Văn hóa Ai Cập cổ đại đặt sự nhấn mạnh sâu sắc vào tính thiêng liêng của sự sống, coi đó là món quà của các vị thần. Sự tôn kính này dành cho cả con người và động vật, phản ánh sự hiểu biết sâu sắc về mối liên kết giữa tất cả các sự tồn tại. Mặc dù người Ai Cập thỉnh thoảng ăn thịt, nhưng chế độ ăn của họ chủ yếu bao gồm các món ăn chay hoặc pescatarian (chỉ ăn cá và hải sản), nhấn mạnh sự tôn trọng của họ đối với tính thiêng liêng của tất cả sự sống.
Theo đó, trong quá khứ, quân đội Ba Tư đã khai thác sự tôn kính trong văn hóa này bằng cách sử dụng mèo làm con tin và sử dụng chúng như một vũ khí chiến lược trong trận chiến. Biết rằng mèo chiếm một vị trí đặc biệt trong xã hội Ai Cập, người Ba Tư đã dẫn dắt những con vật này (cùng với những sinh vật khác) trước tuyến chiến đấu của họ và thậm chí vẽ hình ảnh của mèo lên trên khiên của họ.
Người Ai Cập cổ đại nổi tiếng với tình yêu đặc biệt dành cho mèo. Được ngưỡng mộ vì khả năng săn mồi của mình, loài mèo được coi là biểu tượng cho nữ thần Bastet và trở thành loài động vật có vị trí nhất định trong xã hội Ai Cập cổ đại. Những bức tranh lăng mộ sang trọng, những bức tượng cao và đồ trang sức phức tạp đều thể hiện sự yêu thích của người Ai Cập đối với mèo. Ở vùng đất của các Pharaoh, mèo được cưng chiều, tôn trọng và bảo vệ. Theo đó, những vụ giết mèo trái phép sẽ bị trừng phạt nghiêm khắc và những kẻ phạm tội bị kết án tử hình.
Chiến thuật khéo léo này đã tác động đến niềm tin tâm linh và sự gắn bó về tình cảm của người Ai Cập đối với mèo, gây ra sự bối rối và do dự trong hàng ngũ của họ. Cảnh tượng những người bạn mèo yêu quý của họ bị sử dụng theo cách này có lẽ đã gây ra một ấn tượng sâu sắc với các chiến sĩ Ai Cập, làm suy giảm tinh thần và quyết tâm của họ.
Kết quả là, quân đội Ba Tư đã giành chiến thắng, nắm quyền kiểm soát Ai Cập và thay đổi tiến trình lịch sử của đất nước này. Trận chiến Pelusium là minh chứng cho sức mạnh của chiến tranh tâm lý và ảnh hưởng sâu sắc của niềm tin văn hóa đến kết quả của các cuộc xung đột lịch sử.
Trong nhiều thế kỷ, mèo ở Ai Cập cổ đại đã duy trì địa vị cao quý và các nguồn cổ xưa đều có ghi chép chi tiết về điều này. Sự thay đổi trong hệ thống vương triều cũng không làm giảm địa vị của loài mèo. Người dân ở Ai Cập cổ đại vẫn luôn tôn kính loài mèo.
Mèo chiếm một vị trí đặc biệt trong xã hội Ai Cập cổ đại và được tôn kính như những thú cưng được yêu quý và biểu tượng của sự bảo vệ. Trung tâm của sự tôn kính này là nữ thần Bastet, còn được gọi là Bast, người có mối liên hệ chặt chẽ với mèo và chiếm một vị trí nổi bật trong thần thoại Ai Cập.
Được miêu tả với thân hình phụ nữ và đầu mèo, hoặc đôi khi là một con mèo ngồi trong tư thế uy nghiêm, Bastet tượng trưng cho các khía cạnh khác nhau của cuộc sống gia đình và nữ tính. Bà được tôn kính như nữ thần của gia đình, sự thuần phong mỹ tục và bí mật của phụ nữ, tượng trưng cho khả năng sinh sản, sinh nở và bảo vệ tình mẫu tử. Bastet được cho là bảo vệ các hộ gia đình khỏi tà ma và bệnh tật, đặc biệt là những bệnh ảnh hưởng đến phụ nữ và trẻ em. Sự hiện diện của bà được cho là mang lại phước lành và thịnh vượng cho các gia đình, đảm bảo hạnh phúc và hòa thuận của họ.
Trận chiến Pelusium là một ví dụ lịch sử hấp dẫn về cách thức các yếu tố văn hóa và tôn giáo có thể đóng vai trò quan trọng trong chiến tranh. Người Ba Tư đã nghiên cứu cẩn thận về niềm tin của người Ai Cập và sử dụng chúng một cách hiệu quả để giành được lợi thế trên chiến trường. Điều này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc hiểu biết các nền văn hóa khác nhau và vai trò của chúng trong các vấn đề chính trị và quân sự.
Mặc dù mèo chiếm được được địa vị cao ở Ai Cập cổ đại nhưng chúng không được thuần hóa ở Thung lũng sông Nile. Thay vào đó, những ghi chép sớm nhất về mèo được thuần hóa đến từ vùng Cận Đông, khu vực được gọi là Lưỡi liềm Phì nhiêu (Fertile Crescent). Chính tại đây đã xuất hiện một số nền văn minh sớm nhất của loài người.
Cuộc cách mạng nông nghiệp lần thứ nhất đã biến những người săn bắn hái lượm trở thành nông dân, những người từ bỏ lối sống du mục. Sự thay đổi này đi kèm với sự xuất hiện của các công nghệ mới và các xã hội phức tạp đầu tiên, khi các khu định cư dần dần biến thành các thành phố và sau đó là các vương quốc và đế chế. Thặng dư lương thực thúc đẩy sự phát triển của nền văn minh. Tuy nhiên, các kho thóc lớn và kho chứa ngũ cốc quý giá thường xuyên bị đe dọa bởi một kẻ thù nhỏ nhưng dai dẳng - chuột và các loài sâu bọ khác.
Chính tại đây, mèo đã tự tiếp cận con người và trở thành một phần không thể thiếu trong lịch sử loài người. Bị thu hút bởi loài gặm nhấm, mèo hoang địa phương lẻn vào các làng nông nghiệp đầu tiên. Nhận thức được giá trị của chúng, con người bắt đầu đối xử tốt với những con mèo này, để lại những mảnh vụn thức ăn để khuyến khích chúng ở lại.
Dần dần, loài mèo thích nghi với con người. Tuy nhiên, loài mèo chưa bao giờ được thuần hóa hoàn toàn, không giống như loài chó. Bằng chứng sớm nhất về việc mèo và người sống cùng nhau đến từ đảo Síp, nơi các nhà khảo cổ đã khai quật được ngôi mộ của một con mèo mướp thời tiền sử 9.500 năm tuổi được chôn cùng với chủ nhân của nó.
Tham khảo: Historyofyesterday; Zhihu
