LTS: Cách đây ít lâu, khi chúng tôi đăng tải những trải nghiệm thực của TS Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch Thái Hà Books - về chăm sóc giấc ngủ (link bài viết), bài viết đã thực sự gây chấn động. Rất nhiều tờ báo và trang tin lấy lại, hàng trăm nghìn lượt chia sẻ (share) trên Facebook, chúng tôi tin rằng điều này thật sự quý giá, giúp ích cho cộng đồng.
Nhưng từ nhận thức đến thói quen luôn là một khoảng cách xa, mà nếu chúng ta không đủ yêu thương chính bản thân mình, gia đình mình, chưa chắc đủ quyết tâm để thay đổi thói quen chưa tốt.
Dưới đây tiếp tục là một câu chuyện nữa về trải nghiệm của Tiến sĩ Kai-fu Lee, một vị CEO tầm cỡ thế giới, về giấc ngủ, tập luyện, ăn uống, xử trí stress... để tiêu trừ căn bệnh đáng sợ nhất hiện nay: ung thư.
Tiến sĩ Kai-fu Lee sinh ngày 3/12/1961 tại Trung Hòa, Đài Bắc, Đài Loan, hiện sống và làm việc tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Ông là Chủ tịch hội đồng quản trị tập đoàn đầu tư Sinovation Ventures hiện có quy mô vốn lên đến 1,2 tỉ USD - theo Bloomberg.
Là một doanh nhân có tên tuổi, có địa vị và tài sản rất lớn, nhưng đứng trước dòng đời sinh - lão - bệnh - tử, ông cũng chỉ như mọi người, không hề có sự ưu ái hay ngoại lệ nào.
Đang khỏe mạnh bình thường, bỗng một ngày tiến sĩ Kai-fu Lee phát hiện mình bị ung thư. Ông viết lên tài khoản mạng xã hội ngày 5/9/2013: "Thế sự vô thường, sinh mệnh hữu hạn. Vốn dĩ, đứng trước căn bệnh ung thư, mọi người đều bình đẳng". Đây quả là một thông tin gây sốc.
Sau một đêm, vào lúc 8h06 ngày 6/9/2013, Tiến sĩ Lee tiếp tục chia sẻ trên mạng xã hội: "Đọc các phần bình luận thấy mọi người quân tâm và hỏi thăm nhiều như vậy, tôi thật sự rất xúc động...
Khi tôi hỏi về nguyên nhân gây bệnh ung thư có thể là gì, các bác sĩ nói rằng, có nhiều nguyên nhân, nhưng trong trường hợp của tôi, có thể là do sức khỏe phải chịu những áp lực quá lớn, và thời gian sinh hoạt nghỉ ngơi không có quy tắc rõ ràng..."
(Minh họa: Soha.vn)
Sau đó, người phát ngôn của tập đoàn Vương Triệu Huy cũng đã chính thức xác nhận: Tiến sĩ Lee bị ung thư hạch (lympho) và ngay lập tức phải dừng công việc để điều trị gấp rút. 4 ngày sau, ông trở về quê hương Đài Loan.
Ngày 7/3/2015, trải qua 17 tháng điều trị liên tục, tiến sĩ Lee chính thức thông báo sức khỏe đã hồi phục, quay trở lại công ty bắt đầu làm việc bình thường cho đến nay.
Bài viết này dành cho ai?
Theo tiến sĩ Lee, ông vượt qua được bệnh ung thư và khỏe mạnh đến nay, hoàn toàn không phải do mình là người có tiền. Tất nhiên chữa bệnh thì phải tốn tiền, nhưng Tiến sĩ Lee muốn gửi bài viết này cho 3 nhóm đối tượng:
Một là, cho những bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt là những người con đã đi làm. Đây là những lời tâm huyết dành cho những người này, hãy đọc và gửi đi để đảm bảo bạn sẽ cảnh giác.
Hai là, cho những người đang rất khỏe mạnh. Hãy coi đây là lời cảnh báo hoặc khuyên nhủ, cuộc sống này đáng quý vô cùng, đừng chủ quan.
Ba là, cho những người đang mắc bệnh. Đây là những lời sáng suốt và phản biện, là giải pháp mà bạn có thể trở nên khỏe mạnh hơn một cách đúng đắn.
