Nghiên cứu mới
Những người có lối sống ít vận động và thói quen không lành mạnh khi ngủ có thể phát triển bệnh gan nhiễm mỡ, theo nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Clinical Endocrinology & Metabolism.
Tiến sĩ Yan Liu tại Phòng thí nghiệm về thực phẩm, dinh dưỡng và sức khỏe của Trường Y tế Công cộng trực thuộc Đại học Sun Yat-sen Quảng Đông, Trung Quốc cho biết: “Những người có chất lượng giấc ngủ vào ban đêm kém và có thời gian ngủ trưa dài có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn”.
Theo đó, các nhà nghiên cứu đã phân tích các thói quen khi ngủ của 5.011 người trưởng thành và phát hiện ra rằng thói quen đi ngủ muộn và ngủ trưa nhiều hơn 30 phút có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Theo đó, thức khuya và ngủ trưa quá lâu đều gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, khiến sức khỏe suy giảm, tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm cả bệnh gan nhiễm mỡ.
Tuy nhiên, tiến sĩ Liu nói: “Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng việc cải thiện chất lượng giấc ngủ có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ". Nghiên cứu chỉ ra rằng cải thiện chất lượng giấc ngủ có thể giúp giảm 29% nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Tiến sĩ Liu chỉ ra rằng những người có lối sống ít vận động hoặc thừa cân, béo phì thường có chất lượng giấc ngủ kém hơn những người khác. Tuy nhiên, đa số những người được chẩn đoán có chất lượng giấc ngủ kém thường không chú trọng điều trị, gây ảnh hưởng đến sức khoẻ.
“Nghiên cứu cung cấp bằng chứng cho thấy cải thiện chất lượng giấc ngủ có thể giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ, đặc biệt là ở những người có lối sống không lành mạnh, ít vận động, thường xuyên thức khuya,... Đồng thời, nghiên cứu đặt ra vấn đề về phương pháp cải thiện chất lượng giấc ngủ để ngăn ngừa gan nhiễm mỡ và các vấn đề sức khoẻ khác", tiến sĩ Liu bổ sung thêm.
Ảnh minh hoạ: Thói quen đi ngủ muộn và ngủ trưa nhiều hơn 30 phút có thể tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Bệnh lý gan nhiễm mỡ
Bệnh gan nhiễm mỡ là bệnh gan mãn tính gây ảnh hưởng đến khoảng 1/4 dân số trong độ tuổi trưởng thành trên thế giới. Các vấn đề sức khỏe về rối loạn chuyển hóa như béo phì và tiểu đường loại 2 có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Bệnh gan nhiễm mỡ nếu không được điều trị kịp thời có thể tiến triển thành viêm gan hoặc xơ gan, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh.
Dấu hiệu nhận biết gan nhiễm mỡ
Ở giai đoạn đầu, người mắc bệnh gan nhiễm mỡ hầu như không có bất cứ dấu hiệu cảnh bảo nào. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển nặng hơn, cơ thể người bệnh sẽ xuất hiện một số triệu chứng như:
- Đau bụng ở phần phía trên bên phải.
- Xuất hiện cảm giác đầy bụng, buồn nôn, chán ăn hoặc sụt cân.
- Xuất hiện tình trạng vàng da hoặc vàng củng mạc (lòng trắng của mắt bị vàng).
- Bụng phình to hoặc chân bị phù nề.
- Thường xuyên mệt mỏi.
Ảnh minh hoạ: Đau bụng ở phần phía trên bên phải có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh gan nhiễm mỡ.
Phòng ngừa gan nhiễm mỡ thế nào?
Thay đổi lối sống có thể giúp phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ.
1. Cải thiện chất lượng giấc ngủ
Chất lượng giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe, bao gồm cả sức khoẻ của gan.
- Mọi người nên tránh để bụng đói hoặc tránh ăn quá no trước khi đi ngủ. Ngoài ra, trước khi đi ngủ hãy tránh xa các chất kích thích như nicotine, caffeine vì các chất này có thể gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng giấc ngủ, gây mất ngủ nếu sử dụng nhiều hoặc sử dụng sát giờ đi ngủ.
- Tạo môi trường thích hợp: Thông thường, môi trường mát mẻ, tối và yên tĩnh là điều kiện lý tưởng cho một giấc ngủ ngon. Bởi môi trường quá nhiều ánh sáng có thể khiến bạn khó đi vào giấc ngủ hơn. Ngoài ra, bạn cũng nên tránh sử dụng điện thoại quá nhiều trước khi đi ngủ bởi ánh sáng ở màn hình điện thoại có thể khiến bạn khó ngủ hơn. Cân nhắc sử dụng rèm tối màu, miếng bịt mắt, quạt hoặc các thiết bị khác để tạo môi trường ngủ phù hợp. Đồng thời bạn có thể tắm nước ấm, ngâm chân trước khi ngủ để cơ thể được thư giãn và dễ ngủ hơn.
- Giới hạn thời gian ngủ trưa trong ngày: Giấc ngủ trưa quá dài có thể gây cản trở giấc ngủ vào ban đêm. Khi ngủ trưa bạn chỉ nên ngủ khoảng 30 phút, tránh ngủ quá nhiều hoặc quá muộn (vào tầm chiều tối) vì điều này có thế gây ra tình trạng mất ngủ vào ban đêm, khiến chất lượng giấc ngủ giảm sút, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Giảm bớt lo lắng: Hãy cố gắng giải quyết những băn khoăn và lo lắng trước khi đi ngủ. Ngoài ra, bạn cũng có thể tập thiền để giải tỏa căng thẳng và giảm bớt lo lắng. Điều này sẽ giúp bạn có một giấc ngủ sâu hơn.
2. Chế độ ăn uống
Bên cạnh cải thiện chất lượng giấc ngủ, chế độ ăn uống lành mạnh, đa dạng thực phẩm, giàu chất dinh dưỡng cũng giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Mọi người nên hạn chế tiêu thụ các thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Thay vào đó, hãy ưu tiên lựa chọn các loại thực phẩm giàu chất xơ như trái cây và rau củ tươi, ngũ cốc nguyên hạt, các loại cá giàu chất béo không bão hòa đa omega-3, sữa ít béo và các loại dầu thực vật lành mạnh. Đặc biệt, bạn cần hạn chế sử dụng rượu, bia.
Ảnh minh hoạ: Chế độ ăn uống lành mạnh, đa dạng thực phẩm, giàu chất dinh dưỡng cũng giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
3. Tập thể dục
Tập thể dục ít nhất 30 phút một ngày, ít nhất 4 lần/tuần giúp tăng cường sức khoẻ, giảm nguy cơ mắc bệnh. Lựa chọn những môn thể thao yêu thích hoặc thực hiện các bài tập thể dục đơn giản như đi bộ, bơi lội, hoặc thậm chí các hoạt động thể chất như làm vườn đều mang lại lợi ích cho sức khỏe, giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ đó giảm nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, bạn cần lựa chọn chế độ luyện tập phải phù hợp với tình trạng sức khỏe của bản thân.
4. Khám sức khỏe định kỳ
Khám sức khỏe định kỳ có thể giúp mọi người theo dõi tình trạng sức khoẻ của bản thân, giúp phát hiện và điều trị bệnh kịp thời. Đặc biệt, gan nhiễm mỡ trong thời kỳ đầu thường ít có triệu chứng, do đó khám sức khoẻ định kỳ cũng là một trong những biện pháp giúp phát hiện bệnh sớm.
Nguồn: Sciencedaily, Mayoclinic, Healthline