Lời thú nhận của nhà phát minh Novichok
Hôm qua (20/3), Giáo sư Leonid Rink - một nhà khoa học hoạt động từ thời Chiến tranh Lạnh - cho biết ông đã từng tham gia chế tạo loại chất độc thần kinh được sử dụng trong vụ ám sát cựu điệp viên hai mang cùng con gái tại Anh.
Thông tin mới này đi ngược với lời khẳng định của Moksva rằng cả Nga lẫn Liên Xô chưa bao giờ có chương trình như vậy.
Tuy nhiên, trả lời hãng tin RIA, giáo sư Rink nhận định vụ tấn công không thể nào do Nga thực hiện bởi điệp viên Sergei Skripal và con gái Yulia Skripal không chết ngay lập tức.
Ông Rink tỏ ra đồng thuận với giả thuyết cho rằng Anh mới thực sự là phía đứng đằng sau vụ tấn công.
"Thật khó tin nổi Nga có liên quan trong vụ việc, nhất là khi các nạn nhân vẫn còn sống. Điệp viên Nga không thể nào có kĩ năng kém cỏi tệ hại như vậy, đó là điều đáng xẩu hổ và không chấp nhận được."
Hai nạn nhân nói trên vẫn đang trong tình trạng nguy kịch hai tuần sau khi được tìm thấy bất tỉnh tại thành phố Salisbury, Anh. Một sĩ quan có mặt để giúp đỡ họ cũng bị trúng độc nặng.
Giáo sư Rink cho biết ông làm việc dưới thời Liên Xô tại một cơ sở sản xuất vũ khí hóa học. Chất độc quân sự Novichok đã được phát triển tại đây.
Chuyên gia lí giải cách Novichok tàn phá cơ thể con người.
Khi được hỏi liệu ông có trực tiếp phát minh ra loại độc dược này không, ông trả lời: "Có. Thực ra đó là một phần trong luận án tiến sĩ của tôi."
Moskva đã phủ nhận mọi cáo buộc liên quan tới vụ ám sát Skripal hoặc có nghiên cứu phát triển chất độc Novichok.
Các điều tra viên thế giới đã bắt đầu kiểm tra loại độc dược được sử dụng trong vụ ám sát.
Công nghệ chế tạo bí mật
RIA dẫn lời ông Rink cho biết, ông đã làm việc tại cơ sở nghiên cứu vũ khí ở Shikhany, vùng Saratov thuộc Nga, trong 27 năm cho tới đầu những năm 1990.
Theo ông, Novichok không phải là một chất đơn lẻ, mà là một hệ thống vũ khí hóa học và đã được đặt mật danh "Novichok-5" bởi Liên Xô.
"Một nhóm lớn các nhà nghiên cứu ở Shikhany và tại Moskva đã phát triển Novichok - về mặt công nghệ, độc chất học và hóa sinh. Cuối cùng, chúng tôi đã đạt được những kết quả rất khả quan," ông nói.
Ông Rink thú nhận đã từng bán một ít chất độc quân sự vì tiền. Chất độc này sau đó đã được sử dụng để ám sát một viên chức ngân hàng cùng thư kí vào năm 1995. Theo lời khai của ông Rink sau khi bị bắt, ông sở hữu một lượng độc dược trong gara tại nhà.
Phiên xét xử kín đã tuyên án giam giữ giáo sư Rink 1 năm vì "lạm dụng quyền hạn", một luật sư tham gia vụ án cho biết.
Trả lời RIA, giáo sư Rink nhận xét việc điệp viên Nga sử dụng Novichok để giết hai thành viên nhà Skripal là điều hết sức kì lạ, ít nhất nếu xét tới nguồn gốc và tên gọi "đậm chất Nga" của loại độc nói trên.
"Có rất nhiều hợp chất phù hợp hơn. Dùng Novichok tấn công một người không mấy quan trọng là đỉnh cao của sự ngu ngốc."
Ông phủ nhận giả thuyết của truyền thông Anh cho rằng cô Yulia Skripal đã đem chất độc từ Moskva sang Salisbury bởi Novichok không thể được bảo quản trong suốt quãng đường xa như vậy.
Theo giáo sư Rink, công nghệ chế tạo Novichok ngày nay đã được nhiều quốc gia biết tới, trong đó có Anh, Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, công thức chính xác từ thời Liên Xô là độc nhất và nếu có được mẫu chất độc dùng trong vụ tấn công tại Salisbury, ông có thể chỉ ra liệu có phải nó được sản xuất tại Nga hay không.
Trong khi đó, một nhà khoa học Nga khác có tên Vil Mirzayanov đã tìm cách công khai công thức chế tạo Novichok. Ông Mirzayanov, hiện đang sống ở Mỹ, khăng khăng rằng chỉ chính phủ Nga mới có thể thực hiện cuộc tấn công.
Giáo sư Rink cho biết có "khoảng 5 nhà khoa học" nắm giữ bí mật về công nghệ Novichok rời khỏi Nga hồi những năm 1990.
"Việc cho phép họ rời khỏi Nga khi ấy là bất ngờ lớn với chúng tôi," ông Rink kể lại.