Và dưới đây là những chia sẻ về kinh nghiệm chống ung thư của chính Tiến sĩ Kai-fu Lee, Chủ tịch tập đoàn Sinovation Ventures
Trong quá trình mắc phải bệnh tật cho đến khi phục hồi sức khỏe hiện tại, có nhiều người, đặc biệt là các bệnh nhân bị ung thư, hoặc gia đình họ liên tục hỏi và yêu cầu tôi trả lời rằng, làm thế nào để đối phó với bệnh? Cần phải chú ý đến chế độ ăn uống như thế nào? Trong quá trình hóa trị phải làm thế nào?
Ban đầu, tôi bắt đầu từ việc đọc về các trường hợp bị ung thư trên mạng, bởi trước đó tôi hầu như không có kiến thức gì về ung thư. Giống như việc làm luận văn tiến sĩ, tôi bắt đầu phân tích tại sao mình lại mắc ung thư.
Tôi viết lên mạng xã hội: Rất nhiều khi, chúng ta gần như không để ý, không quan tâm đến cơ thể, chỉ đến khi mắc bệnh nan y, lúc đó mới than thân trách phận, đau khổ khóc than.
Giống như hầu hết bệnh nhân khác, sau khi biết mình bị ung thư, tôi sốt ruột muốn biết nguyên nhân từ đâu mà ung thư xuất hiện, cuối cùng thì cơ thể cần những gì, làm thế nào để duy trì sức khỏe tốt?
Trên đường di chuyển, tôi đọc rất nhiều sách, tiếp xúc với rất nhiều bác sĩ nổi tiếng, liên lạc với họ để nhờ tư vấn. Lắng nghe rất nhiều những ý kiến góp ý của đông đảo bạn bè. Giờ thì tôi đã đủ bình tĩnh, để chia sẻ một vài kinh nghiệm bản thân tôi đã làm.
1. Trước hết, giấc ngủ là rất quan trọng
Sau khi mắc căn bệnh nghiêm trọng, để bù đắp cho những tổn thương cơ thể, cam kết đầu tiên của tôi là phải thay đổi bản thân, cụ thể là tôi cần một giấc ngủ ngon.
Nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng giấc ngủ là cách tốt nhất để tăng cường hệ miễn dịch, giấc ngủ đầy đủ có thể ngăn chặn hoặc hạn chế sự tăng trưởng của khối u, không cho chúng lan rộng. Thời gian ngủ tốt nhất là từ 10 giờ đêm, độ dài lý tưởng của giấc ngủ là 7-8 tiếng.
Có rất nhiều cách để giúp giấc ngủ thuận lợi, mỗi người tùy theo điều kiện của mình để áp dụng, liên quan đến sức đề kháng của cơ thể.
Tôi chia sẻ một vài phương pháp hỗ trợ giấc ngủ hữu ích của tôi, được tư vấn bởi giáo sư tâm lý học Trần Kiến Minh, Đại học Phụ Nhân Đài Loan về 7 cách giúp giấc ngủ có quy luật, những người bận rộn có thể áp dụng dễ dàng.
(1) Duy trì đồng hồ sinh học, lịch trình làm việc nghỉ ngơi phải cố định.
(2) Tập thể dục thường xuyên.
(3) Khi ngủ thì ánh sáng càng giảm càng tốt, khi thức dậy thì nên tiếp xúc mặt trời nhiều hơn.
(4) Sáu tiếng trước khi đi ngủ không uống cà phê và thức uống kích thích khác.
(5) Không uống các loại rượu hỗ trợ giấc ngủ.
(6) Thận trọng với thuốc ngủ.
(7) Cần duy trì tình trạng giấc ngủ trong tư tưởng thoải mái.
Bây giờ, tôi đi ngủ lúc 10 giờ, chậm nhất không quá 11 giờ, thường thì sẽ ngủ cho đến khi tự tỉnh dậy, trung bình thì khoảng từ 5h30-6h là tỉnh hẳn.
Buổi trưa, tôi cố gắng ngủ trong vòng 30 phút đến 1 tiếng, tâm trạng thư giãn thoải mái. Nếu được như vậy sẽ giữ được tinh thần sảng khoái, minh mẫn cả ngày, đầu óc thông thái hơn.
