Nhắc đến Paolo Picasso, không khó để mọi người có thể biết đến ông như một họa sĩ tài ba của thế kỷ 20. Những người am hiểu hội họa sâu hơn một chút cũng có thể biết đến thế mạnh của ông trong trường phái hội họa lập thể.
Không phải ngẫu nhiên mà sau này, Picasso được TIME bình chọn là 10 họa sĩ vĩ đại nhất trong top 200 nghệ sĩ tạo hình lớn nhất thế giới thế kỷ 20. Và hiện nay, tranh của Picasso cũng luôn nằm trong top những tác phẩm được trả giá cao nhất
Tuy nhiên, để tạo nên được những tác phẩm ấn tượng như vậy, Picasso đã phải đánh đổi rất nhiều.
Nguồn cảm hứng "rùng rợn" của thiên tài hội họa Picasso
Sinh ra trong những năm cuối cùng của thế kỷ 19 tại Tây Ban Nha, Picasso là một trong số ít các nghệ sĩ đương thời sống qua 2 thế kỷ.
Nhưng đó cũng là thời điểm mà cuộc đời của ông gặp nhiều biến cố, điển hình có thể kể tới là thời gian sống trong nghèo túng, đói rách ở Paris những năm 1900, đến nỗi nhiều tác phẩm phải đem đốt đi để sưởi ấm.
Guernica - Tác phẩm để đời của Paolo Picasso. Ảnh: The Olive Press
Tuy nhiên, sự kiện ảnh hưởng sâu sắc đến phong cách sáng tác và cảm hứng hội họa của Picasso phải là cuộc nội chiến ở Tây Ban Nha, khi đó, tướng Francisco Franco thực hiện một cuộc đảo chính bán thành công khi chiếm được một nửa quyền lực.
Franco là một vị tướng giỏi nhưng lại đầy tham vọng và cả sự tàn ác, sau khi nắm được một nửa quyền lực thống trị đất nước trong tay, hắn thực hiện nhiều chính sách độc tài, khắc nghiệt, dã man. Cũng không khó hiểu khi về sau, Franco nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của phe Phát xít (cụ thể là Đức - Ý).
Cuộc nội chiến tại Tây Ban Nha gây ra nhiều thương vong, đau khổ cho chính những người Tây Ban Nha. Nhưng từ đó ta lại nhìn được một góc khác trong con người Picasso.
Sự kinh hoàng của cuộc chiến này sẽ tạo cho Picasso nguồn cảm hứng dạt dào để ông có thể vẽ ra một tầm nhìn táo bạo mới cũng như không nản lòng trước sự tàn phá của chiến tranh. Guernica - bức tranh của Picasso, trở thành một trong những tác phẩm nghệ thuật vĩ đại nhất thế kỷ 20 và là một tuyên bố mạnh mẽ chống lại chiến tranh.
CÁI CHẾT NGAY TRÊN ĐẦU
Thứ 2 ngày 26/4/1937, tại khu chợ ở Guernica các máy bay ném bom của Đức và Ý đã thả nhiều hợp chất nổ để nghiền nát các tòa nhà, lửa cháy lớn và lan nhanh khắp nơi. Ban đầu, số người chết lên tới hàng ngàn người, tuy nhiên về sau được điều chỉnh xuống còn từ 200 đến 300.
Không rõ con số nào mới chính xác nhưng vụ tấn công ở Guernica đã gửi một thông điệp đáng sợ tới thế giới: Phe phát xít đã được chuẩn bị và sẵn sàng để sử dụng vũ khí, đạn dược, thậm chí là máy bay ném bom để khủng bố thường dân. Các thành phố châu Âu đang chuẩn bị phải đón nhận Thế chiến II.
Ngay khi biết tin về cuộc tấn công, phóng viên chiến tranh George Lowther của tờ Times of London đã chạy đến Guernica. Nhưng tất cả những gì anh thấy là một cảnh tượng khủng khiếp, khắp nơi tan hoang, lửa cháy rừng rực từ đầu đến cuối.
Ngay cả những người bình tĩnh nhất cũng không khỏi choáng váng khi nhìn thấy những cảnh tượng đó chứ đừng nói là người có tính nghệ sĩ như Picasso. Tuy nhiên phản ứng của ông sau đó mới làm người ta ngạc nhiên.
Hình ảnh thảm khốc sau cuộc tấn công ở Guernica. Ảnh: Natgeo
Một ngày sau vụ tấn công, Pablo Picasso đang ngồi trong quán Café de Flore, Paris và đọc về sự tàn bạo trên báo. Với những tin tức kinh khủng từ Guernica, Picasso biết cuối cùng ông cũng có chủ đề của mình.
Ngỡ ngàng - Đau thương - Ghét bỏ - Phẫn nộ - Căm thù... tất cả những cảm xúc đậm tính Người nhất thì đều được Picasso thể hiện vào trong tác phẩm của mình, đó là cái phôi đầu tiên để ra đời "Guernica".
Những phác họa đầu tiên của bức tranh. Ảnh: Natgeo
Vào 1/5/1937, Picasso thực hiện các phác thảo đầu tiên của mình. Con bò đực và con ngựa ở trong bản nháp ban đầu, cùng với người lính đã ngã và một người phụ nữ. Trên thực tế, trong tuyệt tác này có sử dụng lại 1 vài yếu tố mà trước đây Picasso đã từng dùng như con quái vật nửa người nửa bò.
Đáng nói, đây là tác phẩm được Picasso thực hiện với kích thước khá lớn 3,49m x 7,77m. Tuy nhiên đó không phải vấn đề bởi ông dành toàn bộ tâm sức của mình vào bức tranh, làm việc ở tốc độ cao, Picasso nhanh chóng lấp đầy bức tranh rộng lớn với những gì lột tả rõ nét nhất sự kinh hoàng của chiến tranh.
Chẳng mấy chốc mà Picasso hoàn thành tâm huyết của mình, ông mang nó ra mắt tại hội chợ Thế giới World Fair rồi sau này, bức tranh được đem đi triển lãm khắp thế giới. Nó kết thúc chuyến hành trình của mình tại Hoa Kỳ, nơi Guernica sẽ ở lại suốt 42 năm sau.
Người ta phải rất cẩn thận để di chuyển bức tranh từ nơi này đến nơi khác. Ảnh: Natgeo
Nằm trong Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại ở Thành phố New York, nó ảnh hưởng rất lớn đến thế hệ các nghệ sĩ Mỹ thời hậu chiến.
"Guernica" trở lại Tây Ban Nha vào năm 1981 và được trưng bày tại Bảo tàng Prado ở Madrid. Sức mạnh của bức tranh không giảm đi trong những năm qua nó vẫn toát lên cái thần của tác giả. "Guernica" mô tả sự khủng bố, đau đớn, bạo liệt, nghệ thuật chống chiến tranh mạnh mẽ nhất của thời đại.
Đến năm 1992 "Guernica" thực hiện chuyến đi cuối cùng của mình, đến Bảo tàng Reina Sofía gần đó ở Madrid, nơi mà hiện nay nó được viếng thăm trung bình 11.000 người mỗi ngày.
Nguồn: Nationalgeographic