Ông Kono cho biết, cộng đồng quốc tế - bao gồm Nhật Bản - quan ngại sâu sắc trước tình hình ở biển Đông, và Nhật Bản phản đối bất kỳ hành động nào của nước nào làm gia tăng căng thẳng trên biển Đông.
"Biển Đông là tuyến hàng hải quan trọng đối với Nhật Bản và nhiều quốc gia khác, và liên quan trực tiếp tới ổn định, hòa bình khu vực," ngoại trưởng Nhật trả lời câu hỏi của Thông tấn xã Việt Nam, đề nghị bình luận về việc nhiều nước thể hiện quan ngại trước những hành động đơn phương của Trung Quốc làm leo thang căng thẳng trên biển Đông, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và chủ quyền, cản trở hoạt động dầu khí hợp pháp và lâu đời trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam và một số nước ven biển.
Ông Kono cũng đề nghị cộng đồng quốc tế phản đối những hành động cưỡng ép nhằm làm thay đổi hiện trạng các vùng nước ở biển Đông. Ông đề nghị "tất cả các bên liên quan phi quân sự hóa các cơ sở hay thực thể ở biển Đông", và giải quyết tất cả tranh chấp trên nền tảng của luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS).
"Chúng ta cần tiếp tục nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì thượng tôn pháp luật ở biển Đông và bất kỳ nơi nào khác," ngoại trưởng Nhật nhấn mạnh.
Trước đó, Tham dự Hội nghị ngoại trưởng Đông Á tại Bangkok, Thái Lan hồi đầu tháng, ông Kono cũng đã chia sẻ quan ngại của Tokyo đối với các nước ASEAN về tình hình ở biển Đông.
Phát biểu của ngoại trưởng Nhật Bản được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc bị cộng đồng quốc tế chỉ trích vì có nhiều hành động cưỡng ép, cản trở hoạt động dầu khí của các nước láng giềng. Từ hôm 13/8 vừa qua, tàu khảo sát Hải dương 08 của Trung Quốc cùng các tàu hải cảnh hộ tống đã trở lại xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam.
Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng hôm 22/8 cho biết, Việt Nam đã nhiều lần giao thiệp với phía Trung Quốc về vấn đề này, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay vi phạm, rút toàn bộ tàu khỏi EEZ của Việt Nam, không có hành vi làm gia tăng căng thẳng, gây phức tạp tình hinh, đe dọa đến hòa bình, ổn định và an ninh ở biển Đông cũng như khu vực.
Các lực lượng chức năng trên biển của Việt Nam tiếp tục thực thi và bảo vệ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam phù hợp với luật pháp quốc tế và của Việt Nam. Với quyết tâm bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình, Việt Nam luôn sẵn sàng giải quyết bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp hợp với luật pháp quốc tế, bà Hằng nhấn mạnh.
"Một lần nữa, Việt Nam đề nghị các quốc gia liên quan và cộng đồng quốc tế có những đóng góp tích cực thiết thực vào việc duy trì hòa bình trật tự trong khu vực, ổn định an ninh an toàn tự do hàng hải và hàng không, tôn trọng thượng tôn pháp luật trên biển Đông, phù hợp với luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên Hợp quốc về Luật biển năm 1982", Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam nói.
Trong vài ngày qua, Bộ ngoại giao và Bộ quốc phòng Mỹ đã lần lượt lên tiếng, chỉ trích "hành vi cưỡng ép" của Trung Quốc đối với hoạt động dầu khí hợp pháp, lâu đời của Việt Nam tại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.