Mới đây, thông tin về người phụ nữ tên Chen sống tại Vũ Hán, Trung Quốc đột nhiên mất thị lực mắt trái sau khi ăn lạp xưởng hun khói suốt một tuần đã khiến không ít người lo sợ.
Theo đó, sau khi đến bệnh viện điều trị, bác sĩ phát hiện cô mắc bệnh tiểu đường, mắt trái đã bước vào giai đoạn tăng sinh của bệnh võng mạc tiểu đường. Các bác sĩ suy đoán nguyên nhân gây mù một mắt là lượng đường trong máu duy trì ở mức bất hợp lý một cách lâu dài, việc ăn lạp xưởng góp phần khiến bệnh nặng hơn.
Gao Mingsong, Trưởng khoa Nội tiết, Giám đốc Bệnh viện Vũ Hán số Một, cho biết tiểu đường có thể gây nhiều biến chứng về mắt, trong đó bệnh võng mạc tiểu đường phổ biến nhất, nguy cơ gây mù lòa cao. Ông khuyến nghị người mắc bệnh tiểu đường chú ý đến chế độ ăn uống, đặc biệt trong thời điểm lễ Tết đến gần.
"Dù lạp xưởng và thịt xông khói có mùi vị thơm ngon, chúng tiềm ẩn nhiều rủi ro về sức khỏe, đòi hỏi mọi người cảnh giác", ông Gao nói.
Ngay khi các bài viết về cô Chen được lan tỏa, rất nhiều cộng đồng mạng đã bày tỏ cảm thấy sợ hãi vì lạp xưởng là món ăn quen thuộc và hấp dẫn, nhất là đối với giới trẻ.
"Tôi đã mua tích trữ trong nhà rất nhiều lạp xưởng và xúc xích để phục vụ cho những ngày Tết sắp tới, các con tôi đều thích ăn. Có lẽ, bây giờ tôi sẽ phải kiểm soát khẩu phần ăn của mọi người", một người dùng mạng nói.
"Không thể tin được rằng ăn lạp xưởng cũng gây mù mắt, tại sao cô ấy lại không quan tâm đến sức khỏe của mình như vậy chứ", người khác bình luận.
Thống kê cho thấy tỷ lệ biến chứng sau mắc bệnh đái tháo đường ở người có nguy cơ cao là 24,7% đến 37,5%. Hiện Trung Quốc có từ 40 đến 60 triệu bệnh nhân như vậy. Cuộc khảo sát năm 2021 cho thấy khoảng 77% người dân bị mờ mắt, giảm thị lực và các vấn đề về mắt khác sau khi mắc bệnh tiểu đường.
Võng mạc tiểu đường ở giai đoạn đầu không có triệu chứng rõ ràng, dễ bị bệnh nhân bỏ qua. Một khi có biểu hiện, bệnh đã qua thời điểm vàng để điều trị.
Theo bác sĩ Gao Mingsong, về mặt lâm sàng, bệnh võng mạc tiểu đường chia làm hai giai đoạn, chưa tăng sinh và tăng sinh. Ở giai đoạn chưa tăng sinh, mắt sẽ xuất hiện các dịch cứng màu trắng vàng, dịch mềm như bông hoặc các điểm chảy máu, có thể phát hiện các mạch máu bất thường ở đáy mắt khi khám lâm sàng. Giai đoạn tăng sinh chủ yếu đặc trưng bởi sự hình thành các mạch máu mới, giòn, vỡ ra gây xuất huyết thủy tinh thể hoặc đóng vảy. Sau đó, vảy máu co lại làm căng võng mạc, trường hợp nặng gây bong võng mạc.
Trong giai đoạn không tăng sinh nghiêm trọng hoặc giai đoạn đầu của tăng sinh, phẫu thuật quang đông toàn bộ võng mạc có thể được xem xét; nếu tình trạng tiếp tục xấu đi, cần phải phẫu thuật cắt dịch kính để loại bỏ xuất huyết thủy tinh thể và gắn lại võng mạc. Tỷ lệ thành công của phẫu thuật sớm là hơn 90% và hầu hết bệnh nhân có thể phục hồi thị lực và kiểm soát được sự tiến triển của bệnh. Vì vậy, việc khám đáy mắt thường xuyên sau khi được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường là rất quan trọng, đặc biệt đối với những bệnh nhân mắc bệnh kéo dài từ 5 năm trở lên thì việc khám đáy mắt phải được thực hiện hàng năm. Phát hiện sớm và điều trị sớm có thể ngăn ngừa tổn thương không thể phục hồi đối với lưới đái tháo đường.