Trước đây tôi không quan tâm đến số giờ ngủ, bởi có người nhu cầu ngủ chỉ 5 tiếng, có người thì 7-9 tiếng. Thực tế số giờ ngủ chỉ là khái niệm tương đối, cái quan trọng là bạn phải dựa vào cảm giác của mình. Ngủ mấy tiếng không quan trọng, vấn đề là bạn cần tự hỏi cơ thể mình, hiện tại có mệt không, cơ thể có đang quá sức không?
Khi ngủ dậy, mắt có nhìn rõ mọi vật hay không, đừng dựa vào cà phê bạn mới có sự tỉnh táo. Mà bản thân bạn ngủ đủ, sẽ tự tỉnh táo theo cách hoàn toàn tự nhiên. Khi trả lời được câu hỏi trên, bạn sẽ tự biết bạn cần ngủ bao nhiêu, mấy tiếng là đủ.
5 lời khuyên để có giấc ngủ chất lượng
(1) Trước khi đi ngủ không sắp xếp công việc cần làm nào đó có tính tốn công tốn sức.
(2) Thiết lập khung giờ dừng làm việc. Làm thêm trước khi đi ngủ không bao giờ hiệu quả cao bằng việc sáng hôm sau dậy sớm làm.
(3) Ghi lại mốc giờ cần đi ngủ và thức dậy, từ đó tạo thành thói quen thức ngủ đúng giờ một cách lành mạnh.
(4) Không nên cảm thấy áp lực nếu bị mất ngủ, hãy thư giãn tốt nhất.
(5) Chất lượng giấc ngủ quan trọng hơn nhiều so với thời gian ngủ, hãy cho mình sống trong trạng thái thoải mái.
2. Không có núi hãy leo cầu thang; tận dụng mọi cơ hội để đi bộ; tập yoga; massage
Tôi đã từng có quãng thời gian không những không tập thể dục, mà còn tỏ ra cười nhạo các kiểu tập thể dục của bạn bè. Bạn thân của tôi, Phan Thạch Ngật có lần viết lên mạng xã hội: "Các nhà khoa học Mỹ đã nghiên cứu trên hàng trăm ngàn người trong nhiều năm và cho biết, những người hay chạy bộ sống thọ hơn những người không chạy khoảng 7 năm".
Tôi liền bình luận vui rằng, vậy bạn sống thêm 7 năm đó có phải là chỉ để chạy bộ không (cười)?
Lúc đó tôi nghĩ đó không chỉ nói hài hước đâu, mà thật sự là như thế, việc gì phải chạy bộ như vậy cơ chứ. Sau đó tôi mới phát hiện ra rằng mình đã sai.
Nghiên cứu cả Đông và Tây y, tôi mới biết rằng, liệu pháp chữa bệnh tự nhiên nhất chính là thể dục, vô cùng quan trọng, vì vậy mà việc vận động bắt đầu có ý nghĩa đối với tôi.
Tập thể dục không chỉ thúc đẩy đốt cháy chất béo, giảm cân, mà còn góp phần ngăn ngừa, làm giảm sự sinh trưởng của tế bào ung thư. Cách tốt nhất để chống lại sự tấn công của các tế nào ung thư lên các tế bào khỏe mạnh.
Hãy cố gắng tranh thủ đi bộ, leo núi, vận động hợp lý. Tôi đã không lái xe, cũng không cần lái xe riêng, tôi tự đi bộ rất nhiều, hít thở không khí trong lành, ra công viên, lên chùa, mọi nơi có thể. Đi gần thì tôi đi bộ, đi xa thì dùng phương tiện công cộng, tôi đã thay đổi hoàn toàn để có cơ hội đi bộ nhiều hơn.
Khi cơ thể vận động, sức sống cũng được thức tỉnh, tôi kiến nghị bạn hãy nhanh chóng cảm nhận được điều tuyệt vời khi tập thể dục.
Sau khi tôi đã tạo cho mình được thói quen đó, tôi mới thật sự nhận ra tác dụng tuyệt vời của nó. Nhưng dù có miêu tả thế nào cũng không thể chia sẻ hết cảm giác khác biệt đó với người xung quanh, chỉ tự mình cảm nhận được cơ thể mình thay đổi thế nào.
