà Tấn Phước khai nhận sẽ chịu trách nhiệm chính với những gì đã xảy ra tại VNCB trong thời gian ông làm Tổ trưởng tổ giám sát.
Bị can Lê Văn Thanh thừa nhận do năng lực hạn chế, công việc phức tạp lại không hiểu hết được ý đồ và thủ đoạn của Phạm Công Danh nên đã không kịp thời và không quyết liệt trong việc phát hiện và xử lý những việc đã xảy ra, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Còn bị can Phạm Thế Tuân khai rằng được phân công giám sát đối với những giao dịch từ 5 tỷ đồng trở lên. Khi ông Tuân phát hiện ra sai phạm của VNCB, tổ giám sát có báo cáo NHNN nhưng việc báo cáo chưa kịp thời và kiến nghị chưa đầy đủ, tổ giám sát chưa thực hiện hết thẩm quyền theo quy định.
Bị can Ngô Văn Thanh cũng được phân công giám sát các khoản vay trên 5 tỷ đồng nhưng do ngân hàng cố tình không báo cáo nên ông Thanh không giám sát được.
Trong khi các bị can thuộc tổ giám sát thừa nhận có sai nhưng đổ cho năng lực yếu kém thì bị can Đặng Thanh Bình, nguyên Phó thống đốc NHNN, lại không thừa nhận sai phạm là trách nhiệm của mình.