Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ thông báo sẽ rút toàn bộ 2.000 binh sỹ ra khỏi Syria đã khiến các đồng minh khu vực lo ngại Mỹ có thể bỏ rơi khu vực, để lại khoảng trống mà Iran nhân cơ hội củng cố tầm ảnh hưởng. Nhằm trấn an các đồng minh, Tổng thống Mỹ Donald Trump lập tức đã cử Ngoại trưởng Pompeo thăm 8 nước Trung Đông để làm rõ kế hoạch của Mỹ cũng như tái khẳng định cam kết với khu vực.
Mỹ sẽ tiếp tục sát cánh cùng các đồng minh trong nhiệm vụ đảm bảo an ninh và ổn định tại khu vực là thông điệp mà Ngoại trưởng Pompeo nhắn nhủ khi đến thăm Jordan và Iraq trong 2 ngày qua. Nhằm xóa bỏ ấn tượng của các đồng minh trong khu vực rằng Mỹ có thể ngay lập tức rút hết quân, bỏ trống trận địa ở Syria, ông Pompeo khẳng định việc Mỹ rút quân sẽ diễn ra từ từ, theo lịch trình.
Các nước lân cận, đặc biệt là Jordan và Israel lo ngại Iran sẽ tăng cường hiện diện tại Syria, và từ đó giúp đồng minh của Iran là Tổng thống Syria Bashar al-Assad khôi phục hoàn toàn quyền lực.
Ngoại trưởng Pompeo tuyên bố quyết định của Mỹ rút quân khỏi Syria sẽ không ảnh hưởng tới năng lực của liên quân chống nhóm cực đoan IS cũng như Mỹ sẽ không từ bỏ các nỗ lực kiềm chế Iran:
“Quyết định của Tổng thống Mỹ rút quân khỏi Syria không hề ảnh hưởng tới năng lực chống lại các mối đe dọa như IS hay Iran. Quý vị sẽ thấy trong những ngày và những tuần lễ tới đây, Mỹ sẽ gia tăng gấp đôi nỗ lực ngoại giao và thương mại nhằm gây sức ép lên Iran để đạt được những gì mà chúng ta đã vạch ra.
Chúng tôi có một đề nghị với Cộng hòa Hồi giáo Iran rằng họ nên hành xử như một quốc gia bình thường và liên quân sẽ giữ vững cam kết như trước đây”
Dư luận trông đợi nhiều nhất trong chuyến công du 8 nước Trung Đông của ông Pompeo là bài phát biểu ở Cairo diễn ra ngày 10/1. Bài phát biểu được cho là sẽ nêu rõ hơn chính sách và các cam kết của Mỹ với khu vực.
Không chỉ trấn an đồng minh trong vấn đề Mỹ rút quân, trong cuộc gặp với các quan chức Iraq và chính quyền khu tự trị người Kurd ở Iraq ngày hôm qua (9/1), Ngoại trưởng Mỹ cũng tuyên bố sẽ bảo vệ người Kurd, trước đe dọa Thổ Nhĩ Kỳ có thể tấn công nhóm dân quân người Kurd nếu Mỹ rút quân khỏi Syria. Ông Pompeo cũng phải cố gắng xoa dịu căng thẳng với các quan chức Iraq sau khi Tổng thống Trump bất ngờ thăm binh sỹ Mỹ dịp Giáng sinh tại một căn cứ không quân hẻo lánh ở sa mạc mà không dừng chân ở Baghdad hoặc gặp gỡ giới chức Iraq. Chưa hết, chuyến thăm của ông Pompeo cũng nhằm giải tỏa nhiều mối căng thẳng đe dọa sự rạn nứt giữa Mỹ với các nước khu vực liên quan đến cuộc chiến Yemen, vụ nhà báo Khashoggi.
Chính quyền Iran đã có phản ứng ngay từ đầu chuyến thăm khu vực của Ngoại trưởng Mỹ. Tổng thư ký Hội đồng tối cao an ninh quốc gia Iran Ali Shamkhani cho rằng Mỹ đã thấy bại trong chiến lược ở Syria và Mỹ sẽ “không chỉ rời Syria mà sẽ phải rời toàn bộ vùng Trung Đông”./.