Trong cuộc sống, chúng ta sẽ thấy nhiều bậc phụ huynh đưa con trẻ đến nhà sách để lựa chọn những cuốn sách phù hợp với mình. Dù là người lớn hay trẻ em, việc đọc sách đều chiếm một vị trí rất quan trọng trong cuộc sống của chúng ta.
Thói quen đọc sách không chỉ là quá trình để tiếp thu kiến thức mà còn giúp chúng ta hiểu thế giới xung quanh và học cách thu thập thông tin. Tầm quan trọng của việc đọc sách đối với sự phát triển trí tuệ của trẻ em từ lâu đã được coi trọng trong giáo dục.
Việc đọc sách từ nhỏ là cách xây dựng thói quen rất tốt, tuy nhiên, chúng chỉ là một nhân tố góp phần phát triển trí não cho trẻ. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, có một cách khác thúc đẩy trí tuệ cả về mặt IQ và EQ tốt hơn hẳn, đó chính là: Giao tiếp.
Nghiên cứu được thực hiện tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) - trường ĐH luôn nằm trong top tốt nhất thế giới và và xếp vị trí No2 năm 2021 (theo xếp hạng của Times Higher Education). Kết quả chỉ ra rằng, yếu tố then chốt ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ của trẻ nhiều nhất chính là sự giao tiếp giữa cha mẹ và con cái.
Kết quả của nghiên cứu không loại bỏ hoàn toàn vai trò của việc đọc sách đối với sự phát triển của giáo dục, mà đặt nó vào vị trí khách quan hơn, tránh bị đẩy lên quá cao. Như vậy, các bậc cha mẹ sẽ dễ dàng nhận thức được những cách thức khoa học và hiệu quả hơn để thúc đẩy sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Nội dung cụ thể của cuộc nghiên cứu do Viện Công nghệ Massachusetts thực hiện như sau: Đối tượng của cuộc khảo sát là 30 trẻ em từ 3-4 tuổi.
Cha mẹ của trẻ sẽ kể chuyện cho trẻ nghe, trong quá trình thực hiện, họ sẽ không hạn chế giao tiếp giữa trẻ em và phụ huynh. Toàn bộ quá trình và hoạt động của não bộ của đứa trẻ đều được ghi lại.
Cuối cùng, dữ liệu thí nghiệm cho thấy rằng những đứa trẻ sẵn sàng giao tiếp nhiều hơn với cha mẹ thì sóng não của chúng có sự thay đổi rõ rệt, vùng phát triển ngôn ngữ trong tâm trí hoạt động rất tích cực.
Ngược lại, những đứa trẻ không giao tiếp nhiều lại có kỹ năng ngôn ngữ tương đối yếu hơn và vùng não hoạt động tương đối nhỏ, dẫn đến phản ứng tương đối chậm.
Qua tìm hiểu đơn giản về nghiên cứu thí nghiệm này, không khó để nhận thấy tầm quan trọng của việc giao tiếp trong quá trình phát triển IQ và EQ cho trẻ nhỏ.
Xét cho cùng, khả năng đọc của trẻ rất hạn chế khi chúng còn tương đối nhỏ, trong khi, đây là giai đoạn mà trẻ học hỏi từ giao tiếp rất nhanh chóng. Do đó, cha mẹ dù bận đến mấy cũng không nên bỏ qua vai trò của việc trò chuyện với con cái mình.
Vậy cha mẹ nên làm gì?
1. Giao tiếp và trao đổi bình đẳng hơn
Chúng ta biết rằng trong thời thơ ấu, trẻ em dành thời gian ở nhà lâu nhất và tiếp xúc với cha mẹ nhiều nhất. Vì vậy, hiệu quả giao tiếp với con một cách hiệu quả vào thời điểm này là vô cùng quan trọng.
Cha mẹ cần chú ý trao đổi bình đẳng với con, học cách tôn trọng và lắng nghe ý kiến của trẻ. Giao tiếp chứ không phải là “áp đặt”. Nếu không, nỗ lực sẽ gây phản tác dụng, thậm chí khiến trẻ từ chối giao tiếp với cha mẹ.
Khi hai bên bình đẳng, con cái và cha mẹ giống như những người bạn của nhau thì mới có thể biết được suy nghĩ thực sự của trái tim trẻ thơ.
2. Cộng hưởng với trẻ
Nếu muốn tạo được tiếng vang với trẻ, chúng ta cần có sự đồng cảm và biến mình thành những người có tâm lý tương tự như trẻ. Cảm giác cộng hưởng sẽ dễ đưa tới sự đồng thuận, khiến trẻ lắng nghe và tiếp thu nhiều hơn.
Hãy luôn đứng từ cùng một xuất phát điểm giống như con để trẻ cảm thấy cha mẹ là những người đồng hành trên con đường trưởng thành, thấu hiểu lòng cha mẹ luôn mong muốn con được nhận những gì tốt nhất. Khi đó, trẻ sẽ sẵn sàng chấp nhận những lời góp ý, nỗ lực thay đổi.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
3. Hướng dẫn hợp lý
Trong cuộc sống hàng ngày, đa số trẻ em đều ham chơi, ăn chậm, ngủ nghỉ không đúng giờ giấc… Lúc này, cha mẹ nên thuyết phục con bằng lý trí hơn là chỉ đạo và ép buộc.
Nên dành thời gian để nói cho trẻ biết rằng tại sao không nên tiếp tục những hành động đó, chẳng hạn như nếu chơi game trong thời gian dài thì thị lực sẽ kém đi, không ăn uống đúng giờ sẽ đau bụng, có hại cho sức khỏe. Những tác hại có thể được diễn giải theo cách thức, ngôn từ phù hợp với độ tuổi của trẻ để trẻ hiểu rõ.
Qua đó, phụ huynh đã dẫn đường để trẻ có thể tự phán đoán lợi và hại của một sự vật, sự việc, sau đó đưa ra quyết định tiếp tục thực hiện hay thay đổi bản thân.
4. Hãy kiên nhẫn
Lần đầu tiên được tiếp xúc với thế giới, trẻ không thể tránh khỏi việc tò mò về mọi thứ xung quanh. Có thể những điều mà bố mẹ cho là bình thường lại khiến trẻ rất thích thú.
Lúc này, khi trẻ tò mò hay thắc mắc về vấn đề gì đó, cha mẹ nên kiên nhẫn giải thích. Nếu gặp những vấn đề mà bản thân chúng ta chưa biết thì hoàn toàn có thể cùng con đi tìm hiểu, tháo gỡ những vướng mắc. Đây cũng là cách để cha mẹ có thể hướng dẫn trẻ tìm kiếm thông tin, đồng thời sử dụng những kiến thức đã học vào cuộc sống và học tập.
*Theo Sohu, QQ