Bác sĩ nói với tôi rằng, tập thể dục thích hợp có thể thúc đẩy tính hoạt động của tim mạch, cải thiện chức năng tim và phổi, kích thích sự bài tiết của chất dopamine trong não, làm cho mọi người cảm thấy hạnh phúc.
Bác sĩ đã khuyên tôi nên đi bộ nhiều hơn, ngoài ra nên đi xuống dốc, làm sao cho tim có cơ hội đập mạnh trong khoảng 10 phút, đến mức cảm thấy thở không ra hơi thì dừng chậm lại và thở từ từ, đi bộ chậm lại.
Nếu không thì chạy cũng được. Tôi phát hiện ra rằng mỗi lần chạy chậm khoảng 45 phút thì toàn thân ra đầy mồ hôi, cảm thấy rất thư giãn, rất bổ ích, giống như kiểu bạn đang hô to "Tôi là nhà vô địch" khi về đích vậy.
Để trải nghiệm những cảm xúc tuyệt vời khi duy trì thể dục, kinh nghiệm của tôi được đúc kết thế này.
(1) Mỗi tuần đi leo núi khoảng 2-3 lần, không có núi thì bạn leo dốc, leo cầu thang. Cố gắng trong khi leo phải thả lỏng toàn bộ tâm trí, để não trống rỗng.
(2) Tập yoga hoặc tập các bài tập khác: 2-3 lần/tuần.
(3) Khi nào có thể đi bộ thì hãy ưu tiên đi bộ.
(4) Chơi một số môn thể thao bạn cho là thú vị, chẳng hạn như tôi chơi Kinect (loại trò chơi cơ thể mô phỏng theo động tác trên màn hình tivi).
(5) Cố gắng massage 2 lần/tuần, giúp các kinh mạch lưu thông tốt hơn.
3. Ăn uống cân bằng để giải quyết táo bón, giải độc, tăng miễn dịch, chứ không phải để giảm cân
Sau khi tôi công khai mình mắc ung thư, bạn bè khắp nơi gửi đến cho tôi những lời khuyên về cách ăn uống. Đặc biệt là những người sống cùng ung thư nhiều năm với những phương pháp ăn uống đã được họ áp dụng thành công. Thậm chí có người còn đến tận nhà tôi để hướng dẫn tôi cách nấu nướng cụ thể. Sau đó thì tôi cũng đã thử nghiệm nấu các món này.
Tôi cũng nấu các thực phẩm màu đen ăn hàng ngày như nấm đen, đậu đen, gạo đen, đen hạt mè và đường nâu, cũng như sữa gạo tích hợp cho bữa sáng.
Tôi bắt đầu chế độ ăn uống theo phương pháp dành cho người bệnh với mục đích giảm cân, chữa táo bón, giải độc, tăng cường miễn dịch.
Điều quan trọng nhất là vào sáng sớm khi dạ dày còn trống rỗng là thời gian tốt nhất để cơ thể hấp thụ thức ăn. Vì thế bữa sáng cần phải ăn những thứ lành mạnh, tốt nhất cho dạ dày.
Sau một thời gian, tôi dần dần thích nghi với hương vị của thực phẩm lành mạnh, tinh thần thay đổi, vấn đề táo bón được giải quyết, tất cả các chỉ số đều bình thường, và bệnh gút cũ cũng đã mất hết.
Tuy nhiên, tôi cũng nhấn mạnh rằng, mục đích của một chế độ ăn uống lành mạnh chính là sự khỏe mạnh, việc giảm cân chỉ là thứ yếu. Ngoài ra, phải kết hợp với thói quen ngủ tốt và tập thể dục mới phát huy được tác dụng.
Bên cạnh đó, bạn còn phải chú ý đến nguồn thức ăn, trừ khi bạn biết chắc là thực phẩm hữu cơ an toàn không có thuốc trừ sâu, còn lại thì không nên hoặc hạn chế ăn sống thực phẩm không rõ nguồn gốc.
Nguyên tắc ăn uống dựa vào sự cân bằng, đầy đủ 4 nhóm thực phẩm.
