Ngoại hành tinh K2-18b, nơi có đầy đủ mọi điều kiện để hình thành sự sống trong bầu khí quyển?

Đức Khương |

Nhân loại đã tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất trong nhiều thập kỷ và giờ đây cuối cùng chúng ta đã có một số manh mối - ngoại hành tinh K2-18b.

Các nhà khoa học đã phát hiện ra những điều kiện lý tưởng cho sự sống trên một ngoại hành tinh cách Trái Đất 124 năm ánh sáng. Ngoại hành tinh này có tên là K2-18b. Nó được kính viễn vọng không gian Kepler phát hiện vào năm 2015. Nó khác với một siêu Trái Đất nói chung, ngoại hành tinh này có bầu khí quyển cực kỳ dày đặc, rất có thể ngoại hành tinh này không có đất, toàn bộ hành tinh không có gì ngoài bầu khí quyển, thay vào đó sự sống có thể ẩn giấu trong bầu khí quyển.

Ngoại hành tinh K2-18b, nơi có đầy đủ mọi điều kiện để hình thành sự sống trong bầu khí quyển? - Ảnh 1.

Lần đầu tiên các nhà khoa học đã xác định sự tồn tại của nước trong bầu khí quyển bao quanh một hành tinh có nhiệt động tương đương Trái Đất và có lẽ chúng ta hoàn toàn không hề đơn độc khi phát hiện ra bầu khí quyển của một "siêu Trái Đất" tồn tại hơi nước cũng như những điều kiện để sự sống có thể sinh sôi nảy nở. Ảnh: Zhihu

Bạn có thể thắc mắc, tại sao có thể nhìn thấy dấu vết sự sống trên các ngoại hành tinh cách xa 124 năm ánh sáng trong khi kính viễn vọng Webb thậm chí không thể chụp ảnh Sao Diêm Vương? Câu trả lời là quang phổ của hành tinh đã ngăn cản điều này. Kính viễn vọng Webb đã phát hiện ra dimethyl sulfide trong quang phổ khí quyển của K2-18b. Phân tử khí này chỉ có thể được tạo ra bởi các hoạt động sinh học trên Trái Đất, chẳng hạn như sinh vật biển và thực vật phù du. Việc sản xuất dimethyl sulfide có nghĩa là có có khả năng là những cấu trúc tương tự như sự sống trên Trái Đất trên bề mặt đại dương hoặc thậm chí là đáy biển của K2-18b, và những gì kính viễn vọng Webb nhìn thấy là dấu vết phát thải của chúng.

Tuy nhiên, là một hành tinh có khối lượng gấp 8,6 lần Trái Đất nên lực hấp dẫn trên K2-18b lớn hơn nhiều so với Trái Đất, nghĩa là nếu các sinh vật trong đại dương của nó có xương thì chúng sẽ nhỏ hơn và có khối lượng thấp hơn, nhưng mật độ xương của chúng sẽ cao hơn các sinh vật trên Trái Đất hiện tại, và rất có thể chúng sẽ giống với loài bọ ba thùy trong các đại dương của Trái Đất cổ đại.

Ngoại hành tinh K2-18b, nơi có đầy đủ mọi điều kiện để hình thành sự sống trong bầu khí quyển? - Ảnh 3.

K2-18b, cũng gọi là EPIC 201912552 b, là một hành tinh ngoài hệ Mặt Trời quay xung quanh sao lùn đỏ K2-18, có cự ly 124 năm ánh sáng tính từ Trái Đất. Hành tinh này ban đầu được phát hiện thông qua chương trình Kepler, sau đó được xác định là có khối lượng gấp 8,6 lần Trái Đất với quỹ đạo 33 ngày trong khu vực có thể ở được của ngôi sao. Ảnh: Unbelievable

Không giống như sự kết hợp giữa Trái Đất và Mặt Trời, ngôi sao mẹ của K2-18b là một sao lùn đỏ có khối lượng thấp, điều này có nghĩa là K2-18b ở rất gần ngôi sao mẹ. Các nhà thiên văn học phát hiện ra rằng chỉ mất 33 ngày Trái Đất để K2-18b quay quanh ngôi sao mẹ, điều đó có nghĩa là một năm trên K2-18b chỉ tương đương với 33 ngày trên Trái Đất.

Nhưng ngay cả trong trường hợp này, trên bề mặt K2-18b vẫn còn một lượng lớn nước lỏng để tạo thành đại dương. Phân tích bầu khí quyển của kính thiên văn Webb cho thấy nồng độ hơi nước ở đó có thể lên tới 50%, do đó K2 -18b thực sự là một hành tinh có đại dương, hoặc cũng có thể nó là một hành tinh giàu hydro.

Mặc dù sự tồn tại của nước là một khám phá quan trọng nhưng nó không phải là yếu tố duy nhất quyết định khả năng có thể sinh sống được của một hành tinh. Các nhà khoa học vẫn đang tìm kiếm các phân tử cụ thể liên quan đến sự sống, ví dụ như khí metan và CO2 - những loại khí đươc tạo ra bởi sự sống tương tự như trên Trái Đất.

Ngoại hành tinh K2-18b, nơi có đầy đủ mọi điều kiện để hình thành sự sống trong bầu khí quyển? - Ảnh 5.

Các bản báo cáo mô tả chi tiết về việc tìm thấy hơi nước trong bầu khí quyển của K2-18b, một ngoại hành tinh có nhiệt độ có thể cho phép nước lỏng tồn tại - cách Trái Đất 124 năm ánh sáng. Chính xác thì đây là lần đầu tiên hơi nước được xác định trong bầu khí quyển tại vùng có thể sống của một ngoại hành tinh. Bản thân việc phát hiện hơi nước đã được xác nhận, nhưng có rất nhiều tranh luận về việc hành tinh K2-18b thực sự có thể là nơi hình thành sự sống hay không? Ảnh: Zhihu

Ở thời điểm hiện tại, mặc dù chúng ta không thể tiếp cận K2-18b để thăm dò thực tế trong thời gian ngắn nhưng dữ liệu quan sát của Kính viễn vọng Webb đã đạt đến mức gần nhất với bằng chứng về sự sống ngoài Trái Đất trong lịch sử.

Trên thực tế, nhiều nhà khoa học tin rằng mặc dù sự sống ngoài Trái Đất là phổ biến trong vũ trụ nhưng không có nhiều dạng sống thực sự thoát khỏi sự sống cấp thấp và trở thành nền văn minh thông minh tiên tiến, giống như phải mất rất nhiều thời gian để rất nhiều dạng sống trên Trái Đất ra đời.

Vì vậy, khi nền văn minh nhân loại đạt tới trình độ công nghệ có thể đi đến K2-18b trong tương lai, rất có thể con người sẽ nhìn thấy một thế giới nước với những sự sống đơn giản thay vì một ngoại hành tinh có nền văn minh và sở hữu công nghệ tiên tiến.

Ngoại hành tinh K2-18b, nơi có đầy đủ mọi điều kiện để hình thành sự sống trong bầu khí quyển? - Ảnh 7.

Được phát hiện từ năm 2015, K2-18b là một trong hàng trăm hành tinh có khối lượng gấp chưa đến 10 lần so với Trái Đất mà kính thiên văn Kepler của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) phát hiện ra. Trong những thập kỷ tới, loài người sẽ triển khai những sứ mệnh không gian mới để phát hiện thêm hàng trăm hành tinh kiểu này. Ảnh: ZME

Đường dây nóng: 0943 113 999

Soha
Báo lỗi cho Soha

*Vui lòng nhập đủ thông tin email hoặc số điện thoại