Vào khoảng 1 giờ 20 phút rạng sáng ngày 6/4/2015, chuyến bay của hãng Air Asia đến Kuala Lumpur, Malaysia chuẩn bị cất cánh từ Thượng Hải. Heo Kang-il - một người đào tẩu Triều Tiên ở trên chuyến bay, đã gọi cho một số điện thoại quen thuộc.
"Tôi có thể nghe thấy tiếng reo hò và vỗ tay từ đầu kia của điện thoại", Heo Kang-il nói. "Họ nói rằng tôi là một anh hùng."
Anh này cho biết, ở đầu số bên kia là một sĩ quan tình báo Hàn Quốc. Heo Kang-il vốn quản lý một nhà hàng ở Trung Quốc, chuyến đi này, Heo Kang-il đi cùng 12 nữ nhân viên phục vụ người Triều Tiên. Đây là đợt đào tẩu tới Hàn Quốc có quy mô lớn hiếm thấy nhất từ trước đến nay.
Vào tháng 5 năm nay, Heo Kang-il trả lời phỏng vấn cho biết, anh biết điểm đến của hành trình là Hàn Quốc nhưng 12 nữ nhân viên kia không hề biết điều này.
Trong một loạt các cuộc phỏng vấn với tờ New York Times, Heo Kang-il đã tiết lộ thêm nhiều lý do dẫn đến cuộc đào tẩu. Dù các thông tin anh này cung cấp không thể chứng thực nhưng phía cơ quan tình báo Hàn Quốc cũng từ chối trả lời truyền thông với lý do các công tố viên đang điều tra cáo buộc.
"Tất cả đều là lừa dối", Heo Kang-il nói về các điệp viên Hàn Quốc, "Tôi hy vọng thời gian có thể quay trở lại".
Đồng nghiệp và người thân 12 nữ nhân viên xuất hiện trên truyền thông Triều Tiên năm 2016. Ảnh: AP
Bước ngoặt
Chính quyền Bình Nhưỡng gửi Heo Kang-il đến làm việc tại một nhà hàng ở Diên Cát, Cát Lâm - thành phố phía Đông Bắc Trung Quốc. Những nữ phục vụ nhà hàng này đều là người Triều Tiên, đồng thời cũng là nghệ sĩ.
"Các chủ nhà hàng Trung Quốc rất thích lao động Triều Tiên bởi chi phí rẻ và tính kỷ luật trong công việc", Heo Kang-il nói. Chủ nhân các nhà hàng là người Trung Quốc và Heo Kang-il làm công việc quản lý nhà hàng.
Heo Kang-il cho biết, trong thời gian ở Trung Quốc, các điệp viên Triều Tiên bắt đầu tác động đến anh, yêu cầu anh hối lộ, thậm chí với mức quá cao. Theo Heo những yêu cầu này chỉ là một trong những áp lực từ điệp viên Triều Tiên nên khiến anh bắt đầu làm việc cho Hàn Quốc.
Một ngày vào năm 2014, anh bắt đầu liên lạc với một khách hành người Trung Quốc gốc Triều Tiên thường xuyên đến nhà hàng. Người này phủ nhận anh ta quen biết các điệp viên Hàn Quốc.
Sau đó, người này trở thành đầu mối liên lạc cho Heo Kang-il và một nhân vật thứ ba. Sau loạt các cuộc đối thoại, nhân vật bí ẩn kia tự xưng là nhân viên thuộc cơ quan tình báo quốc gia Hàn Quốc.
Heo Kang-il nói, năm 2015, anh bắt đầu cung cấp thông tin về chương trình tên lửa và tàu ngầm của Triều Tiên cho quan chức kia. Những thông tin này anh nhận được từ những người bạn trong giới thượng lưu Triều Tiên. Anh còn ký một bản cam kết trung thành với Hàn Quốc.
Những cuộc trao đổi như vậy kéo dài trong nhiều tháng. Sau đó, một rắc rối nhỏ xảy ra. Khách hàng kia nói với Heo Kang-il rằng, ông ta biết hoạt động gián điệp của Heo và yêu cầu Heo đưa khoản tiền lên tới 100.000 USD để giữ bí mật.
Để tránh yêu cầu này, Heo Kang-il cùng đội ngũ nữ nhân viên chuyển tới làm việc ở nhà hàng khác ở thành phố Ninh Ba, Chiết Giang. Tuy nhiên, vị khách kia tiếp tục xuất hiện ở đây và đưa ra lời đề nghị cũ.
Bí mật của Heo bị lật tẩy chỉ còn là vấn đề thời gian. Đến đầu năm 2006, Heo đề nghị điệp viên Hàn Quốc đưa anh tới Seoul, sau quá trình thảo luận, họ quyết định thực hiện kế hoạch vào ngày 30/5 cùng năm.
