Có một bức ảnh như sau: Hai người cùng lúc khoan kho báu, một người đào mỗi nơi một chút, không thấy có viên ngọc nào, họ không ngừng đổi mới đào nhưng vẫn không tìm thấy viên ngọc nào.
Người kia chỉ tập trung vào một nơi và không ngừng đào sâu, cuối cùng cũng tìm được viên ngọc như ý muốn.
Trên thực tế, luôn có những người cứ nhìn lên đỉnh núi và liên tục thay đổi ngành nghề nhưng cuối cùng chẳng đạt được gì. Còn những người xác định được một lĩnh vực nào đó và không ngừng nỗ lực hầu hết sẽ nhận được những món quà từ số phận.
01
Có một câu chuyện như sau: Một cậu bé chăn cừu nuôi vài con cừu ở nhà. Mỗi ngày trước bình minh, cậu bé chăn cừu sẽ đuổi đàn cừu ra khỏi chuồng và chăn thả chúng ở bên ngoài làng, nơi nào cỏ tươi tốt, cậu bé sẽ đưa đàn cừu của mình tới đó. Kết quả là sau nửa năm, những con cừu này không tăng cân mà đều gầy gò.
Những con cừu mà người hàng xóm mua chung đều mập mạp, khỏe mạnh và hay chạy nhảy. Cậu bé chăn cừu đi hỏi ý kiến người hàng xóm. Người hàng xóm nói: "Cừu suốt ngày chạy quanh sẽ không thể béo". Cậu bé chăn cừu dắt đàn cừu đi khắp nơi, đàn cừu ăn loại cỏ giàu dinh dưỡng nhất, nhưng việc đi nhiều nơi cũng là một loại vận động thể chất đối với đàn cừu.
Nhiều người chỉ là những nhà đầu cơ như vậy. Họ làm việc trong bất kỳ ngành nào kiếm được tiền và không bao giờ chịu nghiên cứu sâu vào một lĩnh vực nào đó.
Trong một chương trình truyền hình thực tế có tên "I Am a Speaker", tôi có ấn tượng sâu sắc về thí sinh tên Vưu Tư Bân. Vì Vưu Tư Bân thích nhà toán học Andrew Wiles nên anh đăng kí vào Đại học Warwick ở Anh năm 2011 để chuyên ngành toán học và đã trúng tuyển.
Sau khi tốt nghiệp, ngành đầu tư tài chính trở nên bùng nổ, vô số người trẻ tham gia vào ngành này. Vưu Tư Bân cũng xuôi theo thời thế, anh từ bỏ cơ hội học cao hơn trong lĩnh vực toán học và chuyển sang lĩnh vực tài chính.
Năm đầu tiên công việc thuận buồm xuôi gió, chứng khoán bùng nổ, tình hình thuận lợi. Tuy nhiên, không lâu sau, thị trường chứng khoán bất ngờ sụp đổ, lao dốc và vô số người mất hết tiền. Đồng thời, dữ liệu lớn và điện toán đám mây đã âm thầm nổi lên và trở thành những ngành phổ biến và có lợi nhuận cao nhất.
Những ngành công nghiệp phổ biến này đều dựa trên toán học mà Vưu Tư Bân được học. Cuộc sống là như vậy, nếu bạn khao khát thành công nhanh chóng và là những kẻ đầu cơ thì cuối cùng bạn sẽ chẳng đạt được gì.
Hiện thực đã giáng cho Vưu Tư Bân một cái tát thật mạnh và dạy cho anh một bài học: "Thời gian càng lúc càng trôi nhanh, gió càng thổi mạnh. Tuy nhiên, dù gió có thổi mạnh đến đâu thì con người cũng nên đứng vững hơn. Chỉ có kiên định thì chúng ta mới có thể tiến xa."
Nếu một người xoay quanh một thứ, cuối cùng cả thế giới có thể xoay quanh bạn; nếu một người xoay quanh cả thế giới, cuối cùng cả thế giới sẽ bỏ rơi bạn. Chúng ta có thể cho mình một số cơ hội để thử và sai, nhưng cuộc sống không phải lúc nào cũng chỉ có thử và sai.
Chỉ khi biết đi đúng hướng và đi sâu vào một lĩnh vực nào đó, bạn mới có thể đào được những viên ngọc quý của cuộc sống.
02
Đại học Harvard đã thực hiện một cuộc khảo sát trong suốt 25 năm đối với sinh viên tốt nghiệp và nhận thấy rằng: Những người nỗ lực theo một hướng nhất định hầu như luôn trở thành người thành công ở mọi tầng lớp xã hội. Những người chuyển hướng nhưng không thường xuyên đã trở thành chuyên gia trong nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau và phần lớn sống ở tầng lớp trung lưu và thượng lưu trong xã hội. Những người không có mục tiêu và thường xuyên thay đổi ngành nghề có cuộc sống không như ý và thường phàn nàn về người khác và xã hội.
Nói cách khác, nếu một người chỉ đào sâu vào một thứ và làm nó tới mức xuất sắc nhất thì chắc chắn người đó sẽ thành công.
Một giáo viên tiếng Anh tiểu học đã chia sẻ trải nghiệm cá nhân của mình. Khi mới bắt đầu công việc, cô nhận ra rằng với tư cách là một giáo viên, việc khiến học sinh yêu thích việc học là lĩnh vực cô nên chú trọng.
Cô có kỹ năng chuyên môn xuất sắc và có thể giải thích những chủ đề khó một cách dễ hiểu. Việc giảng dạy không khó đối với cô. Điều thực sự khiến cô lo lắng là con trẻ có bản chất bồn chồn, khó tập trung trong lớp và liên tục trả lời sai câu hỏi.
