Liu Boren, một chuyên gia về dinh dưỡng và y học chức năng ở Đài Loan (Trung Quốc), mới đây đã chia sẻ trường hợp này, cho biết một người đàn ông ở độ tuổi 30 không hút thuốc hay uống rượu các ngày trong tuần nhưng vẫn bị ung thư thận. Tại sao anh ta bị bệnh? Một cuộc kiểm tra được tiến hành và bất ngờ phát hiện ra rằng nồng độ hợp chất polyfluoroalkyl (PFAS) trong cơ thể anh ta vượt quá giới hạn cho phép.
Người đàn ông được cho là thường xuyên mua đồ ăn mang về được đựng trong các hộp đựng thức ăn dùng 1 lần, đồng thời dùng cả cốc, đũa, thìa... dùng 1 lần và cốc giấy chống thấm nước.
PFAS gây hại gì cho cơ thể con người? Liu Boren trích dẫn một nghiên cứu được công bố trước đây trên Tạp chí của Viện Ung thư Đài Loan (Trung Quốc). Nhóm nghiên cứu đã phân tích 324 trường hợp ung thư biểu mô tế bào thận (RCC) từ huyết thanh "Thử nghiệm sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt, phổi, đại trực tràng và buồng trứng" (PLCO) lấy mẫu từ các ca bệnh và đối chứng phù hợp để ước tính mối liên quan giữa nồng độ PFAS và nguy cơ RCC, tập trung vào nồng độ axit perfluorooctanoic (PFOA) và 7 PFAS khác.
Theo kết quả nghiên cứu, PFOA có mối tương quan thuận với nguy cơ mắc RCC; cứ tăng gấp đôi nồng độ PFOA trong huyết thanh sẽ làm tăng nguy cơ mắc RCC lên 71%. Đáng chú ý là những người ở nhóm có nồng độ PFOA cao nhất có nguy cơ mắc RCC cao hơn 2,63 lần so với những người ở nhóm thấp nhất, ngay cả sau khi điều chỉnh nồng độ PFAS khác và loại trừ những người bị suy giảm chức năng thận và các trường hợp được chẩn đoán hơn 8 năm trước, kết quả vẫn nhất quán.
Liu Boren chỉ ra rằng nghiên cứu này củng cố thêm bằng chứng cho thấy PFOA là chất gây ung thư thận và có ý nghĩa quan trọng đối với sức khỏe cộng đồng đối với những người thường tiếp xúc với hóa chất khó phân hủy này.
Ông giải thích rằng PFAS là một nhóm hóa chất có độ bền cao. Ở Hoa Kỳ, những hợp chất này có thể được phát hiện trong huyết thanh của hơn 98% dân số; và các nghiên cứu trước đây về các nhóm tiếp xúc nhiều đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc lâu dài hoặc ở mức độ cao. PFOA có thể làm tăng nguy cơ ung thư thận. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu PFOA hoặc PFAS khác có gây nguy cơ mắc RCC ở nồng độ được thấy trong dân số nói chung hay không.
Về công dụng của PFAS, Liu Boren cũng nêu trong chương trình “Healthy Cloud” rằng phạm vi ứng dụng của nó khá rộng, ngoài những chiếc chảo dễ lau chùi quen thuộc, nó còn được tìm thấy trong áo mưa, quần áo chống mồ hôi, cốc giấy dùng một lần và thùng giấy... Ông đặc biệt nhắc nhở rằng mặc dù PFAS có tác dụng làm phẳng bề mặt đồ vật, giảm ma sát, chống thấm nước nhưng việc sử dụng quá nhiều có thể làm tăng nguy cơ ngộ độc, đặc biệt nếu chảo chống dính có vết xước, PFAS có thể bị rỉ ra ở nhiệt độ cao, do đó làm tăng nguy cơ nuốt phải của con người. Hiện nay, nhiều nước ở EU đã ban hành luật hạn chế sử dụng PFAS.
PFAS ảnh hưởng đến sức khỏe và có thể gây ung thư
PFAS được gọi là “hóa chất vĩnh cửu” vì hầu hết PFAS rất khó phân hủy trong môi trường tự nhiên, khiến PFAS tiếp tục tích tụ trong môi trường và sinh vật. Đồng thời, hầu hết PFAS có đặc tính hoạt động là không thấm nước và chống dầu. Do đó, chúng có thể di chuyển theo nước và xâm nhập vào các sinh vật sống, can thiệp vào hormone và các chức năng sinh lý khác gây hậu quả nghiêm trọng đến nguồn nước, đất đai, thực phẩm và đe dọa ô nhiễm nghiêm trọng đối với con người.
Hơn nữa, PFAS có độc tính không thấp, dễ tích tụ trong cơ thể và đủ để ảnh hưởng đến sức khỏe, gây rối loạn chức năng sinh lý, thậm chí gây ung thư. Trong cuộc điều tra nêu trên, 8 mẫu vật liệu đóng gói được thu thập tại Đài Loan (Trung Quốc) đã được kiểm tra và phát hiện PFAS trong 7 mẫu, cho thấy vật liệu đóng gói thực phẩm có chứa PFAS được sử dụng rộng rãi và gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe con người.
Nhà dịch tễ học, Tiến sĩ He Meixiang (Đài Loan, Trung Quốc) chỉ ra rằng PFAS đã xuất hiện từ những năm 1940 và được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp cũng như các sản phẩm tiêu dùng khác nhau.
Để phòng tránh nguy cơ vô tình ăn phải PFAS, ông nhắc nhở mọi người nếu dùng chảo chống dính để nấu nướng thì nên chú ý chọn loại nồi không chứa Teflon, không chứa PFAS. Nếu có vết trầy xước rõ ràng, không nên sử dụng nữa. Ông cũng đề nghị giảm sử dụng bộ đồ ăn dùng một lần, đặc biệt là ống hút bằng giấy tốt nhất là không sử dụng.
Ngoài ra, để giải độc cho cơ thể, ông cũng khuyên người dân nên uống nước đầy đủ mỗi ngày: người lớn uống khoảng 1.5-1.7 lít nước mỗi ngày (việc đổ mồ hôi sẽ giúp cơ thể thải độc); tập thể dục mỗi ngày; ăn nhiều rau củ quả để ngăn ngừa các loại ung thư như ung thư vú, ung thư nội mạc tử cung, ung thư gan, ung thư đại trực tràng và ung thư tuyến tiền liệt.
Nguồn và ảnh: TOPick