Hành vi vô cùng tàn nhẫn
Mới đây, sự việc bé trai sơ sinh bị mẹ bỏ rơi dưới hố ga, sống sót kỳ diệu dưới thời tiết nắng nóng trong 3 ngày tại địa bàn xã Thanh Mỹ, thị xã Sơn Tây, TP Hà Nội đã thu hút sự quan tâm, chú ý của rất nhiều người.
Qua điều tra, công an xác định mẹ của cháu bé là P.T.T (SN 1989; trú tại Hà Nam). Làm việc với công an T khai nhận, vì hoàn cảnh kinh tế khó khăn, không thể nuôi được con và không muốn ai biết sự việc nên ngay khi sinh, cô ta đã bế con trèo vào phía sau đền Mẫu (xã Thanh Mỹ, thị xã Sơn Tây) để vứt bỏ. Sau đó, T. xoá dấu vết, rồi đi về trung tâm thành phố Hà Nội.
Việc làm trên của T đã khiến nhiều người vô cùng bức xúc. Bên cạnh đó, nhiều người cũng đặt câu hỏi, liệu hành động bỏ con của cô gái này có vi phạm pháp luật hay không và nếu có sẽ bị xử lý như thế nào?
Để giải đáp thắc mắc trên, PV đã có cuộc trao đổi với luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng văn phòng Luật sư Chính pháp (đoàn Luật sư TP Hà Nội).
Luật sư Cường bày tỏ quan điểm, sự việc bé trai sơ sinh bị bỏ rơi tại hố ga 3 ngày dưới trời nắng 40 độ là một hành vi vô cùng tàn nhẫn, vô cảm, khiến dư luận xã hội hết sức bất bình. Hành vi này không chỉ không chấp nhận được về mặt đạo đức mà còn có dấu hiệu tội phạm.
Theo luật sư Cường, cơ quan công an phải sớm vào cuộc điều tra, xác minh, làm rõ để có căn cứ xử lý đúng quy định pháp luật.
Hiện nay Bộ luật Hình sự có quy định về Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ (Điều 124).
Cụ thể người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà vứt bỏ con do mình đẻ ra trong 7 ngày tuổi dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.
Hành vi vứt bỏ con mới đẻ thể hiện sau khi đẻ ra người mẹ đã bỏ con mình ở một nơi nào đó như ngoài chợ, cổng bệnh viện, trường học, nhà chùa, đường đi,…
Cháu bé may mắn sống sót kỳ diệu.
Đây là trường hợp người mẹ có thái độ tuy không mong muốn đứa trẻ chết nhưng để mặc cho hậu quả xảy ra. Hậu quả xảy ra đứa trẻ chết là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm.
Để truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này cần xác định mối quan hệ nhân quả giữa hành vi của người mẹ và hậu quả đứa trẻ chết. Nếu người mẹ vứt bỏ đứa trẻ nhưng được người khác phát hiện kịp thời nên đứa trẻ không chết thì người mẹ không phạm tội này.
Tuy nhiên, theo thông tin từ cơ quan y tế thì bé trai sơ sinh bị bỏ rơi dưới hố ga bị tổn hại sức khỏe nặng nề do bị bỏ đói 3 ngày dưới trời nắng nóng 40 độ và bị nhiều sinh vật vi khuẩn xâm nhập gây tổn thương tại, mũi, mắt,…
Có thể bị xử lý hình sự về hành vi cố ý gây thương tích
Do đó nếu em bé có những tổn hại về sức khỏe thì người mẹ cũng có thể bị xử lý hình sự về hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, quy định tại Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017.
Nếu người mẹ nhận thức được và biết những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra với con mình, dù không mong muốn hậu quả xảy ra, nhưng có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra thì có thể bị xử lý về tội danh quy định tại Điều 134 BLHS với lỗi cố ý gián tiếp.
Dù không bị xử lý về Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ nhưng nếu tỷ lệ tổn thương cơ thể của cháu bé và hành vi của người mẹ đủ yếu tố cấu thành Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác thì người mẹ vẫn có thể bị xử lý về tội danh này.
Luật sư Cường cho biết thêm, khi cơ quan điều tra xác minh, làm rõ vụ việc này thì sẽ có đánh giá toàn diện về ý thức chủ quan, hành vi khách quan, điều kiện hoàn cảnh của người mẹ và hậu quả để lại cho cháu nhỏ để xem xét có khởi tố vụ án hình sự hay không.
Ngoài ra, trường hợp đứa trẻ bị vứt bỏ không chết, người mẹ vứt bỏ con có thể bị xử lý hành chính theo quy định tại Khoản 1 Điều 22 Nghị định số 144/2013/NĐ-CP ngày 29/10/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về bảo trợ, cứu trợ xã hội và bảo vệ, chăm sóc trẻ em.
Luật sư Cường cho rằng, vụ việc mẹ bỏ rơi con không phải là mới, không phải trường hợp đầu tiên.
Đây là tình trạng đáng báo động về đạo đức xã hội bởi có khá nhiều vụ việc được phát hiện trong thời gian qua.
Trên thực tế, đối tượng thường bỏ rơi con nhỏ, trẻ sơ sinh là những phụ nữ gặp hoàn cảnh éo le. Họ thường bị chồng bỏ, lỡ mang thai cùng người mình yêu, gia đình không chấp nhận, thân phận làm công nhân không đủ chi phí sinh nở và nuôi con… Đó là những đứa con ra đời “không mong muốn”.
Phần lớn những phụ nữ này chưa đủ trình độ, kiến thức pháp luật để nhìn nhận lỗi lầm của bản thân.
Mặt khác, nhiều vụ việc trẻ bị bỏ rơi, không tìm được cha mẹ để xử lý trách nhiệm nên một bộ phận người dân mặc định hành vi này không hoặc ít bị xử lý thích đáng.
Đáng nói, ngoài những trường hợp bỏ rơi trẻ ở bệnh viện, chùa miếu, trước cửa nhà dân, một số trường hợp nhẫn tâm bỏ rơi con vừa sinh ở các địa điểm nguy hiểm như: Chỗ tối vắng, treo cành cây, nhà vệ sinh, thùng rác..., dẫn đến nhiều trẻ sơ sinh đã tử vong vì bị bỏ rơi ở những địa điểm vừa nêu, không phải ai cũng có sức sống mãnh liệt, sự may mắn do “thần chết bỏ quên” như em bé sơ sinh trong vụ việc nêu trên.
Nguyên nhân của tình trạng này cũng chủ yếu do lối sống buông thả, dễ dãi, lệch lạc của nhiều người trẻ hiện nay cũng như thiếu kinh nghiệm và kỹ năng sống, nhận thức pháp luật hạn chế.
Vì vậy để hạn chế những vụ việc đau lòng như trên diễn ra thì chúng ta cần tập trung tuyên truyền giáo dục pháp luật về sức khỏe giới tính, sinh sản, nâng cao trình độ nhận thức, đạo đức, kiến thức pháp luật cho người dân , đặc biệt là bộ phận thanh niên trẻ. Ngoài ra cần tăng cường phát hiện, điều tra xử lý nghiêm minh những hành vi vi phạm để răn đe, phòng ngừa chung.