Vì vậy, cô bắt đầu tự mình nghiên cứu về giáo dục và tâm lý học, và biết được rằng thiếu chú ý là bản chất của trẻ ở giai đoạn này, sau đó, cô đăng ký một khóa học thực hành về khoa học não bộ. Chẳng bao lâu, cô đã nắm vững phương pháp huy động sự chú ý của học sinh và khiến các em yêu thích tiếng Anh. Điểm kiểm tra trung bình của lớp cao hơn điểm trung bình của lớp khác mười điểm.
Cô cũng được đánh giá là Giáo viên xuất sắc của năm và cảm thấy hoàn toàn đạt được thành tựu trong vai trò giảng dạy của mình.
Bản thân cô cũng chia sẻ rằng: "Chính xác là vì tôi luôn học hỏi và cập nhật bản thân mỗi ngày, các kỹ năng chuyên môn của tôi không ngừng được đổi mới và cải thiện và tôi ngày càng tiến gần hơn đến con người lý tưởng của mình thông qua sự đổi mới này."
Thay vì tốn thời gian và sức lực để đào nhiều giếng, tốt hơn hết bạn nên tập trung thời gian và sức lực vào việc đào một cái giếng thật sâu.
Tập trung là khả năng khan hiếm nhất trong thời đại này.
03
Các nhà tâm lý học đã dành nhiều năm nghiên cứu những yếu tố quan trọng nhất quyết định sự thành công của một người. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng yếu tố quan trọng nhất dẫn đến thành công của một người không phải là IQ, EQ hay các mối quan hệ mà là sự kiên trì.
Một chàng trai trẻ sau khi tốt nghiệp đại học ở tuổi 22 đã làm việc cho một công ty hoạt hình.
Tại đây, anh tham gia vào công việc vẽ tranh cơ bản nhất với mức lương rất thấp và những ý tưởng mới lạ của anh luôn bị từ chối. Trong một buổi họp mặt đồng nghiệp, ai cũng phàn nàn: "Cứ như vậy thì có ý nghĩa gì, hay là đổi nghề đi."
Sau khi nhiều đồng nghiệp chuyển nghề, thay vì rời đi, anh dành toàn bộ sức lực và thời gian cho việc vẽ tranh, thường làm việc đến một, hai giờ sáng và là người cuối cùng rời khỏi văn phòng. Phong cách hoạt hình vào thời điểm đó phổ biến theo phong cách Disney và mô hình này hoàn toàn nói về một kết thúc có hậu trong đó công lý chiến thắng cái ác.
Anh không thích kiểu chạy theo xu hướng này, kiên trì vẽ tranh bằng tay truyền thống nhất. Anh bị coi là một kẻ lạc hậu, các đồng nghiệp đã cười nhạo anh. Người nhà cũng cố gắng thuyết phục anh dừng nghề này và tìm nghề khác nhưng anh vẫn không bị dao động và tiếp tục cầm bút vẽ.
Cứ như vậy, anh ấy đã kiên trì trong 16 năm, từ kịch bản, phân cảnh, tranh gốc cho đến thiết kế cảnh, anh ấy đã quen thuộc với mọi khía cạnh của sản xuất phim hoạt hình.
Ở tuổi 38, cuối cùng anh cũng làm được bộ phim hoạt hình đầu tiên, nhưng thất bại ở phòng vé và không nhà sản xuất nào dám tìm anh để làm phim khác. Nhưng anh ấy không nản lòng và bắt đầu đăng truyện tranh nhiều kỳ trở lại và tiếp tục làm như vậy trong 5 năm nữa. Không ngờ tác phẩm bỗng nhiên trở nên nổi tiếng và sau đó được dựng thành bộ phim "Nausicaa of the Valley of the Wind", bộ phim đã gây sốt.
Chàng trai đó chính là Hayao Miyazaki, đạo diễn hoạt hình và bậc thầy hoạt hình nổi tiếng người Nhật. Từ việc không được biết đến đến việc nổi tiếng khắp thế giới, Hayao Miyazaki đã âm thầm kiên trì trong lĩnh vực hoạt hình suốt 21 năm.
Hayao Miyazaki đã từng nói điều này: "Khi cuộc sống trở nên tồi tệ đến một mức độ nào đó thì nó sẽ trở nên tốt hơn, bởi vì nó không còn có thể tệ hơn được nữa. Sau khi nỗ lực, bạn sẽ biết được nhiều điều, nếu kiên trì, bạn sẽ vượt qua được."
Nhiều việc có thể không mang lại kết quả ngay lập tức nếu bạn làm, nhưng nếu kiên trì, bạn sẽ thấy hy vọng.
Cicero của La Mã cổ đại đã nói: "Một người dù yếu đuối đến đâu, chỉ cần cống hiến hết sức lực cho mục đích duy nhất của mình thì anh ta sẽ có thể đạt được điều gì đó".
Không bao giờ có thành công ngay lập tức trên thế giới này, cũng như không có bậc thầy nào đột nhiên xuất hiện. Đằng sau bất cứ thành công nào luôn là một tinh thần kiên trì đáng kinh ngạc.
***
Jack Trout đã nói trong cuốn "Định vị" rằng: "Nếu bạn làm mọi thứ, bạn sẽ không đạt được gì. Tốt hơn là nên tập trung vào một việc và biến mình thành một chuyên gia độc nhất, thay vì một người làm mọi thứ mỗi thứ một chút."
Rèn luyện sâu là sự tập trung và sàng lọc. Đó là việc tạo ra giá trị không thể thay thế trong một lĩnh vực và biến mình thành một bậc thầy độc nhất.
Những người làm việc chăm chỉ là những vị vua của mọi thời đại.