(1) Ăn nhiều trái cây và rau quả, ngũ cốc nguyên cám, hải sản, ít chất béo hoặc các loại thực phẩm không có chất béo, các loại đậu, các loại hạt.
(2) Hạn chế ăn thịt đỏ và thịt đã qua gia công chế biến.
(3) Đường được đã được công nhận là thực phẩm không tốt cho sức khỏe, là dinh dưỡng yêu thích của tế bào ung thư. Nên hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm chiên, kẹo và đồ uống có đường.
(4) Uống một ly rượu vang đỏ mỗi ngày, vì rượu này chứa resveratrol có thể ức chế sự hình thành chất cặn bã trong huyết mạch, ngăn chặn sự bành trướng của các tế bào ung thư.
Ngoài ra có thể tham khảo một vài cách bổ sung dinh dưỡng: Vitamin D, axit folic (đặc biệt là trong thời gian hóa trị), Nấm ngưu chương chi (được khoa học công nhận là có tác dụng hỗ trợ), resveratrol, nghệ vàng, đặc biệt là nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Mặc dù đây không phải là thuốc chữa bách bệnh, nhưng có thể có một số tác dụng hỗ trợ nhất định.
4. Cảm giác hài hước, vui vẻ chính là "thuốc"
Lúc đầu, nhiều đồng nghiệp của tôi nghĩ rằng tôi thuộc kiểu người nghiêm túc, làm việc cùng nhau trong một thời gian dài, họ dần dần phát hiện ra rằng tôi cũng là người thích đùa, hài hước. Từ đó, họ bắt đầu trò chuyện và chia sẻ những câu chuyện nhỏ với tôi.
Trước cuộc họp, một đồng nghiệp nam trẻ nói vui, vợ em mới sinh, làm bố mệt quá anh ơi. Tôi an ủi rằng, không sao đâu, tôi sẽ giúp tìm cách trốn tránh sự vất vả đó. Cậu trai trẻ mừng rỡ hỏi tôi có bí quyết gì, tôi giả vờ nói thầm, hãy bảo vợ cho con bú đêm đều đặn. Sau đó nói với vợ rằng, đêm hôm anh muốn cho con bú thay em quá, nhưng anh lại không thể làm cái thiên chức đó.
Trong gia đình, tôi cũng là người cha trẻ trung, tâm lý và vui vẻ. Tôi có 2 cô con gái, chơi các trò vui mà chúng quan tâm, chụp ảnh tự sướng và nhiều trò nghịch ngợm khác. Chúng tôi thi thoảng còn vào mạng xã hội của vợ tôi, 3 bố con pha trò gây cười cho nhiều người bạn của vợ trên đó.
Sau khi biết được rằng, hài hước là "thuốc" chữa ung thư, tôi càng liên tục nghĩ ra các trò vui. Nằm trên giường bệnh tôi cũng liên tục pha trò cười, chỉ cần nghĩ đến các chuyện khôi hài, bệnh tình của tôi cũng đã giảm đi một nửa.
Hơn nữa, khi phải đối mặt và chiến đấu với bệnh tật, tôi nhận thức thêm rằng, hài hước chính là chiếc bảo kiếm sắc nhất trên tay mình, hãy dùng nó mà chiến đấu với bệnh để bảo vệ sức khỏe.
Khi coi tất cả thế giới chúng ta đang sống là một vở hài kịch, thì bạn chắc chắn sẽ nhận được hạnh phúc cho đến phút giây vở kịch đó kết thúc.
Tôi thường nghĩ về quá trình điều trị rất thuận lợi một phần lớn nhờ vào đội ngũ y bác sĩ tốt nhất tại Đài Loan (tất nhiên, điều này phải mất tiền) cũng như sự chăm sóc của gia đình. Nhưng sự lạc quan tự nhiên và cảm giác hài hước giống chiếc cầu đưa tôi đi qua ranh giới mong manh của sự sống và cái chết.
Đó như là một chiếc la bàn giúp tôi đi qua cánh rừng rậm chằng chịt những rào gai, và đó cũng chính là liều thuốc tốt để điều trị căn bệnh hiểm nghèo này.
Gia đình hạnh phúc của Tiến sĩ Lee.
* Theo Kai-fu Lee/HealthTT/Wiki