Bác sĩ Gao Mingsong chỉ ra rằng, lạp xưởng hay xúc xích là thực phẩm giàu chất béo, nhiều calo, nhiều muối, ngoài ra, nhiều loại lạp xưởng còn có hàm lượng đường cao. Việc nạp vào một lượng lớn chất béo, muối và đường cao khiến lượng đường trong máu của bệnh nhân "duy trì ở mức cao". Điều này làm tổn thương võng mạc, các tế bào nội mô mạch máu, gây ra các triệu chứng như giảm thị lực và méo mó thị lực.
Ngoài ra, ăn thịt xông khói, xúc xích, lạp xưởng trong thời gian dài có thể gây ung thư. Có đủ bằng chứng nghiên cứu chứng minh rằng benzopyrene, nitrit và các chất khác trong cá và thịt xông khói đã qua xử lý có tác dụng gây ung thư trên cơ thể con người. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư của Tổ chức Y tế Thế giới từ lâu cũng đã phân loại cá muối, thịt xông khói, xúc xích, v.v. thuộc chất gây ung thư loại I.
"Mặc dù ăn một hoặc hai lần sẽ không gây ung thư nhưng những người ăn thường xuyên và ăn nhiều có tỷ lệ mắc ung thư cao hơn", bác sĩ Gao Mingsong nói.
Cuối cùng, bác sĩ Gao Mingsong nhắc nhở rằng khi nói đến các món ăn nhanh như thịt xông khói và xúc xích, mọi người nên nhớ bốn chữ "cứ nếm thử và dừng lại". Muốn ăn thì phải nhớ hai điểm: trước khi nấu phải ngâm nước ấm nửa tiếng để rửa trôi bụi bẩn và vi sinh vật gây hại, sau đó nấu nửa tiếng để muối, chất béo, nitrit và các chất có hại khác để hòa tan trong nước, thứ hai là dùng rau tươi để bổ sung chất xơ, vitamin C và các chất chống oxy hóa khác.
Tại Việt Nam, lạp xưởng nướng đá đang là một trend ẩm thực mới trong giới trẻ. Món ăn này bắt nguồn từ Hà Khẩu (Trung Quốc) sau đó nhanh chóng được phổ biến từ Bắc tới Nam.
Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), một bộ phận của WHO đánh giá chỉ ăn 50 gam thịt chế biến mỗi ngày cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư lên 18%.
ThS.BS Dương Quốc Phong (giảng viên Khoa Y, Đại học Quốc Gia TP.HCM) cho biết, các loại thịt chế biến sẵn có thể gây hại cho sức khỏe vì chúng thường chứa PAH. Đây là một chất có trong khói củi, thường xuất hiện ở các thực phẩm hun khói. Tuy nhiên, đến nay điều này vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi. Bên cạnh đó, thịt chế biến sẵn còn có thể chứa các chất đó là N-nitroso compounds, các amin thơm dị vòng.
Nếu thịt sử dụng hợp chất này theo đúng giới hạn dư lượng mà các quốc gia và quốc tế quy định thì sẽ không gây nguy hiểm. Tuy nhiên nếu vượt quá mức quy định, nó có thể gây ung thư cho người ăn.
Không chỉ tiềm ẩn nguy cơ ung thư, các loại thịt chế biến sẵn còn nhiều muối, nhiều mỡ... vì thế nó có thể gây tăng cân, cao huyết áp, gây hại mạch máu cho người ăn...
Với phụ nữ, những loại thịt kém lành mạnh này còn là nguyên nhân làm gia tăng lão hóa cho da và gây đứt gãy các sợi collagen trong cơ thể.
Bác sỹ Phong khuyên thịt chế biến sẵn không nhất thiết phải được loại bỏ hoàn toàn mà có thể ăn mỗi tuần/lần, nhất định không được ăn quá nhiều.
Theo Aboluowang