Nhưng vào ngày 3/4, thành viên cơ quan tình báo Hàn Quốc bất ngờ thông báo, anh và 19 nữ nhân viên phục vụ ở nhà hàng vào thời điểm đó phải rời đi trong vòng 48 giờ. Heo cho biết, theo lời điệp viên này, nếu anh thực hiện theo kế hoạch, anh sẽ nhận được hàng triệu USD.
Heo Kang-il cho biết, trong bức ảnh, người bên phải chính là anh và người bên trái là thành viên cơ quan tình báo Hàn Quốc. Ảnh: Heo Kang-il
Rời Trung Quốc
Heo Kang-il cho biết, anh đã mua 20 vé máy bay trong chuyến bay đêm đến Kuala Lumpur và nói với các nữ nhân viên phục vụ rằng họ sẽ chuyển tới một nhà hàng khác nhưng không nói địa điểm cụ thể. Theo kế hoạch, anh đưa họ tới Malaysia và điểm dừng chân cuối cùng là thủ đô Seoul, Hàn Quốc.
Bất ngờ thay, vài giờ trước khi rời đi, năm nữ nhân viên đột ngột biến mất. Heo lo lắng họ sẽ đi tìm các điệp viên Triều Tiên nên đã dùng năm xe taxi để đưa 14 nữ nhân viên còn lại đến Sân bay Thượng Hải.
Tuy nhiên, người chủ nhà hàng dường như đã nhận ra vấn đề, tỏ ra vô cùng tức giận nên đã lái chiếc xe đuổi theo và xảy ra va chạm với một trong năm chiếc taxi của Heo. Hai nữ nhân viên trên chiếc xe đó được giữ lại.
Sau khi máy bay hạ cánh xuống Kuala Lumpur, họ đã tới Đại sứ quán Hàn Quốc.
Heo cho biết, khi những nữ nhân viên nhìn thấy lá cờ Hàn Quốc, họ đã rất sốc nhưng Heo hứa với họ rằng, họ sẽ nhận được đãi ngộ từ Nhà Xanh.
"Chúng tôi chỉ được thông báo rằng chúng tôi sẽ chuyển đến một nhà hàng mới", một trong những nữ nhân viên nói với đài truyền hình Hàn Quốc JTBC hồi tháng Năm.
"Tôi muốn về nhà bởi đây không phải là cuộc sống tôi mong muốn, tôi nhớ bố mẹ", một nữ nhân viên khác trả lời.
Họ bước vào đại sứ quán. Đêm đó, 10 chiếc SUV đen được hộ tống vũ trang trực tiếp đưa nhóm tới chiếc máy bay chở khách của hãng hàng không Korean Air đang đợi ở sân bay Kuala Lumpur. Sáng hôm sau, máy bay hạ cánh xuống Hàn Quốc.
Khi tới Hàn Quốc, đầu tiên họ sẽ chịu sự thẩm vấn của Cơ quan Tình báo Quốc gia Hàn Quốc, thông thường quá trình này có thể mất hàng tuần hoặc thậm chí hàng tháng. Tuy nhiên, vào buổi sáng khi đặt chân tới Hàn Quốc, các nữ nhân viên bất ngờ thấy thông tin của họ xuất hiện trên truyền thông Hàn.
Heo Kang-il cho biết, tất cả họ đã khóc.
Heo cũng cho biết, đến nay anh vẫn chưa nhận được khoản tiền triệu đô đã đã cam kết nhưng cho biết, cơ quan tình báo Hàn Quốc đã đưa anh 35.500 USD. Sau đó, Heo làm công việc thu ngân tại một cửa hàng tiện lợi và lái một chiếc xe chở hàng.
* Lược dịch từ bài viết của nhà báo Choe Sang-hun, New York Times.
Tháng 4/2016, 12 nữ nhân viên Triều Tiên và người quản lý đã rời Trung Quốc tới Hàn Quốc. Thời điểm đó, Nhà Xanh cho biết những người phụ nữ này tự nguyện tới Hàn Quốc nhưng Bình Nhưỡng khẳng định họ bị bắt cóc.
AP đưa tin, đến ngày 10/5/2018, trả lời trên kênh truyền hình Hàn Quốc JTBC, Heo Kang-il thừa nhận rằng họ bị bắt cóc và vụ việc do ông cùng cơ quan tình báo Hàn Quốc đạo diễn.
Hiện Ủy ban Nhân quyền của Hàn Quốc đã bắt đầu điều tra đối với cáo buộc kể trên.