Luật an ninh mới dự kiến sắp được thông qua sẽ cấm tất cả hoạt động nổi loạn nhằm lật đổ chính phủ, khủng bố và sự can thiệp từ bên ngoài vào Hong Kong. Reuters dẫn dự thảo luật mới có đoạn: “Khi cần thiết, các cơ quan an ninh quốc gia liên quan thuộc chính phủ trung ương sẽ thành lập các cơ quan” ở Hong Kong để bảo vệ an ninh quốc gia. Giới phân tích cho rằng điều này có thể chính thức hóa và mở rộng sự hiện diện của lực lượng an ninh và tình báo đại lục ở Hong Kong. Hiện lực lượng này không tham gia nhiệm vụ thực thi pháp luật ở đặc khu.
Một cuộc tuần hành vào chiều 22/5 chỉ được ít người hưởng ứng khi cảnh sát chống bạo động hiện diện đầy trên phố. Nhưng lời kêu gọi mới đã thu hút được nhiều người quan tâm và những “nhà hoạt động” như Joshua Wong có kế hoạch gặp báo chí để thông báo về kế hoạch “hành động trên phố”.
Nỗ lực nhằm thông qua luật tương tự vào năm 2003 đã vấp phải đợt biểu tình thu hút khoảng nửa triệu người, nên cuối cùng phải gác lại. Luật mới có thể châm ngòi lại giai đoạn biểu tình như năm 2019, trở thành cuộc khủng hoảng lớn nhất mà thành phố cựu thuộc địa của Anh phải đối mặt kể từ khi trở về với Trung Quốc năm 1997.
Một làn sóng bán tháo xảy ra trên thị trường tài chính Hong Kong ngay khi có thông tin về luật mới, do giới đầu tư lo ngại vị thế trung tâm tài chính toàn cầu của Hong Kong sẽ không còn nữa. Chỉ số Hang Seng của Hong Kong hôm qua giảm 3,7%, xuống mức thấp nhất 7 tuần qua.
Nhiều nhà hoạt động và chính trị gia ở Hong Kong phản đối luật mới, cho rằng nó sẽ làm xói mòn quyền tự trị của thành phố dựa trên nguyên tắc “một đất nước, hai hệ thống”. Nhiều nhà làm luật Hong Kong gọi luật mới là “dấu chấm hết cho Hong Kong”.
Giới phân tích cho rằng luật mới có thể tạo nên bước chuyển lịch sử đối với Hong Kong và càng làm gia tăng căng thẳng địa chính trị giữa Bắc Kinh và Washington, bên cạnh các lĩnh vực khác như chiến tranh thương mại và những cáo buộc nhau liên quan đến COVID-19.
Bộ Ngoại giao Mỹ lên án Trung Quốc quay lưng với cam kết bảo đảm quyền tự trị của Hong Kong. “Chúng tôi thúc giục Bắc Kinh tôn trọng các cam kết và nghĩa vụ quy định trong Tuyên bố chung Anh - Trung”, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus nói trong một thông cáo. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Washington sẽ phản ứng “cực kỳ mạnh mẽ” nếu Bắc Kinh thông qua luật này. “Mọi thứ cho thấy một mùa hè bất mãn Mỹ - Trung đang bắt đầu”, Stephen Innes, chiến lược gia trưởng về thị trường toàn cầu tại hãng AxiCorp, nói với CNA.