Bà Đỗ Thị Nhàn, Trưởng phòng Điều trị và Chăm sóc HIV, Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) khi người bệnh uống thuốc ARV hàng ngày theo chỉ định, đạt được và duy trì tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện sẽ thực sự không có nguy cơ làm lây truyền sang đối tác.
Trong đó, tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện được hiểu là khi HIV dưới 200 bản sao/ml bằng cách xét nghiệm.
Ở Việt Nam, 91,5% số người điều trị đều có tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện, tức không có khả năng lây nhiễm sang bạn tình khi quan hệ tình dục không dùng bao cao su hoặc bất cứ biện pháp an toàn nào.
Về con đường từ mẹ sang con, bà Đỗ Thị Nhàn lưu ý nếu người mẹ dương tính được bắt đầu điều trị từ sớm, có lượng virus HIV dưới ngưỡng sẽ không truyền bệnh sang con.
Để kiểm soát tải lượng virus, khi điều trị bằng ARV, người bệnh cần xét nghiệm 6 tháng/lần ở năm đầu tiên. Từ năm thứ hai, người bệnh cần xét nghiệm một năm/lần.
Theo bà Hoàng Ngọc, Trường phòng Chế độ BHXH - BHXH Việt Nam chi phí y tế với một người bình thường không may bị ốm đã là gánh nặng, với những người không may mắc bệnh HIV/AIDS, chi phí điều trị bệnh càng trở thành nỗi lo thường trực của bệnh nhân và gia đình. Chủ động tham gia BHYT để được chi trả chi phí điều trị bệnh.
Bà Ngọc cho biết Luật BHYT không quy định nhóm đối tượng tham gia BHYT theo nhóm bệnh, kể cả người nhiễm HIV.
Vì vậy, người nhiễm HIV tham gia BHYT theo nhóm đối tượng nào thì mức hỗ trợ đóng BHYT sẽ theo nhóm đó. Ví dụ: Người nhiễm HIV là người nghèo sẽ được NSNN mua thẻ BHYT; Người nhiễm HIV thuộc hộ cận nghèo sẽ được hỗ trợ 70% mức đóng BHYT…
Mức hưởng và quyền lợi hưởng của người tham gia BHYT nhiễm HIV phụ thuộc vào đối tượng và quyền lợi hưởng BHYT của đối tượng.
Nhiều thuốc kháng ARV thuộc danh mục BHYT chi trả nhưng đang do ngân sách nhà nước chi trả.
Tuy nhiên, theo Quyết định 1125/QÐ-TTg ngày 31/7/2017 của Thủ tướng chính phủ phê duyệt chương trình mục tiêu y tế - dân số giai đoạn 2016-2020 thì thuốc ARV được chi trả từ quỹ BHYT từ ngày 01/01/2019.
Số người dùng thuốc ARV ước tính năm 2018 là khoảng 130.000 người, với tiền thuốc bình quân/người/năm là 6 triệu đồng, ước tính chi phí tiền thuốc ARV là 800-900 tỷ đồng.
Theo số liệu báo cáo của BHXH Việt Nam, từ năm 2016, quỹ KCB BHYT đã mất khả năng cân đối trong năm và phải lấy từ quỹ dự phòng KCB BHYT để bù đắp bội chi cho các tỉnh, thành phố (Năm 2016: số bội chi hơn 10.000 tỷ đổng; Năm 2017 ước tính chi KCB BHYT gia tăng khoảng 30% so với năm 2016).
Hiện nay, người nhiễm HIV tham gia BHYT có thể đến đại lý thu BHYT hoặc cơ quan BHXH cấp huyện để đăng ký tham gia BHYT.
Trường hợp Trung tâm phòng chống HIV/AIDS là đại lý thu BHYT thì người nhiễm HIV/AIDS có thể đăng ký tham gia BHYT tại đây.
Cũng theo bà Ngọc trong tờ khai tham gia BHYT không có nội dung về việc người tham gia BHYT có hay không nhiễm HIV, nên khi người tham gia BHYT nhiễm HIV làm thủ tục đăng ký tham gia BHYT vẫn cần khai đầy đủ địa chỉ nơi mình sinh sống mà vẫn đảm bảo việc bảo mật thông tin.