Nhiều biến chứng đe dọa tính mạng
Theo Hội Nội tiết và đái tháo đường Việt Nam cả nước có khoảng 5,4 % dân số khoảng 5 triệu người mắc đái tháo đường chưa kể 50 % bệnh nhân chưa phát hiện bệnh.
Bệnh đái tháo đường gây ra nhiều biến chứng tim mạch, suy thận, tổn thương mắt, lở loét hoại tử chân. Bệnh viện Nội tiết gặp nhiều bệnh nhân phải cắt chân do tự điều trị, bỏ thuốc bác sĩ tư vấn hay dùng thuốc nam bừa bãi.
Chị Nguyễn Thị Út – 45 tuổi, Điện Biên, Hà Nội mắc đái tháo đường 7 năm. Chị Út cho biết năm nào đến Tết cũng là cả thời gian chị chiến đấu với bệnh.
Chị Út từng bị biến chứng phải cắt bỏ bàn chân do tự điều trị đái tháo đường và có lần phải nhập viện do đường huyết tăng đột biến lên tới 22 mmol/l. Từ đó chị rất sợ những biến chứng của đái tháo đường mang tới.
Tuy nhiên, trong dịp Tết, chị cũng phải hết sức cẩn thận bởi bất cứ khi nào nó cũng có thể khiến cả nhà chị phải vào viện theo chị.
TS Nguyễn Trọng Hưng – Phó trưởng khoa dinh dưỡng tiết chế lâm sàng, Bệnh viện Nội tiết trung ương.
Ngày Tết người bệnh đái tháo đường đứng trước nhiều nguy cơ cho sức khỏe đặc biệt đó là nguy cơ mất kiểm soát đường huyết, bao gồm cả nguy cơ tăng đường huyết, cũng như hạ đường huyết.
Có hai thể hay gặp là hôn mê do nhiễm toan ceton và hôn mê tăng áp lực thẩm thấu. Đây là những biến chứng cấp tính nguy hiểm nhất của bệnh đái tháo đường.
Chính vì thế, bác sĩ Hưng khuyến cáo người thân và bệnh nhân cần chú ý dấu hiệu của tình trạng này là đường máu của bệnh nhân tăng dần dẫn đến đái nhiều(nước tiểu màu vàng hoặc vàng sậm), khát nước, sụt cân, mệt mỏi, buồn nôn, nôn. Một số triệu chứng thần kinh: lơ mơ, ngủ gà, hôn mê.
Ngay khi người bệnh đái tháo đường có các biểu hiện trên kèm theo thử đường máu nhanh thấy tăng cao(trên 13,9 mmol/L) thì người nhà cần nhanh chóng đưa bệnh nhân vào viện cấp cứu.
Ngày Tết chung với bệnh như nào?
TS Hưng cho biết với người bệnh đái tháo đường, các thực phẩm ngày tết thường chứa nhiều chất ngọt, chất béo ... vậy người bệnh có cần hạn chế ăn các món này tuyệt đối không (mứt kẹo, bánh chưng, canh măng móng giò...).
Đây chính là những thủ phạm có thể làm cho người bệnh đái tháo đường xuất hiện các nguy cơ cho sức khỏe. Tuy nhiên, cũng không nên cấm tuyệt đối các thực phẩm này với họ.
Người bệnh phải có thói quen đo đường huyết
Theo TS Hưng để vẫn có thể vui Tết cùng gia đình và vẫn giữ được sức khỏe cho bản thân thì người bệnh đái tháo đường nên ăn ổn định số lượng glucid (chất bột đường) trong các bữa ăn phù hợp với mình, biết thay thế thức ăn giàu tinh bột. Lựa chọn các thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp (<55%), cần phối hợp các thực phẩm có nhiều chất xơ.
Các thực phẩm có nhiều chất xơ như gạo lứt, bánh mỳ đen, rau, củ,… mỗi ngày ăn từ 300g - 500g rau.
Sử dụng với số lượng ít các thực phẩm nhiều ngọt, giàu chất béo; nên phối hợp ăn cùng các món rau luộc, rau trộn. Người bệnh nên duy trì số lượng bữa ăn, khẩu phần ăn cũng như cảm giác no bụng như trong giai đoạn trước Tết để tránh ăn quá nhiều. Cần hạn chế sử dụng rượu bia, nước ngọt đóng chai; uống đủ nước lọc, tiếp tục duy trì hoạt động thể lực hàng ngày.
Tiến sĩ Hưng cho biết trong các năm trước, bệnh viện vẫn thỉnh thoảng đón nhận những bệnh nhân bị tăng đường huyết phải vào viện nằm điều trị do chế độ ăn uống và sinh hoạt bất hợp lý trong dịp Tết.
Người bệnh nên tránh những bữa ăn lớn, có thể chia thành nhiều bữa nhỏ nếu đường huyết kiểm soát không tốt, nên ăn ba bữa chính và có thêm ít nhất một bữa phụ. Chú ý nên giữ đúng giờ ăn theo lịch. Không bỏ bữa ăn ngay cả khi ốm hoặc cảm thấy mệt mỏi và không muốn ăn, nên thay thế bằng thức ăn phù hợp.